الگوی مصرف در زندگی به حاشیه رانده‌شده/ مارک‌های خارجی فرهنگ ایرانی اسلامی را نابود می‌کند

امان‌الله قرایی مقدم در گفت‌وگو با جام جم آنلاین درباره نبود الگوی مناسب مصرف در زندگی ایرانیان و اصرار به ریخت‌وپاش و خرید بی‌مورد، اظهار کرد: اینکه دولت‌ها به‌عنوان متولی امور فرهنگی و اقتصادی باید یک مدل صحیح مصرف به مردم ارائه دهند و با اجرایی شدن آن پس از مدتی یک هنجار اجتماعی به وجود آید امر درستی است اما تأکید می‌کنم در بحث مباحث اقتصادی- تأمین سبد خانوار و اینکه چه کالا و مایحتاجی برای خرید در اولویت قرار بگیرد بسته به نظر خود مردم است.

وی در این خصوص با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در رابطه با سهم دولت و مردم در اصلاح الگوی مصرف و سبک زندگی، افزود: اگر توجه کنید حضرت آقا دراین‌باره همیشه اول مردم را مورد خطاب قرار می‌دهند، بنابراین اصل مردم هستند و در مرحله بعد دولت‌ها باید در فرهنگ‌سازی تلاش به خرج دهند. اگر در فرآیند فرهنگ‌سازی مدل مصرفی به جامعه ارائه شد چه کسی باید آن را اجرا کند؟ مسلماً مردم، آن‌ها باید با توجه به میزان درآمد و نیازهای خود معیشت خانواده را تأمین کنند. در این میان هم دولت و مجلس موظف‌اند با قانون‌گذاری متناسب، شرایط اقتصادی کشور را تسهیل کنند.

این جامعه‌شناس در پاسخ به این سؤال که بهترین مسیر برای نهادینه کردن مصرف درست در خوراک و پوشاک، انرژی و خرید لوازم‌خانگی و... باید از کجا آغاز شود تا مثل کمربند ایمنی اتومبیل بین مردم به عرف تبدیل شود، گفت: در گام اول آموزش‌وپرورش ما با تدوین کتاب‌های درسی مرتبط با موضوعاتی مانند چطور مصرف کردن، نحوه جلوگیری از اسراف و اینکه چرا تجمل‌گرایی امری است «نامطلوب و وارداتی»، ذهن دانش آموزان را از پایه اول و دوم به سمتی هدایت کنند که در سنین نوجوانی و بزرگ‌سالی در چگونگی تأمین مایحتاج خانواده به پد رو مادر کمک کرده و اعمال‌نظر داشته باشند.

قرایی مقدم در ادامه با نگاهی به شعار امسال یعنی حمایت از کالای ایرانی که کاملاً به بحث الگوی مصرف ایرانیان در ارتباط است، خاطرنشان کرد: رادیو و تلویزیون تاکنون اقدامات خوبی در این راستا ترتیب داده و رفته‌رفته با ادامه برنامه‌ها در یک پروسه میان و بلندمدت فرهنگ خرید کالای ایرانی که نیاز اصلی امروز اقتصاد کشور است ان‌شاءالله به فرهنگ غالب مردم تبدیل خواهد شد، چراکه مسلماً کالای داخلی متناسب با نیاز و وضعیت معیشتی اقشار متوسط و متوسط به پایین جامعه تولید می‌شود و با خرید آن ضمن حمایت از اقتصاد کشور، منابع مالی در چرخه تولید صرف شده و از طرفی خانواده‌ها اسیر برندینگ و الزام به خرید جنس خارجی نمی‌گردند.

کارشناس مسائل اجتماعی درباره اینکه دولت چگونه می‌تواند ویترین فروشگاه‌ها را از کالای ایرانی که الزاماً لوکس هم نباشند پر کند تا نیاز مردم در حد عرف تأمین‌شده و مجبور نشوند سمت خرید جنس خارجی گران‌قیمت بروند، ابراز کرد: وضع «مقررات محکم و نظارت بر اجرای آن» بهترین و کاربردی‌ترین گزینه است. رهبری انقلاب سال‌هاست در این خصوص تأکید می‌فرمایند اما دراین‌باره کوتاهی صورت گرفته است، دولت باید با تشکیل کمیته‌هایی از بازار امین‌حضور تا خیابان جمهوری مرتباً ویترین فروشگاه‌ها را مورد بازرسی قرار دهد و کسبه‌ای که به فروش کالای داخلی مبادرت می‌کنند به اشکال مختلف موردحمایت قرار گیرند.

قرایی مقدم افزود: اگر مردم کالای وطنی بخرند، قاچاق کالا و بیکاری – بزهکاری و قاچاق ارز و رکود تولید کشور تا حد زیادی کنترل خواهد شد و با بهبود شرایط اقتصادی و رونق تولید اصلاح الگوی مصرف هم به یک هنجار و ارزش اجتماعی تبدیل می‌شود.

وی با اشاره به یکی از بیانات رهبر انقلاب در خصوص فنّاوری روز دنیا، یادآور شد: ایشان به‌درستی فرمودند «تکنولوژی فرهنگ می‌آورد»، متأسفانه کمتر موردتوجه مسئولین قرار گرفت. نکته‌ای که مقام معظم رهبری اشاره داشتند مورد اذعان تمام جامعه شناسان دنیا قرار دارد . تلویزیون –یخچال – خودرو- پوشاک وقتی از آن سوی مرزها به کشور وارد می‌شود حتما فرهنگ کشور تولیدکننده را هم با خود وارد می‌کند اساساً یکی از اهداف کمپانی‌های بزرگ غربی القای فرهنگ بیگانه به کشورهاست.

قرایی در خاتمه تأکید کرد: وقتی لوازم لوکس خارجی مصرف می‌کنیم طبیعی است که دچار مصرف‌گرایی و تجمل‌گرایی و در مدت کوتاهی دنباله‌روی فرهنگ غرب می‌شویم. حتی بنده اعتقاددارم اگر بخواهیم نگاه مردم به فرهنگ اصیل ایرانی را معطوف شود سینما-موسیقی و تئاتر خود را ایرانی کنیم. گوش کردن به موسیقی غربی نظیر هیپ‌هاپ – هوی‌متال و غیره فرهنگ غربی می‌آورد موضوعی که ما از آن غافل شدیم و جوانان را به آن مبتلا کردیم.