بازار سرمایه راه اصلی تحقق اقتصاد مقاومتی

اقتصاد مقاومتی به معنی رسیدن به خودکفایی با تکیه بر منابع داخلی اعم از مادی و معنوی است. ایران اسلامی‌سرشار از منابع غنی مادی و معنوی است که به عنوان فرصت باید از همه آنها به صورت بهینه استفاده کرد و در صورت تحقق این امر، اهرم فشار از جانب بدخواهان برداشته خواهد شد و نتیجه آن خودکفایی اقتصادی، رشد صادرات محصولات نفتی (با ایجاد ارزش افزوده) و غیرنفتی خواهد بود. همچنین خواهیم توانست به عنوان یکی از کشورهای مطرح در زمینه تولید و اشتغالزایی، مشوق خوبی برای دیگر کشورهای در حال توسعه باشیم. کارایی، اثربخشی و بهره‌وری یعنی کار خوب را انجام دادن، کار را خوب انجام دادن، کارخوب را خوب انجام دادن، راهکارهایی است که اقتصاد مقاومتی را می‌توان در آن پیدا کرد.

اما در حوزه بازار سرمایه، تبلور اقتصاد مقاومتی با حضور عموم مردم در نقش‌آفرینی برای اقتصاد ملی به نمایش در خواهد آمد؛ زمانی که حدود هفت میلیون کد سهامداری برای حمایت از تولید ملی، کار و سرمایه ایرانی و حمایت از اشتغال، پس‌انداز محدود خود را برای خرید سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس تخصیص داده‌اند نشان از غیرت ایرانی است که تقویت آن می‌تواند تحقق به تمام معنای اقتصاد مقاومتی از طریق بازار سرمایه باشد.

در حوزه بازار سرمایه قطعا اقتصاد مقاومتی می‌تواند به جذب نقدینگی سرگردان و اختصاص آن به تولید داخلی و حمایت از اشتغال کمک کند و به همین ترتیب، تامین مالی بنگاه‌ها از طریق بازار سرمایه، تولید را شکوفا می‌کند، چرخ صنعت داخلی به گردش در خواهد آمد و نتیجه آن رشد اشتغال و سر و سامان دادن به رکود اقتصادی است.

ها جون چانگ (Ha-Joon Chang)،‌ استاد دانشگاه کمبریج و متخصص اقتصاد سیاسی توسعه در کتابی که سال 2002 با عنوان «پشت پا به نردبان: استراتژی توسعه از منظر تاریخی» منتشر کرده، حمایت از تولید داخلی را عامل پیشرفت و بالندگی اقتصادهایی چون انگلیس و آمریکا می‌داند که امروزه سهم زیادی از اقتصاد جهانی را به خود اختصاص داده‌اند. حال آن که کشور ما کمتر از نیم درصد از اقتصاد جهانی را در حیطه خود دارد. زیرا آنها به خوبی می‌دانند اگر هر کشور گام‌هایی در رابطه با خودکفایی بردارد سهم آنها از اقتصاد جهانی کم و کمتر خواهد شد. از این‌رو ترویج الگوی مصرف کالای خارجی سیاست همیشگی آنان است و درصدد هستند از طریق قرار دادن رقبای بین‌المللی در کانون منازعات بین‌المللی به هدف تضعیف قدرت تولید برسند.

نکته مهمی‌که در این کتاب ذکر شده‌ این است: «تمامی‌کشورهای پیشرفته صنعتی از سیاست حمایت از تولید داخلی برای پیشرفت و ثروتمند شدن استفاده کرده و سپس تلاش کرده‌اند دیگران را از این سیاست منع کنند» بنابراین لازم است کشور با تکیه بر دانش و منابع داخلی خود و به‌کارگیری راهکارهای اقتصاد مقاومتی مسیر پیشرفت و بی‌نیازی از محصولات خارجی را هر چه سریع‌تر طی کند.

اما وظیفه ما به عنوان یکی از اعضای خانواده بازار سرمایه در مقوله اقتصاد مقاومتی می‌تواند بسیار پررنگ‌تر از وظیفه مسئولیتی باشد که عهده‌دار اجرای سیاست‌های کلان اقتصاد مقاومتی هستند.

در این خصوص توجه هر چه بیشتر به نیازهای روز سهامداران و افرادی که سرمایه‌های خرد و کلان خود را در بورس به جریان انداخته‌اند و تقویت حضور این سرمایه‌گذاران از طریق جذاب و شفاف کردن بازار، امری است که باید در زمره کارهای بسیار مهم روزانه ما قرار گیرد. بها دادن به تولید داخلی و تبدیل تهدیدهای اقتصادی به فرصت‌های اقتصادی و صرفه‌جویی در هزینه‌های عمومی دولتی و توجه به منابع عمومی‌ و حمایت از سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی یکی از راهکارهای توسعه بازار سرمایه خواهد بود.

با توجه به این جمله رهبر معظم انقلاب که «گفتمان‌‌سازی درخصوص اقتصاد مقاومتی و تبدیل آن به یک گفتمان عمومی، بسیاری از مشکلات را بر طرف و کارها را تسهیل خواهد کرد»، باید از کارشناسان بازار سرمایه خواست راهکارهای عملی خود را برای هر چه بیشتر آماده شدن بستر بورس برای حضور سرمایه‌گذاران ـ بخصوص سرمایه‌گذاران خرد ـ ارائه کند و به توسعه فرهنگ بورس در جامعه کمک کنند، زیرا یکی از شاهراه‌های اجرا و توسعه اقتصاد مقاومتی از بازار سرمایه می‌گذرد.

کیوان شیخی

رئیس اداره آمار و اطلاعات شرکت بورس و اوراق بهادار