عوارض استفاده غیرمتعارف از هدفون و هندزفری

به گزارش جام جم آنلاین از ایسنا، دکتر سعید محمودیان گفت: گوش‌های ما مسئول دو حس حیاتی اما کاملا متفاوت هستند؛ شنوایی و تعادل. صداهای تشخیص داده شده از طریق گوش‌ها، اطلاعات اساسی را درباره محیط خارجی به ما می‌دهند و به ما اجازه می‌دهند با روش‌های پیچیده‌ای چون گفتار، موسیقی، شعر و ادبیات ارتباط برقرار کنیم.

وی افزود: علاوه بر این، گوش‌ها در حس تعادل ما نیز سهم دارند. درک ناخودآگاه وضعیت بدن در فضا به ما اجازه می‌دهد تا بایستیم و حرکت کنیم بدون آنکه زمین بخوریم. سلامت شنوایی یعنی شنیدن یک صحبت معمولی حتی در جمع بدون نگاه کردن به حرکت لب و درک کلمات و جملات محاوره شده.

محمودیان ادامه داد: صدا و شنیدن از بزرگ‌ترین نعمت های الهی به موجودات است ولی همین صدا می تواند باعث آسیب به شنوایی شود. قرارگیری انسان در معرض اصوات بلند و یا اصوات نسبتا بلند و دراز مدت مثل اره، مته، هواپیما، ماشین آلات، موتورسیکلت، بلندگو، وسایل تهویه و غیره می تواند تهدیدی برای شنوایی انسان باشد.

وی گفت: کار طولانی مدت با آلات موسیقی و یا گوش کردن اصوات از طریق وسایل شخصی مثل هندزفری‌ها و یا انواع هدفون‌ها نیز می‌تواند به شنوایی صدمه بزند. استفاده از هدفون یا هندزفری برای گوش کردن به موسیقی‌های نسبتا بلند می‌توانند برای شنوایی بسیار خطرناک و صدمه زننده باشند.

مدیر گروه برنامه ملی سلامت گوش و شنوایی معاونت بهداشت اعلام کرد: قرارگیری بیش از ۲ دقیقه در معرض صدایی با شدت ۱۰۹ دسی‌بل ممکن است به کری موقت انسان منجر شود. به ازای هر ۱۰ دسی‌بل افزایش در شدت صوت افزایشی معادل ۱۰ برابر در قدرت اصوات اتفاق می افتد که همین مقدار به گوش انسان می‌رسد.

وی افزود: تاثیر صدا بر سلامت انسان به عواملی نظیر شدت، نوع، نزدیکی به منبع، مداومت، وضعیت، موقعیت و البته حساسیت فرد در مقابل آن بستگی دارد و با این توضیح شدت اصوات تنها یکی از پارامترهای مهم در اندازه‌گیری و تعیین میزان آسیب به سیستم شنوایی انسان محسوب می‌شود و عوامل ذکر شده قبلی نیز در بروز آسیب تاثیرگذار هستند.

به گفته وی، سازمان جهانی بهداشت گزارش کرده است که اغلب موارد ناشنوایی قابل پیشگیری و درمان هستند و نیمی از همه بیماران مبتلا به کاهش شنوایی از طریق پیشگیری اولیه به این بیماری دچار نمی‌شوند.

محمودیان ادامه داد: این سازمان راهبردهای ساده ای برای پیشگیری از بروز اختلال شنوایی توصیه می کند که از جمله آنها ایمن سازی کودکان علیه بیماری هایی همچون سرخک، مننژیت، اوریون و سرخجه، ایمن سازی دختران جوان و زنان در سن بارداری بر علیه سرخجه پیش از بارداری، غربالگری و درمان سیفیلیس و عفونت های دیگر در زنان باردار، ارتقای مراقبت های پیش و حین تولد شامل ترویج زایمان های ایمن، پرهیز از استفاده از داروهایی که اثر سمی بر گوش دارند مگر توسط پزشک صلاحیت دار و با پایش دقیق برای اصلاح مقدار، ارجاع کودکان پرخطر (همانند آنهایی که سابقه خانوادگی ناشنوایی دارند، نوزادان با وزن تولد کم یا با آسفیکسی، زردی، مننژیت و ...)، کاهش مواجهه افراد (هم شغلی و هم تفریحی) با صداهای بلند و نسبتا بلند با ایجاد آگاهی، استفاده از وسایل محافظتی و استقرار قوانین مناسب است.

مدیر گروه برنامه ملی سلامت گوش و شنوایی متذکر شد: در نوجوانان و جوانان استفاده بیش از حد از هدفون و یا هندزفری، قرار گیری در برابر صداهای غیراستاندارد و بلند، آلودگی صوتی ناشی از ترقه و مواد محترقه در ایامی مانند چهارشنبه آخر سال، به افت شنوایی منجر می شود. حد مجاز استفاده از گوش دادن به اصوات با هندزفری و یا هدفون‌ها جهت آشنایی مطرح می‌شود. به طور کلی، اگر صدایی از حد مشخصی بالاتر باشد یا با مقدار کم اما در طولانی ‌مدت وارد گوش شود، ممکن است باعث آسیب به گوش و کاهش شنوایی شود.

بنا بر اعلام روابط عمومی معاونت بهداشت، وی افزود: حد صوتی که می‌تواند این مشکل را ایجاد کند، ۷۰ دسی‌بل تعیین شده است. استفاده از هندزفری به این دلیل که صداهای محیط را حذف می‌کند و صدا به ‌طور مستقیم وارد گوش می‌شود؛ به خصوص اگر شدت صوت زیاد باشد قطعا به گوش آسیب وارد خواهد کرد.

وی خاطر نشان کرد: برای اینکه متوجه شوید میزان صوتی که شنیده‌اید بیشتر از ۷۰ دسی‌بل بوده یا نه و احتمال خطر آسیب شنوایی در اثر صوت مشخص شود ساده ترین و بهترین اقدام ارزیابی میزان لحن گفتاری خود همزمان با استفاده از هندزفری و یا هدفون در هنگام گفتگو با دیگران است. هرگاه افزایشی در میزان شدت گفتاری شما اتفاق بیافتد به معنی هشدار افزایش عامل خطر برای شنوایی شماست.

وی افزود:هرگاه پس از مدتی گوش دادن به اصوات با واسطه وسایل تحت گوشی و برداشتن وسیله از روی گوشها، تا لحظاتی شنیدن اصوات محیطی در اطرافمان مبهم شنیده شد به معنی آن است که دچار کاهش شنوایی موقتی شده‌اید که نشان‌دهنده آلودگی صوتی است که با واسطه هدفون و هندزفری به گوش‌های شما وارد شده است و این مساله می‌تواند زنگ خطری برای کاهش شنوایی دائمی باشد.

مدیر گروه برنامه ملی سلامت گوش و شنوایی معاونت بهداشت اعلام کرد: در کشور ما با دو مشکل روبرو هستیم؛ اول آنکه جوانان و نوجوانان مدت زمان طولانی از هدفون، هندزفری استفاده می‌کنند و دوم آنکه حجم بسیار بالایی از هدفون‌ها و هندزفری‌ها به طور قاچاق وارد کشور می‌شود که غیراستاندارد است و به‌دلیل قیمت پایین آن، افراد بیشتری از آن استفاده می‌کنند و صدمه‌هایی که به گوش میزنند بسیار بیشتر از هندزفری‌های استاندارد است.

وی اشاره کرد: سطوح صوتی که این هندزفری‌های غیراستاندارد ایجاد می‌کنند بسیار بالاست و صدمه‌های بیشتری به گوش وارد می‌کند به گونه‌ای که باعث آثار مخرب به سلول شنوایی و عصب شنوایی می‌شود و پیرگوشی زودرس ایجاد خواهد کرد. استفاده از وسایل تحت گوشی مثل هدفون به مدت طولانی حتی با صدای نسبتا کم می تواند آسیب زننده باشد.

محمودیان گفت: نوجوانان و جوانان معمولا برای ایجاد هیجان، کم‌کم صدای هندزفری را بالا می‌برند و گوش هم به این صدای بلند عادت می‌کند درحالی که به‌تدریج باعث بروز کم شنوایی در فرد می‌شود. قرار گیری در معرض اصوات آسیب‌زا به گونه‌ای است که در ابتدا باعث آسیب شنوایی در محدوده فرکانس‌های بالا شده و تخریب آن‌ها را باعث می‌شوند در این صورت فرد متوجه نمی‌شود دچار آسیب شنوایی شده است.

وی افزود: با ادامه بی‌توجهی فرد و قرار گیری در معرض اصوات به تدریج فرکانس‌های گفتاری نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرند و فرد هنگام مکالمه دیگر قادر به درک مطلب و شنیدن طبیعی صدا افراد نخواهد بود. در گروه سنی نوجوانان و جوانان کم‌شنوایی به درجات مختلف در حال افزایش دو برابری است؛ چراکه این عارضه درجات مختلفی دارد و فرد زمانی متوجه می‌شود که کم‌شنوایی باعث کم‌شدن ارتباط وی با محیط اطراف شده و به نوعی پیرگوشی زودهنگام اتفاق افتاده است.

وی با بیان اینکه استفاده از هندزفری‌ها با صدای بلند، میزان شنوایی را در فرد به طور مرتب کم می‌کند و سلامت گوش را به خطر می‌اندازد، گفت: یکی دیگر از آثار استفاده نادرست از هندزفری در میان افراد ابتلا به وزوز گوش و کم‌شنوایی در سنین نوجوانی می باشد. در حال حاضر وزوز گوش بین نوجوانان بسیار افزایش پیدا کرده است. بعد از ۳-۲ سال استفاده مداوم و نامناسب از هندزفری فرد دچار افت شنوایی و پیرگوشی زودرس می‌شود.

میزان مناسب حجم صدای هندزفری و هدفون چقدر است؟

وی ادامه داد: این درحالی است که اگر یک نفر به صدای موسیقی با ۱۲۰ دسی‌بل در مدت زمان یک ساعت گوش دهد، قطعا دچار کم‌شنوایی می‌شود. مهم‌ترین توصیه‌ای که‌ متخصصان علوم اعصاب شنوایی به جوانان می‌کنند این است که برای حفظ سلامت گوش حجم صدای هندزفری و هدفون را بیشتر از ۵۰ درصد میزان حجم صوتی خروجی بالا نبرند و مدت زمان استفاده از آن را کاهش دهند و همچنین در زمان‌های مختلف استراحت صوتی به گوش‌های خود بدهند.

به گفته محمودیان، خوردن سبزیجات تازه و میوه‌ها در مقادیر بالا که حاوی آنتی اکسیدان‌های فراوان هستند، در جلوگیری و پیشگیری از ابتلا به کم شنوایی و وزوز گوش بسیار پر اهمیت است.

وی خاطرنشان کرد: سازمان جهانی بهداشت کار حد مجاز استاندارد اصواتی که هر فرد در طول روز مجاز به شنیدن آنها است را ۸۰ دسی‌بل ظرف مدت ۸ ساعت مشخص کرده است. اگر حتی ۵ دسی‌بل از این میزان بیشتر شود مدت زمان قرار گیری افراد در معرض این اصوات باید به نصف تقلیل داده شود تا به گوش ها و شنوایی آسیبی وارد نشود.

بنابر اعلام روابط عمومی معاونت بهداشت وزارت بهداشت، وی افزود: اگر فردی در محیطی قرار گرفت که برای اینکه صدایش به بقیه برسد باید بلندتر صحبت کند، یعنی در معرض آلودگی صوتی قرار گرفته و با کمک این شاخص می‌توان فهمید آیا گوش‌مان در معرض آسیب است یا نه. میزان صدای هندزفری باید از ۵۰ درصد کمتر باشد و حتما از گوشی‌های هوشمند با برندهای معتبر استفاده شود چون این گوشی‌های هوشمند سطوح صوتی مجاز را در نظر گرفته‌اند.

محمودیان در پایان گفت: فردی که از هندزفری استفاده می‌کند باید هر ۱۰ تا ۲۰ دقیقه هندزفری را از روی گوشش بردارد و استراحت دهد. در محیط‌های پر سر و صدا از محافظ گوش استفاده کند. توصیه می‌شود اگر در محیط‌های پر سر و صدا کار می‌کند یا وسیله سرگرمی پرصدا دارد حتما از محافظ گوش استفاده کند.