مبارزه با قاچاق همت مسئولان را می‌طلبد

در 25 سال گذشته هر سال خبر از بهبود وضعیت مبارزه با قاچاق کالا و ارز داده شد، اما با وجود تشدید نظارت در مرزها و همچنین افزایش تعداد تجهیزات کنترلی، حجم قاچاق از مبادی رسمی نه‌تنها کاهش نیافته بلکه رشد هم داشته است.

برخی گمرکات در کشور اصلا تجهیزات گمرک ندارند. در برخی مرزها مانند عراق و پاکستان به جای این‌که گمرک نظارت داشته باشد یک اتاق ساخته‌اند که یک نفر در آن قرار دارد و سودجویان کالاهای خود را پشت‌مرز می‌آورند و با استفاده از نیروهای مرزنشین، آنها را که میزان کمی هم نیست، وارد کشور می‌کنند.

گمرکات ما در سواحل جنوبی کشور نیز پوششی برای ورود قاچاق است و اساسا از روی ارتباط و فشار مسئولان و برخی نمایندگان مجلس ایجاد شده است. بررسی و ماهیت وجودی این گمرکات نه فنی است و نه‌ اقتصادی اما نام گمرک سر در آنها قرار دارد. اکنون 80 درصد تجارت ما از 10 گمرک صورت می‌گیرد و نظارت و مقابله با قاچاق کالا و ارز خیلی سخت نیست، اما همت مسئولان را می‌طلبد.

بخش عمده‌ای از قاچاق کالا از مبادی رسمی وارد کشور می‌شود اما تجهیزات کاربردی ما در گمرکات اصلی قرار دارد و گمرکات دیگر از تجهیزات محروم هستند و قاچاق از این بخش‌ها اتفاق می‌افتد. البته تجهیزاتی هم که در گمرکات اصلی قرار دارد خیلی نمی‌تواند نحوه نظارت را تقویت کند.

معضل دیگر درباره میزان ورود کالای همراه مسافر است؛ دولت اعلام می‌کند که هر مسافر مجاز است 80 دلار کالا همراه خود داشته باشد، اما گمرک روی این موضوع نظارت نمی‌کند و برخی مسافران حداقل هزار‌دلار کالا همراه خود به کشور می‌آورند.

در این شرایط، سامانه جامع گمرکی تا حدی توانسته به مبارزه با قاچاق کالا کمک کند اما کم‌اظهاری یا خلاف‌اظهاری را که در حوزه تخلفات گمرکی قرار دارد، ظاهرا بیشتر کرده است. سامانه جامع گمرکی مربوط به سال 85 است و از سال 90 به‌اجرا در آمد.

مهدی ابویی - معاون سابق ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز