گوش‌بری دلال‌ها در بازار گوشت

سود بازار گوشت به دلالان می‌رسد ضرر آن به مردم
ناصر استاد احمدی، مدیرعامل انجمن تعاونی دامداری مهاد در خصوص قیمت گوشت گوساله در بازار گفت: دامداران معمولا با ضرردهی فراوان دام خود را کیلویی 28هزار تومان به چوبداران و قصابان می‌فروشند این در حالی است که مصرف‌کنندگان هر کیلوگرم گوشت را به قیمت صد هزار تومان از بازار تهیه می‌کنند.
وی افزود: در بازه زمانی‌ای ممکن است وزن دام به حدی برسد که دامدار مجبور به فروش آن باشد چون در صورت نگهداشتن آن، هزینه‌های تولید بالا می‌رود این در حالی است که ضریب رشد دام کمتر شده و این نگهداری دام به افزایش وزن آن کمکی نمی‌کند.
این کارشناس دادگستری در بخش دامپروری و دامپزشکی اظهار کرد: از طرف دیگر وقتی اصولا قیمت کالایی افزایش یابد به سختی می‌توان قیمت آن را کاهش داد که از آن به عنوان چسبندگی قیمت یاد می‌شود، با این حال بسیاری از قصابان و فروشندگان گوشت می‌خواهند به هر نحوی شده قیمت سرقفلی مغازه خود را با افزایش قیمت گوشت جبران کنند.
استاد احمدی درخصوص قیمت تمام‌شده گوشت گوساله گفت: لاشه گوساله مثل گوسفند نیست که به ازای هر دو کیلوگرم وزن گوسفند یک کیلوگرم لاشه داشته باشیم چون در خرید گوشت گوساله استخوان جدا می‌شود، با این حال قیمت صد هزار تومانی گوشت گوساله در بازار بی‌انصافی است.
وی تصریح کرد: معتقدم عمده سود این چرخه به دلالان می‌رسد چون آنها دام را در کشتارگاه‌ها ذبح و با جداسازی قسمت‌های مختلف آن از جمله گوشت، کله، جگر و دیگر اجزا آن را به قصابی‌های طرف حساب خود عرضه می‌کنند.
مدیرعامل انجمن تعاونی دامداری مهاد با بیان این‌که سود در واسطه‌گری است نه تولید افزود: وقتی تعداد واسطه‌ها زیاد شود طبیعتا قیمت گوشت افزایش یافته و گران باقی می‌ماند درنتیجه باید ذبح دام، فروش گوشت و توزیع آن در دست یک نهاد باشد تا اوضاع سروسامان یابد، چون در این صورت هر روز همان نهاد قیمت گوشت را تعیین می‌کند.
استاد احمدی اذعان کرد: معمولا 43 درصد وزن دام به گوشت تبدیل می‌شود یعنی به ازای هر 2/2 کیلوگرم وزن دام، یک کیلوگرم گوشت به دست می‌آید، البته این رقم با محاسبه افت وزن لاشه در کشتارگاه نیز هست و به نوعی همه هزینه‌ها را دربر می‌گیرد بنابراین قیمت هر کیلوگرم گوشت پس از خروج از کشتارگاه 64 هزار تومان بوده و 36هزار تومان نصیب دلالان می‌شود.
وی با تکذیب خبری مبنی بر این‌که علت اصلی نخریدن دام وزن بالای آن است، افزود: وقتی وزن لاشه بالا می‌رود، سود اصلی آن به واسطه‌ها و دلالان می‌رسد، لذا افزایش وزن دام‌ها دلیل نخریدن دام نمی‌تواند باشد و ماندن دام‌های گوشتی روی دست دامداران به دلایل دیگری است.
این کارشناس دادگستری در بخش دامپروری و دامپزشکی ادامه داد: مصرف گوشت و لبنیات به دلیل افزایش سفرها و ذائقه مردم در فصل تابستان کاهش می‌یابد، از طرف دیگر 50 هزار تن گوشت یخ‌زده در سه‌ماهه ابتدایی سال به کشور وارد شده است که این واردات به دلیل توزیع کم گوشت‌های وارداتی در سه‌ماهه پایان سال 97 است به همین دلیل دولت نگران تأمین گوشت کشور بود.
استاد احمدی تصریح کرد: در سال 96 حدود 135 هزار تن گوشت وارد شده بود در حالی که در 9 ماهه اول سال 97 حدود 80 هزار تن گوشت وارد شد به همین دلیل فشار مضاعفی به بازار گوشت کشور وارد شد چون توزیع گوشت یخ‌زده پایین بود و گوشت داخلی نیز قیمتش افزایش یافته بود، به همین دلیل قدرت خرید مردم کمتر شده و دولت به شرکت‌ها مجوز واردات اعطا کرد، البته چون قیمت گوشت داخلی زیاد شد دولت این فرصت را پیدا کرد که گوشت را از ارز 4200 به نیمایی تغییر دهد.
وی یادآور شد: سال گذشته به دلیل توزیع کم گوشت یخ‌زده، گوشت داخلی خریدار زیادی داشت ولی امسال با افزایش واردات این امر برعکس شده است، از طرف دیگر افزایش قیمت گوشت افراد بیشتری را راغب کرد تا به این صنعت ورود کرده و دام پرورش بدهند به همین دلیل تولید دام در کشور افزایش یافته است.
مدیرعامل انجمن تعاونی دامداری مهاد در خصوص مشکلات تأمین خوراک دام نیز افزود: عمده پرواربندی‌ها علوفه خود را به صورت آزاد خریداری می‌کنند زیرا دولت به میزان مصرف دامدارها علوفه وارد نمی‌کند، قیمت علوفه داخلی نیز نسبت به سال گذشته با افزایش چشمگیری روبه‌رو بوده است.
وی در ادامه اظهار کرد: جو و ذرت وارداتی را دولت با قیمت 1350 تومان به دامدار عرضه می‌کند این در حالی است که تا دو ماه پیش به دلیل کمبود واردات قیمت جوی داخلی به کیلویی 2400 تومان هم رسیده بود، سبوس گندم نیز تا بهمن سال گذشته 520 تومان بود که اسفندماه بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار به 840 تومان و تیر سال جاری با مصوبه شورای عالی آرد و نان به 1250 تومان رسیده است که البته بین این شورا و وزارت جهاد کشاورزی اختلافاتی در این زمینه وجود دارد.
استاد احمدی در پایان گفت: یونجه نیز با افزایش 70درصدی قیمت نسبت به سال گذشته (1200 تومان) و بسته به کیفیت آن از 2000 تا 2200 عرضه می‌شود، فله ذرت یا همان ذرت خردشده نیز با همین میزان افزایش از کیلویی 300تومان به 500 تومان رسیده است.
ضربه مهلک واردات گوشت یخ‌زده به تولید دام در کشور
احمد مقدسی، رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی گاوداران نیز در این خصوص گفت: در حال حاضر قیمت هر کیلو گوساله زنده بین 27 تا 30 هزار تومان است، ولی زمانی که دام به کشتارگاه می‌رود و تبدیل به لاشه می‌شود قیمت آن به 60 هزار تومان رسیده و با افت وزن آن بر اثر سرمایش 2درصد یا 2000 تومان به آن افزایش می‌یابد و قیمت 62هزار تومان می‌شود.
وی افزود: لاشه 23 درصد افت استخوان نیز دارد به همین دلیل حدود 14 هزار تومان به قیمت آن افزوده شده و به 76 هزار تومان می‌رسد که با جداسازی قسمت‌های آن به 65 هزار تومان می‌رسد، بنابراین باید با 15 درصد سود آن را به دست مصرف‌کننده برسانند ولی مردم گوشت خود را با قیمت صد هزار تومان تهیه می‌کنند.
رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی گاوداران اظهار کرد: برای دامداران هزینه پروار هر کیلوگرم دام 35 هزار و 700تومان است که آنها با کیلویی 28 هزار تومان به چوبداران و قصابان می‌فروشند، از طرف دیگر واردات بی‌رویه، جلوگیری از صادرات و قاچاق دام سبب شده دامداران با مشکل روبه‌رو شوند.
مقدسی در خصوص قیمت خوراک دام نیز تصریح کرد: قیمت سبوس گندم در سال گذشته 540 تومان بوده که با مصوبه ستاد تنظیم بازار به 840 تومان رسید و در ماه قبل نیز با مصوبه شورای‌عالی آرد و نان به 1250 تومان، یونجه نیز از کیلویی 1200 به 2500 تومان رسید.
وی افزود: دولت جو، ذرت و سویا را با ارز 4200 تومان به دامدار می‌دهد ولی این خوراک تنها 20 درصد هزینه‌های دامدار را پوشش می‌دهد و 80 درصد خوراک را باید دامدار به صورت آزاد خریداری کند، از طرف دیگر قبلا به محض تخلیه خوراک دام هزینه‌اش از دامدار گرفته می‌شد ولی در حال حاضر دامدار باید دو سه ماه قبل پول بار خود را بپردازد.

هزینه تولید هر کیلو دام در مزرعه توسط دامدار: 30 تا 36 هزار تومان
مواد تشکیل‌دهنده خوراک دام: کنجاله سویا، یونجه، سبوس گندم، جو، ذرت و فله ذرت
قیمت هر کیلوگرم کنجاله سویا: دولتی
2450 تومان- آزاد 2700 تومان
قیمت هر کیلوگرم یونجه: 2000 تا 2500 تومان
قیمت هر کیلوگرم سبوس: 1250 تومان
قیمت هر کیلوگرم جو: دولتی 1350 تومان، آزاد 1750 تا 2000 تومان
قیمت هر کیلوگرم ذرت: دولتی 1350 تومان، آزاد 1750 تا 2000 تومان
قیمت هر کیلوگرم فله ذرت (ذرت خردشده): 500 تومان
نرخ هر کیلوگرم دام زنده خریداری‌شده از دامدار توسط چوبدار و واسطه: 27 تا 28 هزار تومان
توضیح: در سال جاری تولید گوشت افزایش یافته از طرف دیگر واردات گوشت یخ‌زده نیز افزایش یافته درنتیجه دامداران با 8000 تومان ضرر در هر کیلوگرم، دام خود را به چوبداران می‌فروشند.
قیمت هر کیلوگرم دام زنده تحویلی به کشتارگاه: 27 تا 28 هزار تومان
توضیح: معمولا قصاب‌ها یا چوبداران به کشتارگاه‌ها در قبال کشتار دام خود، پوست یا جزء دیگری از دام را می‌دهند و کشتارگاه هزینه دیگری دریافت نمی‌کند.
قیمت هر کیلوگرم لاشه پس از کشتار: 60 هزار تومان
توضیح: در ازای 2/2 کیلوگرم دام زنده سنگین (گوساله) یک کیلوگرم گوشت به دست می‌آید، به عبارت دیگر نزدیک به 43 درصد دام تبدیل به گوشت می‌شود. در مورد گوسفند این رقم یک به 2 است، یعنی به ازای هر دو کیلوگرم گوسفند زنده، یک کیلوگرم گوشت به دست می‌آید.
نرخ افت سرمایش و خنک کردن لاشه دام به ازای هر کیلوگرم: 2000 تومان (هزینه تمام‌شده: 62 هزار تومان)
توضیح: زمانی که دام به سردخانه می‌رود بر اثر سرما وزنش 2 درصد افت پیدا می‌کند.
افت استخوان: (حدود 14 هزار تومان)= 76هزار تومان
توضیح: بعد از کشتار استخوان دام از آن جدا شده که این افت حدود 23 درصد است.
آلایش: (12 هزار تومان متوسط وزن) 64 = 12-76
توضیح: آلایش به معنی قیمت جداسازی کله و جگر و سایر محصولات جداشدنی لاشه است.
قیمت هر کیلو گوشت پس از خروج از کشتارگاه: 64 هزار تومان
توضیح: قیمت تمام‌شده 64 هزار تومان است، اما دلالان، واسطه‌ها، قصاب‌ها و برخی فروشگاه‌ها از مابه‌التفاوت 36 هزار تومانی قیمت هر کیلوگرم گوشت بهره می‌برند.
قیمت برای مصرف‌کننده: بیش از صدهزار تومان
توضیح: تولیدکننده و مصرف‌کننده ضرر می‌کنند و پول اصلی تولید دام به جیب دلالان می‌رود.

امین محمودی

اقتصاد