توجه به فرهنگ از نان شب واجب‌تر است

مهدی فقیه 72 ساله این روزها مشغول بازی در سریال سامو بندری به کارگردانی ابراهیم فروزش است که به سفارش سیما فیلم در جنوب کشور در حال تصویر برداری است.

با فقیه که در آثاری مانند لیلی با من است، قله دنیا، مریم مقدس، ضد گلوله و .... بازی کرده هم‌صحبت شدیم تا برایمان از دنیای هنر بگوید و این‌که روزگار را چگونه می‌گذراند.

چه خبر آقای فقیه، این روزها مشغول چه کاری هستید؟

تا حالا در کارهایی بازی کرده‌ام که در شان مردم باشد.چه در کارهای دینی و چه کارهای دفاع مقدس.اما راستش چند سالی است اوضاع کار خیلی نابسامان شده و من حدود چهار سال بود که بیکار بودم تا این‌که آقای ابراهیم فروزش پیشنهاد بازی در سریال «سامو بندری» را به من داد که در بوشهر ساخته می‌شود.در این سریال نقش پدربزرگ جوانی را بازی می‌کنم که حرفه‌اش خبرنگاری است. متاسفانه مدتی است همه کارهای تلویزیونی و سینمایی آپارتمانی شده و کمتر تهیه‌کننده و کارگردانی ریسک می‌کند که برای ساخت اثری به شهرهای دیگر برود.به نظرم هر گوشه از کشور پهناور ما ده‌ها داستان دارد که با تنوع اقلیمی و مردمانش می‌تواند فضای مناسبی را در آثار نمایشی به تصویر بکشد.کنار همین خلیج فارس که ما در آن مشغول کار هستیم پر است از داستان‌‌های بکر و جذاب است اما کمتر تهیه‌کننده‌ای دل به دریا می‌زند و قبول می‌کند در گرمای شدید جنوب اثری تولید کند.

اشاره کردید معمولا کارهایی را قبول می‌کنید که در شان مردم باشد، این نشان می‌دهد که کمی هم در انتخاب نقش وسواس دارید؟

وسواس ندارم ! هنر معانی زیادی دارد، برای ما هنر یعنی بیان مفاهیم انسانی ! این مفهوم در گونه‌های مختلف اجتماعی، کمدی، خانوادگی، مذهبی و ... باید دیده شود.به نظرم کمدی اثری نیست که در آن گروهی را مسخره کنی تا عده‌ دیگر بخندند.

یعنی اگر این‌جور کارها به شما پیشنهاد شود، قبول نمی‌کنید؟

نه قبول نمی‌کنم چون اصلا حضور در این‌جور کارها درست نیست.شاید کاری دستمزدش کم باشد و گاهی حتی دستمزد هم نمی‌دهند و فی‌سبیل‌ا... کار می‌کنم اما ترجیح می‌دهم در اثری بازی کنم که به مفاهیم انسانی احترام بگذارد و زمانی که کسی آن را می‌بیند چیزی به آگاهی‌اش اضافه شود چون معتقدم کار هنر افزودن بر آگاهی است.

مخارج زندگی را بر اساس دستمزد بازیگری مدیریت می‌کنید یا از جای دیگر هم حقوق می‌گیرید؟

بازنشسته وزارت ارشاد هستم و ماهانه حدود یک میلیون و 200 هزار تومان حقوق می‌گیرم که واقعا بیشتر شبیه شوخی است.پول‌های صندوق بازنشستگی را معلوم نیست چه کار کردند! از قِبل صندوق بازنشستگی خیلی بردند و خوردند ! حالا من با این سن و سال باید شرایط سخت را بپذیرم و در کارهایی بازی کنم که واقعا توان فرساست.واقعا نمی‌دانم چه بگویم ! یک عمر درس خواندم و زحمت کشیدم، در کارهای دفاع مقدس زیادی بازی کردم و جایزه هم زیاد گرفته‌ام اما انگار این‌ فعالیت‌های هنری برای مسئولان کشورمان ارزشی ندارد ! هنرمندان و اهالی فرهنگ جایگاه مناسبی ندارند.

در دهه 60 کار عروسکی هم می‌ساختید اما دیگر ادامه ندادید؟

مجموعه «اچ و مچ» را در دو سری ساختم و خیلی مورد استقبال قرار گرفت. از جشنواره رادیو و تلویزیون جوایز بهترین کارگردانی، بهترین طراحی صحنه و بهترین طراحی و ساخت عروسک را دریافت کرد.اما بعد از آن دیگر سفارش ساخت ندادند.البته کارهای عروسکی خیلی کم شده است.مجموعه‌هایی که همه شخصیت‌های آن عروسکی باشد مثل اچ و مچ، مدرسه موش‌ها، خونه مادربزرگه دیگر ساخته نمی‌شود و فقط سالی یکبار مجموعه کلاه قرمزی تولید می‌شود.بقیه کارهای عروسکی معمولا یک یا دو عروسک است و یک مجری!

مجموعه «اچ و مچ» مفاهیم کاربردی و خوبی را هم به بچه‌‌ها منتقل می‌کرد؟

بله ! اگر قرار است اتفاق خوبی در کشور ما رخ دهد باید روی بچه‌‌ها سرمایه‌گذاری کنیم. با کتاب‌ها و فیلم‌های خوب.امام راحل فرمودند، انقلاب ما انقلابی فرهنگی است اما الان به تنها چیزی که در کشور ما توجه نمی‌شود فرهنگ و هنر است.به نظرم فرهنگ از نان شب واجب‌تر است. بخصوص فرهنگ و هنر تصویری که مردم بیشتر از آن استقبال می‌‌کنند.

روحیه تحسین‌برانگیزی دارید با همه‌مشکلاتی که این روزها وجود دارد.

باید به درون خودمان نگاه کنیم و ببینیم با نفس خود چه کرده‌ایم و از راه هنر و فرهنگ به کجا رسیده‌ایم.بارها به من می‌‌گویند که مثلا تعدادی از بازیگران را در یک مهمانی گرفته‌اند و ... به آنها می‌گویم بازیگری که دغدغه فرهنگ و هنر داشته و اصیل باشد هرگز به مهمانی‌هایی نمی‌رود که او را دستگیر کنند! مگر تا حالا شنیده‌اید که مثلا استاد انتظامی در یک مهمانی مشکوک و نادرست باشد یا آقای پرویز پرستویی ! این‌هایی که به نام بازیگر دستگیر می‌کنند همان‌هایی هستند که پول می‌دهند و یکبار در یک اثر نمایشی بازی می‌کنند.هنرمندان واقعی مثل همه انسان‌هایی که روان سالمی دارند به مانند سرنشینان بلمی هستند که در دریایی خروشان در حال حرکت هستند، اگر در این دریای توفان زده سرنشینان بلم هم بی‌تابی کنند که احتمال غرق شدن بیشتر است.در این شرایط باید اندیشه کرد که چه کنی تا از این توفان بلا که زندگی نام دارد به سلامت بیرون بیایی.