صحبت در مورد صادرات صفر نفت ایران تا عملیاتی نشده برای آمریکایی‌ها مفید است

سعد الله زارعی کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار جام‌جم آنلاین در خصوص تهدید آمریکا مبنی بر صفر کردن صادرات نفت ایران با تأکید بر اینکه اساساً چنین چیزی امکان‌پذیر نیست اظهار کرد: دنیای امروز دنیای منسجم و تحت اداره خاصی نیست بلکه از قدیم دنیا پر از دیدگاه‌ها، مخالفت‌ها و موافقت‌ها بوده و در این دو سه دهه اخیر هم هرچقدر که جلوتر رفته‌ایم به سمت یک نوع رهاشدگی بیشتر حرکت کرده است و در این شرایط اصلاً امکان ندارد کسی بتواند شریان‌های نفت کشوری را قطع کند.

زارعی ادامه داد: این‌همه خریداران رسمی نفت در کنار مراکز خرید غیررسمی، جریانات قاچاق جهانی، کشورهایی که به نیابت از دیگر کشورها نفت را صادر می‌کنند، نقل و انتقالات پایاپای بین کشورها و نیاز بسیاری که به نفت وجود دارد از عواملی است که نشان می‌دهد موضوع صفر کردن نفت ایران عملاً ممکن نیست.

وی همچنین خاطرنشان کرد:‌ از همه این مسائل گذشته با توجه به اینکه نفت ایران از نوع نفت سنگین و دارای مرغوبیت ویژه‌ در میان دیگر نفت‌هاست، مشتقاتی که از نفت ایران به دست می‌آید چیزی نیست که به‌راحتی قابل جایگزین باشد ضمن اینکه خیلی از کشورها سیستم پالایشگاهی خود را بر اساس نفت ایران تنظیم کرده‌اند و تغییر این سیستم مستلزم سرمایه‌گذاری سنگینی در حوزه پالایشگاهی و مراکز عرضه فرآورده‌های نفتی است بنابراین صفر کردن صادرات نفت ایران چیزی نیست که به این سادگی امکان‌پذیر باشد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با طرح این فرض که صادرات نفت ایران صفر شود اظهار کرد: باید پرسید عوارض صفر شدن صادرات نفت ایران برای کشورهایی مانند عربستان، قطر، امارات و غیره چگونه خواهد بود؛ آیا ایران هم سرش را پائین می‌اندازد و اجازه می‌دهد در شرایط محدودیت صادرات هرکسی نفت خود را صادر کند؛ واقعیت این است که مسلماً ایران بر اساس رژیم‌های حقوقی بین‌المللی در حوزه دریاها عمل می‌کند و این مسئله حتماً صادرات نفت دیگران را هم از امنیت می‌اندازد.

وی افزود: چنانچه نفت ایران صادر نشود هیچ تضمینی برای صادرات نفت امارات، عربستان، کویت، قطر و غیره وجود ندارد.

زارعی با تأکید بر اینکه بحث صفر کردن صادرات نفت ایران تا زمانی که عملیات روانی باشد برای آمریکایی‌ها منفعت دارد ادامه داد: متأسفانه در داخل جامعه ما بعضی‌ها با همین جمله صفر کردن صادرات نفت ایران عکس‌العمل‌های نادرستی نشان می‌دهند و بازار ما تحت تأثیری برخی از حرف‌های که اصلاً قابلیت اجرا هم ندارد قرار می‌گیرد به همین دلیل این صحبت آمریکایی‌ها هم تا زمانی که نخواهد عملیاتی شود برای آمریکایی‌ها مفید و برای ما مضر است.

وی ادامه داد:‌ به‌محض اینکه بخواهد صادرات نفت ایران وارد نقطه صفر شود، امنیت انتقال انرژی در منطقه ما، آبراهه خلیج‌فارس، دریای سرخ و مدیترانه کاملاً به خطر می‌افتد و این چیزی نیست که دنیا بتواند آن را تحمل کند منتها متأسفانه برخی در داخل کشور با تعابیر ساده‌لوحانه تصور می‌کنند گویا آمریکایی‌ها به‌راحتی می‌توانند با چهارتا دستور نفت ایران را به صفر برسانند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه اساساً کشورهای واردکننده نفت، نیاز خود به نفت را به دو طریق تأمین می‌کنند خاطرنشان کرد:‌ یک روش خرید رسمی است که باقیمت بالاتر نفت موردنیاز خود را تأمین می‌کنند و یک روش هم غیررسمی است که از طریق قاچاق نفت خریداری می‌شود و باقیمت پائین تر تأمین می‌شود.

وی بابیان اینکه اتفاقاً تمایل کشورها برای خرید نفت قاچاق بیش از نفت در چارچوب‌های رسمی است خاطرنشان کرد: کشورها در خرید نفت قاچاق قیمت پائین تری می‌پردازند و تعهدات کمتری در قبال فروشنده دارند و لذا فکر می‌کنم حتی هندی‌ها هم که به‌طور ضمنی اعلام کرده‌اند به دنبال جایگزین نفت ایران هستند در قالب‌های غیررسمی کماکان خواهان خرید نفت ایران خواهند بود.

زارعی با اشاره به اینکه اساساً پالایشگاه‌های هند با سیستم نفت ایران تنظیم‌شده است اظهار کرد: آن‌ها برای جایگزینی نفت ایران باید کل سیستم‌ها عرضه خود را تغییر دهند که این مسئله مستلزم سرمایه‌گذاری کلان است و به همین دلیل باوجود اعلامی که از طرف دفتر نخست‌وزیری هند برای جایگزینی نفت ایران شده است باز به شکل غیررسمی طالب نفت ایران خواهد بود.

وی در بخش پایانی این گفت‌وگو در خصوص احتمال جایگزینی نفت آمریکا با نفت ایران با تأکید بر اینکه این موضوع که آمریکایی‌ها بتوانند ظرفیت صادراتی خود را به‌یک‌باره بیش از چیزی که اکنون وجود دارد بالا ببرند عملیاتی نیست خاطرنشان کرد: بر اساس آمارهای قبلی صادرات نفت آمریکا 6 میلیون بشکه نفت در روز تخمین زده‌شده بود و به‌هرحال سقفی برای تولید وجود دارد و آمریکا برای جایگزینی نفت ایران حتی ناگزیر خواهد شد بر روی ذخایر استراتژیک خود هم حساب کند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل تأکید کرد: خواه‌ناخواه ظرفیت صادرات نفت آمریکا هم محدود است و به همین جهت گمان نمی‌کنم امکان این وجود داشته باشد که آمریکایی‌ها بتوانند به شکل کامل کمبود نفت ایران را در بازار جبران کنند