شناسایی واردکنندگان معتبر
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سالهاست به واردکنندگان کاغذ ارز دولتی ارائه میکند و اگر قرار است فقط در یک بخش از این کشور، جایی باشد که نام واردکنندگان معتبر و قدیمی را بتوان از آن استخراج کرد، پروندههای وزارت ارشاد است.
همایون امیرزاده، نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بهجامجم میگوید که از این پس تمام واردکنندگان کاغذ در حوزه کاغذ چاپ و تحریر و مطبوعات باید به تائید وزارت ارشاد برسند و وزارت ارشاد آنها را به وزارت صنعت معرفی کند. علاوه بر این گام مهم، از ۲۶۵ میلیون دلاری که بتازگی برای واردات کاغذ چاپ و تحریر و روزنامه تأمین شده؛ حدود 49 میلیون از آن در اختیار همین واردکنندگان معتبر قرار میگیرد چون به گفته امیرزاده، اولا وزارت ارشاد دیگر نمیخواهد ارز در اختیار واردکنندگان بدون شناسنامه قرار گیرد و دوما میخواهند مطمئن شوند کالای خریداری شده با ارز دولتی وارد کشور شده است.
کارگروه کاغذ با همفکری برخی از اهالی نشر و مطبوعات به فهرستی از واردکنندگان مطمئن رسیده که شامل هفت واردکننده برای کاغذ چاپ و تحریر و ده واردکننده برای کاغذ روزنامه است. شرکت تعاونی ناشران و کتابفروشان قم، اتحادیه شرکتهای تعاونی ناشران کشور (آشنا)، شرکت تعاونی کارآفرینان فرهنگ و هنر، شرکت راهکار برگ بهشت، شرکت تعاونی سازندگان کلیشه و لیتوگراف و اشخاص حقیقی شامل محمدحسین متولی و علیاکبر تورانیان برای واردات ۲۱ هزار تن کاغذ چاپ و تحریر تائید شده است. همچنین موسسه مطبوعاتی همشهری، موسسه خراسان، ارمغان گستر نوید، موسسه صمت، موسسه مطبوعاتی ایران، شرکت کاغذ پیک فراز، شرکت سهامی ایران چاپ، روزنامه خبر ورزشی و شرکت صدر ارس برای واردات ۲۲ هزار و ۲۵۸ تن کاغذ روزنامه تائید صلاحیت شدهاند.
نه تنها قرار است از این پس ارز دولت به واردکنندگان مطمئن تعلق بگیرد، بلکه دریافتکنندگان کاغذ هم قرار است شناخته شوند. به همین دلیل تشکلها، انجمنها و افرادی که کاغذها را دریافت میکنند باید تا یک هفته دیگر از طریق اتحادیه کتابفروشان و ناشران تهران به وزارت ارشاد معرفی شوند.
شناسایی 4000 متخلف
گمان نکنید که وزارت ارشاد قرار است دست به کار شود و با محتکران بازار کاغذ برخورد کند؛ سازمان تعزیرات حکومتی و سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان دست به کار شده و گویا چهار هزار عنوان تخلف را شناسایی کرده است. همایون امیرزاده، نماینده وزارت ارشاد در کارگروه کاغذ، درباره این تخلفها به خبرنگار جامجم میگوید: کنترل بازار کاغذ و برخورد با محتکران و متخلفان از وظایف وزارت ارشاد نیست و ما صرفا از این بابت به مساله ورود کردهایم که بسیاری از حوزههای فرهنگی، مصرفکننده این محصول هستند و من در این باره میتوانم براساس گزارش ارائه شده از سوی سازمان تعزیرات و سازمان حمایت که درباره تنظیم بازار کاغذ به وزارت ارشاد ارائه کردهاند، اعلام کنم که بیش از چهار پرونده تخلف در این بازار مورد بررسی قرار گرفته و بیش از 14 میلیارد تومان تخلف در این زمینه اعمال شده است.
امیرزاده که تاکید میکند بر اساس گزارش اعلام شده اظهار نظر میکند، درباره سایر اقدامات در این حوزه نیز توضیح داد: در این باره سرکشی به انبارها، احصاء موجودی و تصویب قیمت کاغذ از دیگر مواردی بوده که در این گزارش ارائه شده و امیدواریم وضعیت بازار کاغذ بهبود پیدا کند. طبیعی است تمامی این راهکارها در کوتاهمدت و در شرایط حساس کنونی، دوایی برای دردهای بازار کاغذ خواهند بود اما به اقدامات و برنامهریزیهای زیرساختی و عمیقتری در این زمینه نیاز هست که گویا در این باره هم گامهایی برداشته شده است؛ مثل معرفی و تائید واردکنندگان مورد تائید.
کاغذ کیلویی چند؟
یکی از راهکارهای همیشگی همه دولتها برای تنظیم بازار، قیمتگذاری در شرایط بحران و آشفتگی ارزی بوده و بر اساس اظهارات نماینده کارگروه کاغذ وزارت ارشاد، ستاد تنظیم بازار به عنوان عالیترین مرجع، پیشنهاد وزارت ارشاد در مورد قیمتگذاری را پذیرفته که بر اساس آن فعلا کاغذ روزنامه هر کیلو 4100 تومان و کاغذ چاپ و تحریر هر کیلو 5100 تومان تعیین شده است. در آینده ممکن است این قیمتها تغییر کنند چون فعلا کاغذ را براساس تعرفههای سال گذشته قیمتگذاری کردهاند و با افزایش هزینههای حمل و نقل و... در آینده این قیمتها هم تغییر خواهد کرد!
و چند باید دیگر
طبیعی است ساماندهی به وضعیت بازار اقدامی است که صرفا وزارت ارشاد یا وزارت صنایع یا نهادها و سازمانهای تعزیراتی نمیتوانند آرامش و ثبات را به آن برگردانند. به این منظور وزارت ارشاد از برخی سازمانها کمک گرفته است؛ از وزارت صنایع گرفته تا کمرگ کشور. امیرزاده میگوید: نهادهای نظارتی موظف شدهاند موجودی انبارهای کشور را رصد کنند. همچنین تمام کالاهای وصول شده در گمرکات کشور طی ده روز آینده ترخیص میشوند. اگر تجار بدهی داشته باشند با مکانیزم بانک مرکزی راهکاری باید اندیشیده شود تا کالاهای آنها نیز ترخیص شود تا بتوانیم کمبود کاغذ در کشور را برطرف کنیم. یکی دیگر از بایدهایی که نماینده کارگروه کاغذ وزارت ارشاد به آن اشاره میکند، دستیابی به آمار کاغذ وارداتی به کشور و سرنوشت این کاغذهاست. امیرزاده میگوید: مرحله دوم فهرست واردکنندگان کاغذ را طی ۲۰ روز آینده به وزارت صنعت و معدن معرفی خواهیم کرد.
لابیرنت شفاف
خیلی وقت نیست که یاد گرفتهایم رقم فروش فیلمهای سینمایی یا بلیت فروشی کنسرتهای موسیقی را اعلام کنیم و همینطور میزان سرمایههایی که صرف تولید میشود، اما این اقدام صرفا تقلید از سینما و موسیقی ینگه دنیا نیست، بلکه در مسیر توسعه به این نتیجه رسیدهایم که پویایی اقتصاد در حوزه فرهنگ و هنر و نیز صنعتی شدن و شکلگیری صنعت سینما یا صنعت موسیقی، زمانی رخ میدهد که ورود و خروج سرمایه به این حوزه کاملا شفاف و قابل استناد باشد. در سایر حوزههای فرهنگ از جمله حوزه نشر که کتاب، مجله و روزنامه را شامل میشود، گویا قرار نیست شفافیتی رخ بدهد. از روزنامهها که تیراژشان را اعلام نمیکنند یا اعداد صوری که به عنوان تعداد نسخه روی جلد کتابها منتشر میشود، بگیرید تا میزان کاغذی که به عنوان مواد اولیه این حوزه وارد کشور میشود. سازماندهی به اقتصاد فرهنگ و هنر، زمانی میسر خواهد بود که گردش سرمایه و میزان واردات و مصرف، در این حوزه کاملا روشن و شفاف باشد و امکان بررسی و کنترل تمام لایههای آن وجود داشته باشد. چنین چیزی با وجود دولت الکترونیک چندان دشوار نیست و اجرایش به زمان زیادی نیاز ندارد. در چنین فضای شفاف و روشنی از حفرهها و گلوگاههای تنگ و تاریک خبری نیست که موریانهای در آن لانه کند.
آذر مهاجر
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد