افزایش 5 برابری تولیدات کشاورزی در دوران بعد از انقلاب

عبدالمجید شیخی استاد اقتصاد دانشگاه‌ تهران در گفت‌وگو با خبرنگار جام جم آنلاین در خصوص دستاوردهای اقتصادی کشور در طول 40 سال انقلاب اسلامی بابیان اینکه با انقلاب نهال خودباوری، احساس عزت و سربلندی در میان مردم نهادینه شد خاطرنشان کرد: ایجاد خودباوری ملی، رفع کانون‌های متظاهر فساد و بی‌بندوباری در جامعه و حفظ و اشاعه حرمت انسان یکی از دستاوردهای انقلاب است.

شیخی در ادامه رفع وابستگی را یکی دیگر از دستاوردهای انقلاب دانست و خاطرنشان کرد: ما اولین کشور در دنیا هستیم که از هیچ قدرت‌ دیگری ترسی نداریم و در شرایطی که فروپاشی نظام سرمایه‌داری از سال 2008 آغازشده و آثار آن را در جوامع اروپایی شاهد هستیم در حال پیشروی در مسیر انقلاب هستیم.

وی بابیان اینکه پیش‌ازاین شاخص‌ خودکفایی و تولید سرانه را در کتابی بررسی کرده‌ بودیم خاطرنشان کرد: با توجه به این شاخص ما توانسته‌ایم به مرز حدود 95 درصد خودکفایی برسیم و حتی باوجوداینکه در این مدت جمعیت حدوداً 4 برابر شده در بسیاری از محصولات غذایی و کشاورزی تولید سرانه خود را به 5 برابر افزایش دهیم.

این استاد اقتصاد بابیان اینکه کشور بعد از انقلاب دستاوردهای کلانی را در بخش کشاورزی به دست آورده است خاطرنشان کرد: ما توانسته‌ایم در بسیاری از بخش‌های کشاورزی بخصوص محصولات لبنی و همچنین محصولات پروتئینی مانند گوشت سفید خودکفا شویم البته باید نوسانات بازار با خودکفایی در بخش پروتئین متفاوت است.

وی افزود: نوسانات محصولات کشاورزی تحت تأثیر پدیده‌ای به نام پدیده‌ فصلی بودن و تحت تأثیر آب‌وهوا و اقلیم است و در این شرایط به هم خوردن تنظیم بازار می‌تواند به هم خوردن نظام عرضه را هم به همراه داشته باشد و به همین دلیل است که باوجوداینکه استعداد خودکفایی در بخش گوشت سفید ایجادشده و مازاد محصول هم داریم اما برخی از مواقع بازار از تنظیم خارجی می‌شود.

شیخی در ادامه بابیان اینکه کشور در بخش زراعی هم توانسته ‌است تا مرز خودکفایی جلو بیاید خاطرنشان کرد: اگر بتوانیم نوسانات شدید اقلیم و آب و هوایی را مهار کنیم، برای خودکفایی در گندم و جو هم استعداد وجود دارد.

وی بابیان اینکه هنوز نتوانسته‌ایم در بخش علوفه خودکفا شویم خاطرنشان کرد: یکی از دلایل این مسئله خشک‌سالی است که در طی 18-19 سال گذشته کشور دچار آن شده است.

این استاد اقتصاد خاطرنشان کرد: متأسفانه به دلیل کثرت بهره‌برداران بخش کشاورزی و انقطاع آنها با بخش مدیریت که عمدتاً سنتی هم هستند تا اینجا نتوانسته‌ایم بین آنها با 5 حلقه تحقیقات، آموزش، اجرا، ترویج و بهره‌برداران ارتباط برقرار کنیم که اگر این ارتباط به‌درستی برقرار شود عملاً می‌توانیم کشاورزی سنتی قبلی را تبدیل به کشاورزی جدید و صنعتی کنیم.

وی افزود: اگر ارتباط موردنظر ایجاد شود می‌توانیم با افزایش بهره‌برداری آب در وهله اول مشکل عدم خودکفایی در برخی از حوزه‌ها را حل کنیم و در مرحله بعد خواهیم توانست استعداد کشور برای صادرات را هم افزایش دهیم که البته تا حدودی هم توانسته‌ایم این موضوع را به وجود آوریم.

شیخی با اشاره به اینکه قبل از انقلاب خودکفایی کشور در محصولات کشاورزی به کمتر از 70 درصد می‌رسید خاطرنشان کرد: قبل از انقلاب بخش اعظم نیاز غلات خود را وارد می‌کردیم و باوجوداینکه به دلیل کم بودن جمعیت در قبل از انقلاب خیلی به پروتئینی وابسته نبودیم ولی مثلاً در مورد مواد لبنی واردکننده بودیم.

وی بابیان اینکه کشور قبل از انقلاب در مورد برخی از محصولات اساسی وابسته بود که این وابستگی الآن کمتر شده است خاطرنشان کرد: مثلاً قبل از انقلاب روغن موردنیاز کشور را هم وارد می‌کردیم که این مسئله به دهه‌های اخیر قبل از پیروزی انقلاب بازمی‌گردد و حکومت غرب‌زده شاهنشاهی و طاغوتی با عوض کردن الگوی مصرف این مصیبت را بر جامعه مستولی کرد.

این استاد اقتصاد بابیان اینکه با تخریب الگوی مصرف کشور در زمان شاه نیاز به واردات لبنیات، غلات، گوشت و مخصوصاً روغن ایجاد شد خاطرنشان کرد: قبل از حاکمیت محمدرضا شاه پهلوی اکثر محصولات مورد مصرف داخلی بود که به شکل سنتی ایجاد می‌شد و به‌نوعی خودکفایی هم در محصولات موردنیاز وجود داشت اما عوض کردن الگوی مصرف موجب شد شالوده نظام عرضه و تولید به هم بخورد.

وی در بخش پایانی این گفت‌وگو بابیان اینکه در 40 سال گذشته توانستیم توسط جهاد سازندگی بسیاری از پروژه‌های عمرانی را با عنوان زیرساخت‌های بخش کشاورزی بخصوص در روستاها ایجاد کنیم خاطرنشان کرد: این اقدام‌های اساسی برای جلوگیری از اضمحلال بخش کشاورزی و همچنین تقویت و رشد آن انجام‌شده است.

شیخی بابیان اینکه در حوزه آموزش و تحقیقات کارهای عظیمی انجام دادیم خاطرنشان کرد: نیازمند مرور زمان هستیم تا با تقویت بخش ترویج کشاورزی، دستاوردهای عظیم بخش پژوهشی بر سر مزرعه آید.