عدم هماهنگی سازمان ها مهم ترین مشکل در مدیریت مساله آب است

دکتـر هدایت فهمی معاون مدیـر کل دفتر بـرنـامه‌ریزی کلان آب و آبـفای وزارت نیـرو دلایل اصلی رخداد بحران آب را در 8 عامل اصلی خلاصه کرد و به جام جم آنلاین گفت: افزایش جمعیت باعث افزایش مصارف آب شده که این امر به خاطر فراتر رفتن از الگوهای مصرف بهینه آن و بهره برداری بسیار بالا تر از آستانه تاب آوری منابع آب بوده که در وضعیت کنونی این مقدار از وضعیت بحرانی نیز گذشته است.

وی ادامه داد: بهره‌ وری فیزیکی و اقتصادی پایین و حجم عظیم تلفات آب در همه بخش های مصرف کننده آب، رخداد تایید اقلیم و فقدان برنامه جامع مدیریت خشکسالی، ورود آلاینده های شیمیایی و بیولوژیکی و فاضلاب ها به محیط های آبی، ساختار معیوب اقتصادی آب، ضعف ساختاری در بخش های منابع طبیعی محیط زیست و کشاورزی که به تبع آن عدم توسعه در حفاظت کمی و کیفی آب و منابع زیستی، ضعف در استقرار نظام های بهره برداری جدید با مشارکت ذی‌نفعان و ذی مدخلان ، ضعف مدیریت ناپایدار در کلیه بخش های منابع طبیعی کشاورزی و عدم هماهنگی و پیوستگی برنامه در امر توسعه پایدار، و در آخر تحمیل خودکفایی در آب بویژه در کشاورزی و عدم وجود سیاست های ملی آب 8 عامل مهم و اساسی ایجاد بحران آب در کشور است.

فهمی با اشاره به اینکه ایران در منطقه نیمه خشک دنیا واقع شده و راهی جز سازگاری با شرایط خشکسالی نیست گفت: ما نمی توانیم خشکسالی را از بین ببریم بلکه باید خودمان را با این شرایط وفق دهیم. کاهش مصارف غیرضروری و مدیریت تقاضا اولین و اساسی ترین راه حلی است که باید درپیش گرفت و با تغییر اقلیم بوجود آمده و کم آبی خود را سازگار کنیم.

وی گفت: در ساختار مدیریت سرزمینی کشور باید تجدید نظر جدی شود، چرا که ساختار فعلی نشان دهنده این است که کارایی لازم را دارا نیست بنابراین در نوع مدیریت و حکمرانی آب باید تغییرات مهمی حاصل گردد. برای بهبود روند فعلی باید این نوع مدیریت را به سمت مدیریت بهم پیوسته منابع آب هدایت کرد.

به گفته فهمی، بی تردید در بحث تهیه طرح جامع آمایش کشور کوتاهی شده و باید هر چه سریع تر این طرح را تهیه کرده و برش های آمایش های استانی آن را تعیین نماییم. چرا علی رغم دانستن راه حل ها توسط مدیران و کارشناسان بحران آب به نتیجه نمی رسد؟ مشکل اصلی در کشور عدم هماهنگی و همکاری سازمان ها و نهاد های ذیربط است. با اینکه کشور چندین ساز و کار ایجاد هماهنگی و همکاری بوجود آورده ولی متاسفانه به دلیل مدیریت نامناسب هیچ گاه عملی نشده است.

معاون مدیـر کل دفتر بـرنـامه‌ریزی کلان آب با تاکید براینکه حدود 90 درصد آب کشور در کشاورزی مصرف می شود، گفت: این به دلیل اشکالات جدی موجود در بخش کشاوزی و باغداری در استفاده از سیستم های غیر اصولی آبیاری و همچنین کاشت محصولاتی است که به لحاظ اقلیمی متناسب با وضعیت آبی کشورمان نیست و با صرفه جویی تنها 10 درصد از آب مورد استفاده در بخش کشاورزی معادل 20 سد بزرگ کشور ذخیره سازی آب صورت خواهد گرفت.

وی در خصوص بروز وضعیت بحران کم آبی مردم خوزستان اظهار نگرانی کرد و گفت: آب جزء ابتدایی ترین حقوق هر شهروند است و به عنوان عضو کوچکی از وزارت نیرو از مردم خوزستان از این بابت پوزش می طلبم. ما باید در این منطقه اقدامات بیشتری انجام دهیم و بحران بوجود آمده اصلا برایمان قابل پذیرش نیست و باید تمامی نهادهایی که متولی این موضوع هستند بخصوص شرکت های آب و فضلاب که مسئولیت مستقیم دارند اقداماتی را در راستای بهبود روند فعلی انجام دهند.

فهمی با اشاره به اینکه وزات نیرو برنامه های ضربتی در این موضوع دارد، گفت: در آبادان بحث کم آبی رو به بهبود است، انشالله با سرانجام گرفتن برنامه هایی برای حل وضعیت خرمشهر، دیگر شاهد کم آبی شهروندانمان در این شهر نباشیم.

وی در پایان در خصوص موضوع انتقال آب خوزستان به کویت به جام جم آنلاین گفت: در دوره آقای خاتمی، تفاهم نامه ای بین ایران و کویت مطرح شد که به برخی از دلایل و عدم تصویب مجلس این برنامه هیچگاه عملی نشد. اگر هر سازمان و نهادی انتقال آب را از خوزستان به کشور های مجاور انجام می دهد، این کار خلاف قانون است و باید مراجع ذی‌صلاح پیگیری این موضوع را بر عهده بگیرد. در حالی که مردم خوزستان با بی آبی دست و پنجه نرم می کنند انتقال آب کشور به کشورهای مجاور معنی جزء خیانت و بی قانونی ندارد؛ تا جایی که من در وزارت نیرو مطلع هستم اگر آبی منتقل می شود به هیچ عنوان این سازمان نقشی در آن ندارد.