شوخی با شفافیت

به گزارش جام‌جم، محمد شریعتمداری وزیر صنعت، معدن و تجارت روز شنبه این هفته از بانک مرکزی خواست لیست شرکت‌هایی که برای واردات، دلار 4200 تومانی دریافت کرده‌اند را منتشر کند. بانک مرکزی هم بعد از نامه‌نگاری وزیر صنعت، لیست 53 صفحه‌ای شامل 1482 شرکت دریافت‌کننده ارز رسمی را منتشر کرد.

در اطلاعیه بانک مرکزی آمده است: بانک مرکزی از ۲۱فروردین سال جاری در راستای سیاست جدید ارزی اتخاذشده به منظور مدیریت بهینه منابع ارزی کشور، به کالاهای ثبت سفارش شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، ارز مورد نیاز را تخصیص داده و تأمین کرده است. بانک مرکزی مقادیر قابل توجهی ارز به مسافران خارج از کشور، دانشجویان، بیماران و نیز خدمات ثبت سفارش شده اختصاص داده که به آنها در این لیست اشاره نشده است.

ناکام در شفافیت

در این لیست دو نکته مهم وجود دارد که در صورت عدم توجه به آن شفافیت مدنظر رئیس‌جمهور در خصوص برخورد با اخلالگران بازار ارز ناکام باقی می‌ماند؛ اول آن‌که در لیست منتشرشده نام برندهایی که ارزبگیران از طریق آن ثبت سفارش انجام داده‌اند وجود ندارد به همین دلیل بسیاری از اسامی که در این لیست آمده برای رسانه‌ها و عموم مردم شفاف نیست. نکته بعدی این‌که اساسا به نظر می‌رسد لیست مذکور حاوی اطلاعات کالاهایی مثل خودرو و قطعات خودرو نیست. توجه به این نکته ضروری است که در سه‌ماهه ابتدایی سال جاری واردات قطعات خودرو در صدر لیست کالاهای وارداتی کشور قرار داشته است. در دوماهه ابتدایی سال حدود 500 میلیون دلار قطعه خودرو وارد کشور شده اما در لیست ارزبگیران بانک مرکزی ذکر نشده است. همچنین برخی خبرها و شنیده‌ها از تأمین ارز برای واردات خودروی کامل برای چند شرکت حکایت داشت که در این لیست نامی از شرکت‌های مذکور وجود ندارد. گفتنی است، گمرک ایران نیز باید میزان واردات قطعی کالاهای تأمین‌شده را منتشر کند تا شفافیت در خصوص لیست ارزبگیران تکمیل شود.

واردات چای توسط شرکت خودرویی

لیست منتشرشده از سوی بانک مرکزی درباره شرکت‌های دریافت‌کننده ارز دولتی حاکی از آن است که یک شرکت واردکننده خودرو ارز دولتی برای واردات چای‌ساز و قهوه ساز دریافت کرده است. نگاهی به این لیست نشان می‌دهد شرکت خودروسازی «ماموت خودرو» با تعرفه چای‌ساز و قهوه ساز از بانک مرکزی ۳۶۴۱ یورو، ارز دولتی دریافت کرده است.

مدلل

بررسی لیست ارزبگیران بانک مرکزی نشان می‌دهد شرکت معروف فعال در حوزه واردات کالاهای اساسی بیشترین ارز دولتی را در میان ۱۵۰۰ شرکت مختلف دریافت کرده است. نگاهی به لیست بانک مرکزی نشان می‌دهد شرکت روغن نباتی ماهیدشت کرمانشاه که متعلق به خانواده مدلل است بیشترین ارز دولتی را دریافت کرده است.

این شرکت معروف توانسته حدود 150 میلیون یورو ارز (بانکی) برای واردات دانه سویا دریافت کند. گفتنی است روز گذشته وزیر جهاد کشاورزی بابت انحصار مدلل‌ها در بازار نهاده‌های دام و طیور، از مجلس کارت زرد گرفت.

آمار اشتباه وزیر ارتباطات

فهرست منتشره بانک مرکزی نشان داد فهرستی که هفته گذشته از سوی وزیر ارتباطات درباره ارز دریافتی از سوی شرکت‌های واردکننده گوشی همراه منتشر شد، ایراداتی داشته است.

به‌عنوان نمونه در فهرست منتشرشده از سوی وزیر ارتباطات، ارز دریافتی شرکت نودیس‌پرداز ۲۶ میلیون و ۶۵۷ هزار و ۲۶ یورو اعلام شده اما در لیست منتشرشده بانک مرکزی، این شرکت در مجموع ۲۲ میلیون و ۹۷۳ هزار و ۴۵۲ یورو دریافت کرده است. این مغایرت در مورد سایر شرکت‌های واردکننده گوشی تلفن همراه نیز وجود دارد. علت مغایرت آن است که وزیر ارتباطات به میزان گوشی‌های همراه ثبت سفارش شده اشاره کرده اما بانک مرکزی آمار ارز تخصیص داده شده از سوی بانک‌ها و سامانه نیما را منتشر کرده است. همچنین در لیست منتشرشده وزیر ارتباطات، نام شرکت داتیس امرتات با ۹ میلیون و ۴۹۲ هزار و ۵۰۵ یورو ثبت سفارش وجود داشت اما نام این شرکت در لیست بانک مرکزی وجود ندارد این موضوع نشان می‌دهد که این شرکت تاکنون موفق به دریافت ارز دولتی نشده است.

در همین حال در لیست بانک مرکزی نام شرکت بازرگانی تأمین اجتماعی به چشم می‌خورد که ۳۶۶ هزار و ۳۸۱ یورو ارز دولتی دریافت کرده اما نام آن در فهرست وزیر ارتباطات وجود نداشت. محمد شریعتمداری وزیر صنعت نیز این هفته با انتقاد از آذری‌جهرمی گفته بود لیستی که وزیر ارتباطات منتشر کرد، صرفا درباره ثبت سفارش‌های واردات موبایل بود و نباید به‌عنوان افرادی که واردات قطعی انجام داده و ارز دولتی دریافت کرده‌اند، ارائه می‌شد.

کالاهایی که ارز دولتی دریافت کردند

برنج سفید قابل مصرف، تخم‌مرغ، جو، چای، دانه سویا، ذرت خوراک دام، روغن خام آفتابگردان، روغن خام سویا، عدس، کره، کنجاله آفتابگردان، کنجاله پنبه، کنجاله سویا، کود شیمیایی، شیر خشک اطفال، شیر خشک صنعتی، گوشت گرم گوسفندی، لوبیا چشم‌بلبلی، لپه، لوبیاچیتی، لوبیا قرمز، گوشت گوساله یخ‌زده، موز، نخود خوراکی.

اتوبرقی، اتوپرسی، آب‌سردکن خانگی، آسیاب و مخلوط کن، بخارشوی، تلویزیون رنگی، جاروبرقی، چای‌ساز و قهوه‌ساز، چرخ خیاطی، دستگاه شست‌وشوی خودرو از نوع خانگی، ریش‌تراش برقی، سشوار، اجاق‌گاز، کباب‌پز، فریزر، ماشین لباس خشک‌کن، ماشین ظرف‌شویی، ماشین لباسشویی، ماکروویو، کولرگازی، هود آشپزخانه، یخچال، یخچال فریزر، دستگاه برشته کن نان (تستر)،پکیج، تایر خودروی سواری، تایر کامیونی و اتوبوس، تایر موتورسیکلت و دوچرخه، تبلت، تیوب خودروی سواری کامیون و اتوبوس، خمیر کاغذ، صفحه کلید کامپیوتر، فر، کاغذ تحریر، آچار، کاغذ روزنامه، کاغذ گلاسه، کاغذ مقوا، کامپیوتر شخصی، گوشی همراه، لپ‌تاپ و مواد اولیه لاستیک، موس کامپیوتر.

لیست کامل، دست بانک مرکزی است

علیرضا مناقبی، رئیس مجمع واردات با انتقاد از ناقص بودن لیست منتشرشده بانک مرکزی در مورد شرکت‌هایی که ارز 4200 تومانی دریافت کردند به خبرنگار ما گفت: بانک مرکزی به‌راحتی می‌تواند میزان ارز تخصیص داده شده را به‌طور کامل منتشر کند اما ناقص بودن آن را بر عهده وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار داده که قابل توجیه نیست.

وی افزود: ارز تنها در اختیار بانک مرکزی قرار دارد و این بانک است که حواله‌ها را تأیید و پرداخت می‌کند درنتیجه باید از این طریق اسامی دریافت‌کنندگان ارز 4200 تومانی به‌طور کامل رسانه‌ای شود.

مناقبی با تاکید بر این‌که دولت اصرار دارد بگوید دلار، 4200 تومان قیمت دارد تصریح کرد: ارز در بازار آزاد با قیمت جداگانه‌ای محاسبه می‌شود اما دولت اذعان دارد قیمت آن 4200 تومان
است.

محمدحسین علی‌اکبری