دلار با طعم خون

بندی 27 کلمه‌ای در قانون اساسی آمریکا، همه اعتبار داشته و نداشته این کشور را در طول حیات 230 ساله آن به چالش کشیده است. در شرایطی که قانون جنگل بر آمریکای عصر کابوها حاکم و کشت و کشتار امری رایج در غرب وحشی بود این 27 کلمه در قانون اساسی آمریکا گنجانده شد تا هر کسی بتواند از خود دفاع کند. پیش از آن برای این که مردم از کشورشان در برابر دشمن خارجی یعنی انگلیس دفاع کنند، خرید و فروش اسلحه در آمریکا آزاد شده بود. پس از استقلال آمریکا این حق، قانونی و در قانون اساسی گنجانده شد. براساس این قانون هر شهروند آمریکایی حق دارد تفنگی برای خود داشته باشد؛ حقی که برای اقتصاد و جامعه آمریکا گران تمام شده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد آزادی اسلحه در آمریکا سالانه 230 میلیارد دلار به اقتصاد این کشور زیان می‌زند. فقط طی دو ماه گذشته 1800 نفر در آمریکا با اسلحه کشته شده‌اند. تعداد سلاح‌های موجود در آمریکا 310 میلیون دستگاه برآورد شده است. از هر صد آمریکایی 89 نفر سلاح دارند. این رقم بالاترین میزان برخورداری از سلاح در جهان است. کشور جنگزده یمن پس از آمریکا قرار دارد و از هر صد یمنی 55 نفر اسلحه دارند. چه چیزی باعث شده است آمریکایی‌ها این‌قدر به خریداری و نگهداری سلاح توجه داشته باشند. آیا قانون اساسی آمریکا در این زمینه مقصر است؟ آیا این مساله ریشه در فرهنگ آمریکایی‌ها دارد؟

به عقیده کارشناسان، فرهنگ کابویی در این زمینه حرف اول را می‌زند. اساس تشکیل کشور آمریکا را مهاجرانی تشکیل می‌دهند که چند قرن پیش با هدف زندگی بهتر پا به آمریکا گذاشتند و با استفاده از نیروی سلاح خود، سرزمین آبا و اجدادی سرخپوستان را اشغال کردند. به این ترتیب فرهنگ کابویی که زمینه آن در خلق و خوی مهاجران وجود داشت شکل گرفت و با درگیری و رقابت بین ایالات تقویت شد. اتحاد بین ایالات که بویژه در برابر دشمن خارجی صورت گرفت می‌توانست این فرهنگ را کمرنگ کند، اما با گنجانده شدن حق برخورداری از سلاح در قانون اساسی آمریکا، فرهنگ کابویی نه‌تنها از بین نرفت، بلکه با کشت و کشتارهای گاه و بیگاه تقویت هم شد. البته نقش شرکت‌های بزرگ و سرمایه داران را هم در این زمینه نباید نادیده گرفت.

اقتصاد آمریکا در دست شرکت‌های اسلحه‌سازی

شرکت‌های اسلحه‌سازی در اقتصاد و سیاست آمریکا بسرعت جایی برای خود باز و هر روز برای فروش سلاح بیشتر تلاش کردند. تبلیغات این شرکت‌ها نیز نقش مهمی در ترویج روحیه خشونت در آمریکا داشته است. ارزش 42 میلیارد دلاری این صنعت، سیاستمداران بسیاری را جذب خود کرده است به طوری که مخالفان آزادی اسلحه در آمریکا تاکنون نتوانسته‌اند کاری از پیش ببرند. در کنار همه اینها یک عامل دیگر هم باعث ماندگاری و شاید تقویت فرهنگ کابویی در آمریکا شده است و آن سیاست خارجی خشن آمریکاست که طی سال‌ها و از سوی روسای جمهور مختلف این کشور در گوشه گوشه جهان اجرا شده و میلیون‌ها انسان را قربانی کرده است.

به عقیده کارشناسان، خشونت‌های زمامداران کاخ سفید روی مردم عادی نیز تأثیر گذاشته و بویژه پوشش رسانه‌ای این خشونت‌ها و تلاش‌هایی که برای توجیه آنها انجام گرفته باعث شده خشونت در جامعه آمریکا بازتولید شود و به‌رغم گذشت سال‌ها فرهنگ کابویی خود را حفظ کند.

به علت رواج همین فرهنگ در آمریکاست که از هر ده آمریکایی چهار نفر می‌گویند یا دارای سلاح هستند یا در خانه‌ای زندگی می‌کنند که سلاح در آن است. 48درصد آمریکایی‌ها می‌گویند در خانه‌ای بزرگ شده‌اند که در آن سلاح وجود داشته است. همچنین 66 درصد آنهایی که سلاح دارند بیش از یک سلاح نگهداری می‌کنند.

قانونی که برای حفظ جان آمریکایی‌ها وضع شده اکنون به جان آنها افتاده است. آمریکا شاگرد اول کشت و کشتارهای جمعی در جهان شده است. هیچ کشور دیگری را پیدا نمی‌کنید که به اندازه آمریکا در آن کشت و کشتار شود. هیچ جای دیگری به‌جز در آمریکا کودکانی را مشاهده نمی‌کنید که در حال فرار از مدرسه هستند و فردی با اسلحه به آنها شلیک می‌کند. همین چند روز پیش بود که یک نوجوان 19 ساله وارد مدرسه‌ای در پارکلند فلوریدا شد و 17 نفر را کشت. چهار ماه پیش هم یک مرد 64 ساله مراسم کنسرت موسیقی در لاس وگاس را هدف قرار داد و 58 نفر را از پا درآورد و 500 نفر را زخمی کرد.

این کشت و کشتارها از یک طرف بحث‌هایی را در مورد کنترل سلاح در آمریکا راه انداخته است و از طرف دیگر باعث افزایش تقاضا برای سلاح در این کشور شده است. مخالفان حمل سلاح تاکنون موفقیتی نداشته‌اند، اما موافقان حمل سلاح توانسته‌اند قوانین و مقررات حمل سلاح را در این کشور تسهیل کنند. دونالد ترامپ جمهوریخواه که بخشی از آرای خود را مدیون حمایت شرکت‌های تولیدکننده اسلحه است، یک ماه پس از ورود به کاخ سفید قانونی را که در دوره اوباما وضع شده بود ـ و دسترسی افراد مبتلا به بیماری‌های روانی را به سلاح محدود کرده بود ـ ملغی اعلام کرد. علاوه بر ترامپ در درون کنگره آمریکا نیز نمایندگان جمهوریخواه، مخالف سرسخت محدودیت خرید و فروش اسلحه هستند. این در حالی است که تجارب موفقی از کنترل اسلحه در کشورهای دیگر دیده می‌شود. برای مثال در استرالیا در سال‌های 1987 تا 1996 کشت و کشتارهای زیادی رخ می‌داد، اما با وضع قوانین سختگیرانه‌تر در مورد حمل سلاح از سال 1996 به این سو هیچ حادثه مهم دیگری رخ نداده است. براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، بالاترین نرخ مرگ و میر با سلاح به آمریکا اختصاص دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد احتمال قتل یک آمریکایی با تفنگ 51 برابر احتمال قتل یک انگلیسی با تفنگ است. خودکشی با تفنگ در آمریکا هشت برابر خودکشی با تفنگ در سایر کشورهای توسعه یافته است. آمریکا فقط 4/4 درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد، اما تقریباً نصف تفنگ‌های غیرنظامی موجود در جهان در دست مردم این کشور است.

به هر ترتیب بیش از 230 سال است که قانون آزادی خرید و فروش اسلحه در آمریکا اجرا می‌شود و تغییر این قانون کار مشکلی است، اما مشکل‌تر از آن تغییر فرهنگی است که مردم آمریکا را به خرید و فروش و نگهداری سلاح در خانه‌های خود متمایل کرده و آن فرهنگ خشونت آمیز کابویی است که در جامعه این کشور ریشه دوانده و هر روز تقویت می‌شود.