توانبخشی فراموش‌شده طب سالمندی

آیا این بیماری‌ها لزوما همه سالمندان را درگیر خود می‌کند؟ در جواب باید گفت اغلب این بیماری‌ها، زمانبر هستند و انسان‌ها براثر نوع فعالیت‌ها و سبک زندگی‌شان و همچنین با توجه به ظرفیت‌های درونی جسم و روح خود ممکن است به آنها دچار شوند. بنابراین هرچه یک فرد در دوران نوجوانی، جوانی و میانسالی زندگی سالم‌تری داشته باشد، احتمال ابتلای او به این بیماری‌ها در دوران سالمندی کمتر می‌شود.

این مشکلات عمومی است و همه سالمندان به آن دچار خواهند شد، اما زمینه بروز این مشکلات در کسانی که زندگی سالمی نداشته‌اند، بسیار بیشتر است. یعنی کسانی که به‌طور مثال سال‌ها سیگار کشیده یا هیچ‌گاه از تغذیه مناسب برخوردار نبوده یا همواره از ورزش کردن گریزان بوده‌اند، باید در سنین پیری در انتظار بروز بیماری‌های مختلف باشند. تنها راه مقابله با این بیماری‌ها در پیش گرفتن زندگی سالم از همان دوران جوانی است و دولت نیز باید برای پیشگیری از هزینه‌های بالای درمانی در سال‌های آینده، راه و روش زندگی سالم را به مردم بیاموزد. این در حالی است که نظام سلامت در کشور ما، نظامی درمان‌محور است که در آن کمتر به مساله پیشگیری توجه می‌شود. اما باید توجه داشت اگر مبالغ اندکی در زمینه پیشگیری و تشخیص بموقع صرف شود، از صرف مبالغ کلان در زمینه درمان جلوگیری خواهد شد.

همچنین در این زمینه باید گفت متاسفانه در کشور ما بیمه‌ها نیز درمان‌محور هستند و در زمینه‌های بهداشتی و توانبخشی خدمات مناسبی به مردم ارائه نمی‌کنند. از سویی دیگر، نظام بیمه‌ای ما بر مبنای نیازهای اساسی سالمندان شکل نگرفته است و فقط برخی هزینه‌های دارو و درمان افراد سالمند تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد. اما سالمندان نیازمند طب توانبخشی نیز هستند، چراکه وقتی یک سالمند به‌طور مثال دچار درد زانوست یا عارضه قلبی او را گرفتار کرده، به طب توانبخشی نیاز دارد و باید خدمات درمانی این طب و همچنین وسایل کمکی مورد نیاز او نیز تحت پوشش بیمه قرار گیرد. اما در شرایط امروز، تعرفه بیمه‌های ما بسیار ساده‌انگارانه تعریف شده و شامل بسیاری از این هزینه‌ها نمی‌شود که این مساله یکی از مشکلات اساسی قشر سالمند در زمینه هزینه‌های درمانی است.

دکتر حسین نحوی‌نژاد

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی