تیراژ بالای واردات در صنعت چاپ و نشر

اگرچه سال گذشته فعالان صنفی از به صدا در آمدن زنگ خطر در صنعت چاپ و نشر به دلیل واردات بی‌رویه محصولات چاپی از کشورهای خارجی خبر دادند، اما بی‌توجهی باعث شد، امسال این صدا رساتر به گوش برسد.

اغلب فعالان و مسئولان صنفی براین باورند که کنترل نشدن واردات، عرصه را بر حاضران این صنعت تنگ و یک به یک آنها را از میدان رقابت خارج می‌کند.

شرایط، مشوق واردات است

احمد ابوالحسنی، عضو اتحادیه سازندگان کلیشه و لیتوگراف مهر و پلاک و چاپ اسکرین با اشاره به واردات گسترده محصولات مذهبی و سررسید از کشور چین به خبرنگار ما گفت: با توجه به هزینه‌های تولید داخل کشورمان مدتی است واردات انواع کتاب‌های مذهبی، سررسیدها و محصولات الکترونیکی مذهبی مثل قرآن‌های گویا گسترش یافته است.

ابوالحسنی در ادامه افزود: اگرچه این روند، کاملا قانونی و با مجوز رسمی وزارت ارشاد صورت می‌گیرد اما باعث از بین رفتن اشتغال در صنعت چاپ و نشر خواهد شد چون سرمایه‌گذاران و چاپخانه‌داران، سفارشی برای انجام کار ندارند.

این مقام صنفی تاکید کرد: تولید بسیاری از محصولات در ایران امکان‌پذیر است و توانمندی بالایی هم برای آن وجود دارد، اما از نظر هزینه‌ای هیچ قدرتی برای رقابت با محصولات وارداتی ندارد.

وی با اشاره به میزان وابستگی صنعت چاپ و نشر به خارج از مرزها به جام‌جم گفت: این صنعت 70 درصد وابستگی به خارج از مرزها دارد. بنابراین اغلب مواد اولیه برای تولید محصولات، وارداتی است و از آنجا که تعرفه‌ها منطقی تعیین نشده‌اند، یک تولید‌کننده مثلا برای تولید یک لیبل (برچسب) باید برای تک‌تک مواد اولیه مورد نیازش جداگانه مالیات پرداخت کند درحالی که وقتی آن را به صورت کامل وارد می‌کند، نه تنها یک‌بار مالیات پرداخت می‌کند، بلکه با استفاده از برخی ترفندها، عوارض گمرکی کمتر می‌پردازد.

وی معتقد است، تمایل بسیاری از تولید‌کنندگان داخلی به واردات محصول باعث شده تا کارگران ایرانی بیکار شوند، به صورتی که سال گذشته تقریبا 10 درصد فعالان این صنف به همین خاطر تعطیل شده‌اند.

ابوالحسنی با اشاره به میزان اشتغال‌زایی بالای صنف یاد شده به جام‌جم گفت: اگر دو بخش چاپخانه و لیتوگرافی را صرفا مدنظر داشته باشیم، با معادل 20 هزار اشتغال مستقیم روبه رو خواهیم شد درحالی که این صنعت اشتغال غیرمستقیم بسیار بالایی دارد.

140 میلیاردتومان واردات

ایرج استاد علی‌نقی، رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران با تاکید رکود در صنعت چاپ به جام‌جم گفت: درباره میزان واردات کالاهای چاپی و مواردی از این دست وزارت ارشاد باید نظر بدهد، اما آنچه در جلسات ماهانه این وزارتخانه شنیده‌ایم، رقمی معادل 140 میلیارد تومان واردات محصولات مختلف در این بخش است.

علی‌نقی تاکید کرد: این میزان واردات می‌تواند به مشکلات موجود در صنعت چاپ دامن بزند و باعث خروج بیشتر افراد از این حرفه باشد، به صورتی که اکنون در شهرهای مختلف مثل قم و تهران که بخش قابل توجهی از چاپخانه‌ها قرار دارند، شاهد تعطیلی قابل توجهی از واحدها هستیم.

این مقام صنفی معتقد است، واردات محصولات چاپی از چین صرفه اقتصادی ندارد، درحالی که بیشترین میزان واردات در زمینه جلد سررسید و محصولاتی از این دست است چون هزینه‌های تولید به دلیل نبود ضایعات برای واردکنندگان کاهش قابل توجهی خواهد داشت.

وی درباره تعدد مجوزهای صادر شده در صنعت چاپ افزود: سال‌های قبل بدون توجه به کشش بازار، مجوزهای زیادی صادر شد درحالی که اصلا بازار کشش این حجم از چاپخانه را نداشت. به همین دلیل با سخت شدن شرایط اقتصادی شاهد هستیم که چالش زیادی به یکباره ایجاد و موج تعطیلی واحدها محسوس شده است.

واردات محصولات پرتیراژ

محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان نیز با اشاره به وضعیت فعلی صنعت نشر به جام‌جم گفت: با توجه به کاهش شمارگان کتاب در ایران که به زیر 1000 نسخه رسیده است واردات کتاب و تولید خارج از ایران منطقی نیست، اما برای برخی محصولات که تقاضای بالایی دارد، این روند اتفاق افتاده است.

آموزگار افزود: برخی تولید‌کنندگان اقدام به تولید محصولاتی مثل سررسید، دفترچه یادداشت، دفتر و برخی کتاب‌های مذهبی که شمارگان بالایی دارند، در خارج از ایران و واردات آن می‌کنند.

وی گفت: در برخی موارد، کتاب‌های درسی که دارای مجوز انتشار از سوی ناشر اصلی هستند، با توجه به هزینه‌های تولید در ایران صرفه اقتصادی تولید ندارند و ناشر با تولید کتاب در کشور چین هرآنچه را سفارش ایران باشد، تحویل می‌دهد.

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان درباره مشکلات فرهنگی احتمالی گفت: با توجه به این که کتاب دارای مجوز انتشار است، هنگامی که این مجوز برای یک کتاب صادر شده باشد، این که کجا چاپ و تولید شود، نکته نگران‌کننده و غیرقانونی نیست. بنابراین اگر محصولات دارای مجوزهای قانونی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشند، هیچ نگرانی درباره مسائل فرهنگی نداریم.

آموزگار صرفه اقتصادی چنین اقدامی را برای کتاب‌های شمارگان بالا را زیاد دانست و افزود: مواردی همچون سررسید و دفاتر و برخی کتاب‌های مذهبی با هزینه‌ای بسیار اندک خارج از ایران بخصوص چین یا در برخی موارد پاکستان تولید می‌شوند و با گذراندن مراحل قانونی وارد کشورمان می‌شوند.

این مقام صنفی این رویه را در میان ناشران جاری ندانست و تاکید کرد: اگر بخواهیم درباره واردات محصولات فرهنگی یا چاپی تحقیقی انجام دهیم، ناشران و کتابفروشان از این میان منافعی ندارند که به دنبال این گونه واردات کالا باشند بلکه احتمالا در میان اصناف دیگری مرسوم و متداول است که می‌توان در سطح بازار آنها را رصد کرد.

عماد عزتی