مواد غذایی چه لباسی بپوشند؟

برای رسیدن به پاسخ پرسش‌های‌مان با ناصر سلطانی تهرانی، کارشناس ارشد تکنولوژی صنایع غذایی و عضو هیات علمی دانشگاه زابل به گفت‌وگو نشستیم.

در برخی منابع آمده است که فرآورده‌‌های لبنی همچون شیر و ماست و پنیر را پس از خرید باید به سرعت از بسته‌بندی پلاستیکی خارج و به ظروف مناسب انتقال داد، اما در جایی دیگر مطرح است که این ظروف کاملا سالم بوده و نگهداری فرآورده‌ در آن تا زمان اتمام، قابل اعتماد است.

سلطانی می‌گوید یکی از مسائلی که امروزه باید به آن توجه کرد مهاجرت برخی از اجزای ظروف به مواد غذایی است و بهترین اقدام این است که هر چه سریع‌تر لبنیات را از ظروف پلاستیکی خارج و به ظروف شیشه‌ای منتقل کنیم.

استفاده مجدد از این ظروف هرگز توصیه نمی‌شود، اما نگهداری مواد غذایی خشک مانند سبزیجات خشک، حبوبات، چای و... که جزو خشکبار به حساب می‌آیند مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند. بد نیست بدانید پلاستیک‌ها علاوه بر مهاجرت یونی و افزایش بار شیمیایی، تاثیری بر ریز مغذی‌ها و درشت مغذی‌های مواد غذایی نخواهند داشت.

بهترین نوع بسته‌بندی، شیشه‌های بازیافتی

در صنایع غذایی بهترین جنس برای بسته‌بندی و نگهداری مواد غذایی ظروف شیشه‌ای است. شیشه ماده‌ای خنثی است و با مواد غذایی هیچ‌گونه واکنش شیمیایی ایجاد نمی‌کند البته استفاده از شیشه به سبک قدیم غلط است و باید این شیشه‌ها بازیافت شود.

منظور از سبک قدیم همان جمع‌آوری بطری‌های شیشه‌ای و شست‌وشوی آن است که این روش مناسب نیست، اما شیشه‌های بازیافتی چون دو مرتبه چرخه ساخت شیشه را طی می‌کنند دیگر مشکل بهداشتی نخواهند داشت.

اخیرا در برخی کانال‌ها منتشر شده که شیشه‌ها بخصوص انواع رنگی آن حاوی مواد و ترکیبات شیمیایی هستند و می‌توانند مواد غذایی را ناسالم کنند.

سلطانی ضمن رد این شایعه می‌گوید شیشه با مواد غذایی واکنش نشان نمی‌دهد و موادی هم که در داخل آن وجود دارد از جمله رنگ‌ها مهاجرت ندارند.

این مایعات را در شیشه شفاف نگهداری نکنید

گفته می‌شود آبغوره و آبلیمو و شیر را بلافاصله از بطری پلاستیکی خارج و درون ظروف شیشه‌ای نگهداری کنید، اما برخی کارشناسان بر این باورند که شیشه‌ها موجب نفوذ نور و فعل و انفعالات و تخریب برخی مواد مغذی محصول می‌شود.

این عضو هیات علمی بیان می‌کند نور موجب بروز برخی واکنش‌های شیمیایی نامطلوب در مواد غذایی می‌شود، اما این دلیل قانع‌‌کننده‌ای برای عدم انتقال این مایعات به درون ظروف مناسب نیست و می‌توان از ظروف شیشه‌ای رنگی یا نصب برچسب روی شیشه‌های شفاف استفاده کرد.

برای نگهداری روغن هم بهتر است از ظروف شیشه‌ای استفاده کنیم .البته روغن با ظروف پلاستیکی واکنش خاصی نشان نمی‌دهد اما احتمال مهاجرت مواد از ظروف پلاستیکی به روغن وجود دارد. انتقال نوشیدنی‌هایی نظیر ماء‌الشعیر و نوشابه و آب معدنی به ظروف مناسب‌تر نیازی نیست، چون اغلب در مدت زمان کوتاهی مصرف می‌شوند.

ظروف آلومینیومی و کنسروی چطور‌؟

داخل ظروف کنسروی و بطری‌های فلزی نوشابه با لایه‌ای از لاک پوشش داده شده که اجازه نمی‌دهد ماده غذایی با آلومینیوم در تماس باشد،‌ البته امکان این امر به صفر نمی‌رسد.

غذاهای موجود در ظروف کنسروی پس از باز شدن و پس از این که در تماس با هوا قرار می‌گیرند به شدت نسبت به حمله میکروارگانیسم‌ها حساس و زود فاسد می‌شوند و باید بعد از باز شدن درب کنسرو محتویات آن سریع مصرف شود.

ماندگاری سس‌ها در ظروف پلاستیکی اشکال دارد

اغلب انواع سس‌های سفید و قرمز را در ظروف پلاستیکی بسته‌بندی می‌کنند و ماندگاری
طولانی مدت این فرآورده‌‌ها در این ظروف مناسب نیست.

امروزه در دنیا استانداردها بسیار سختگیرانه است، اما متاسفانه ما در این زمینه اقدامات کافی انجام نداده ایم.

از جمله این استانداردها مساله مهاجرت مواد بسته‌بندی است که هنوز در استاندارد‌های ملی به خوبی به آن نگاه نشده است و باید در مورد ظروف سس‌ها نیز تجدید‌نظر شود.

کیسه‌های فریزر قابل اعتمادند‌؟

کیسه فریزرهایی که برای نگهداری محصولات و غذاها در دمای سرد و انجماد یخچال و فریزر نگهداری می‌شوند معمولا مشکل خاصی ایجاد نمی‌کنند البته باید این کیسه‌ها مجوزدار و مورد تائید وزارت بهداشت و دارای پروانه بهداشت باشند. با توجه به این‌که نگهداری نان در فریزر غلط است، اما در صورت ضرورت استفاده از بسته‌بندی‌های معمول،
بلامانع است.

بسته‌بندی‌های نوین با ویژگی‌های سلامت محور

امروزه استفاده از بسته‌بندی‌های زیست تخریب‌پذیر و حتی بسته‌بندی‌های خوراکی مطرح است که معمولا مشکلی برای مواد غذایی ایجاد نکرده یا مشکلات کمتری ایجاد می‌کنند البته بسته‌بندی‌های هوشمندی هم وجود دارد که تضمین‌کننده سلامت مواد غذایی هستند.

بسته‌بندی هوشمند، نوعی از بسته‌بندی است که قابلیت ارتباط با مشتری را از طریق مکانیسم‌های شیمیایی مثل تغییر رنگ یا مکانیکی مثل انتقال امواج رادیویی داراست.

این نوع از بسته‌بندی‌ها ارتباط پویاتری با مصرف‌کننده برقرار می‌کنند و می‌توانند با علایمی سلامت یا درجه فساد محصول را به مصرف‌کننده اعلام کنند.

فاخره بهبهانی - جام جم