خانواده محوری؛ از «وقتشه» تا «کودک شو»

برنامه‌های یاد شده اغلب در چند مورد وجه اشتراک دارند که یکی از مهم‌ترین آنها توجه به خانواده و خانواده‌محوری است. موضوعی که با توجه به اهمیتش، از گذشته تا امروز مورد توجه مدیران شبکه‌های مختلف سیما بوده و به تولید آثار مختلفی با کیفیت‌های گوناگون در این رابطه منجر شده است. جنگ‌های تلویزیونی «وقتشه» و «کودک شو» از جمله این است که این روزها در حال پخش از شبکه نسیم بوده و هر کدام بینندگان خاص خود را پیدا کرده‌اند.

وقتشه؛ ازدواج، خانواده و دیگر هیچ

یکی از خصوصیات مهم این برنامه تلویزیونی که آن را تا حدودی از نمونه‌های مشابهش متمایز کرد، نگاه سازندگان آن به مقوله ازدواج بود که بخش مهمی از سری نخست وقتشه پیرامون آن می‌چرخید. جوانانی از رده سنی 18 تا 40 سال در این برنامه ثبت‌نام کرده‌اند که نامزد دارند و به نوعی دچار مشکل هستند. طی پروسه‌ای در برنامه مشکلات آنها بررسی شده و در آخر با هدایت کارشناس به نتیجه می‌رسند. نویسندگان برنامه در حقیقت دست روی نقطه‌ای گذاشته‌اند که نسل جوان به شکلی درگیر آن بوده و از طرف دیگر شخصیت‌های اصلی وقتشه نیز از میان همین رده سنی انتخاب شده‌اند. آدم‌هایی که هر یک به شکلی با مساله زندگی مشترک و عشق مواجه شده و برای رسیدن به ساحل آرامش تلاش می‌کنند. بخش مهمی از مخاطبان برنامه که عموما در همین طیف سنی اشاره شده قرار دارند، به‌نوعی با شرکت‌کنندگان وقتشه احساس نزدیکی و همذات پنداری کرده و به‌همین‌خاطر هم بادقت به بخش‌های مختلف آن نگاه می‌کردند. کامران تفتی نیز در اجرای خود به یک نوع صمیمیت رسیده که کاملا با محتوای وقتشه هماهنگی پیدا کرده و به دل می‌نشیند. اما در سری دوم، وقتشه به نوعی پوست‌انداخته و شباهت بیشتری به جنگ‌های تلویزیونی گفت‌وگومحور پیدا کرده است. از یک سو چهره‌های مشهور سینما و تلویزیون در استودیوی وقتشه حضور پیدا کرده و به گفت‌وگو با تفتی نشستند که کار جدیدی نبوده و بارها در برنامه‌های اینچنینی قاب کوچک انجام گرفته است. با این همه تلاش شده تا گفت‌وگوها به درونمایه اصلی وقتشه نزدیک بوده و حول محور آن بچرخند. از نمونه‌های موفق در این باب می‌توان به گفت‌وگوهای کامران تفتی با مرجانه گلچین و بهنوش بختیاری اشاره کرد که این دومی بسیار خوب و جذاب از کار درآمده است. یکی دیگر از آیتم‌های برنامه، گفت‌وگوی کامران تفتی با مهمان‌هایی است که از میان خود مردم انتخاب شده و با توجه به نوع شغلشان جذابیت‌های بالقوه زیادی برای مخاطبان دارند. هر چند که این ایده پیش از این در چند برنامه تلویزیونی که مهم‌ترینش هم «ماه عسل» با اجرای احسان علیخانی است، خرج شده و تا حدودی تازگی و طراوت خود را از دست داده است. در این میان دو تای آنها بهتر از کار درآمده و مخاطب را تا آخر پای برنامه نگه می‌دارد، اولی داستان زوجی در آستانه میانسالی است که هردو راننده تریلی بوده و سفرهای دور و درازی را با وسیله نقلیه خود داخل و خارج از ایران داشته‌اند. شغلی سخت بخصوص برای خانم‌ها که محور سوالات تفتی قرار گرفته و در نهایت مخاطبان داخل استودیو و خارج از آن را به تشویق این زوج به واسطه تلاش بی‌وقفه‌شان در زندگی مشترک وادار می‌کند. در قسمتی دیگر از وقتشه، این‌بار با زوج قصابی همراه می‌شویم که ابتدا مرد در این حرفه شاغل بوده و پس از به‌وجود آمدن مشکل جسمی برای وی، همسرش به این کار روی آورده و حال سال‌هاست این دو در محله‌ای از تهران بزرگ به کسب و کار مشغول هستند. تضاد میان خانم مهمان برنامه با شغلی سنگین و به اصطلاح مردانه، نقطه عطف این قسمت و مستند کوتاهی است که از زندگی آنها ساخته شده است. همدلی در زندگی مشترک که شعار وقتشه در هر دو سری آن است، در زندگی این زوج موج زده و کاملا هم باورپذیر جلوه می‌کند. هر چند که پیش از این مستندی درباره این زوج ساخته شده بود که تا حدودی از تازگی حضورشان در وقتشه کاسته است. در سری دوم به نظر می‌رسد کامران تفتی بیشتر بر فنون اجرا مسلط شده و جلوی دوربین راحت‌تر است که این امر یکی دیگر از نقاط قوت سری جدید وقتشه به حساب می‌آید.

کودک شو؛ مسابقه‌ای کودک محور

شبکه نسیم برای جلب نظر مساعد بخش دیگری از مخاطبان خود که فرزند خردسال هم دارند، دست به تولید برنامه‌ای به نام کودک شو زده است. مسابقه‌ای جذاب با محوریت پدران و مادران در کنار فرزندان کم‌سن و سالشان که حال و هوای شاد و پرنشاطی هم بر آن حاکم است. سری نخست مسابقه از آیتم‌هایی تشکیل می‌شد که برخی از آنها چندان جذاب نبوده و مخاطب را راضی نمی‌کرد. اما در سری دوم، برخی از آیتم‌ها تغییر کرده و مخاطبان نیز با استفاده از تلفن همراه خود قادر به شرکت و رای دادن به گروه مورد نظر خود هستند. موضوع مهمی که میزان مشارکت مخاطبان را بالا برده و آنها را تشویق به تماشای کودک‌شو می‌کند. در کنار آن باید به دکور اصلی برنامه اشاره کرد که کاملا شکیل و تماشایی از کار درآمده است. حضور یک بازیگر در مقام مجری، ایده‌ای قدیمی است که قدمت آن به بیش از دو دهه پیش و مسابقه راز سیب با اجرای فرهاد جم و مهسا مهجور بازمی گردد. پژمان بازغی که یکی از پرکارترین‌های سینما و تلویزیون به حساب می‌آید، در نگاه اول انتخاب چندان مناسبی برای کودک شو به حساب نمی‌آید اما پس از چند قسمت کاملا بر برنامه تسلط پیدا کرده و به یکی از نقاط قوت کودک شو بدل شده است. بخصوص در ارتباط برقرار کردن با بچه‌های خردسال و حفظ ریتم برنامه که این دومی به یکی از مهم‌ترین خصوصیات کودک‌شو تبدیل‌شده و نقش مهمی در نشاندن مخاطب امروزی پای این برنامه دارد.

کسری همایونی افشار