فناوری اطلاعات در خدمت تولید خبر

در گذشته برای تولید خبر، شناسایی، کسب و دریافت خبر، به تحقیق حضوری و میدانی نیاز بود در حالی که امروز امکانات فضای مجازی کمک می‌کند اطلاعات مربوط به هر خبری و هر حادثه‌ای در هر لحظه و هر کجا در دسترس باشد. گروه‌های خبری با این امکان از حوادث، وقایع و خبرها در هر نقطه دنیا بسرعت مطلع می‌شوند.

دومین کمک بزرگ فناوری اطلاعات به حوزه خبر، کوچک و سبک کردن تجهیزات است. در گذشته برای تولید خبر تلویزیونی لازم بود یک گروه چند نفره همراه با تجهیزات فنی سنگین به محل رخدادها اعزام شوند تا در نهایت یک خبر ساده چند دقیقه‌ای تولید شود، ولی امروزه دوربین‌های سبک با کیفیت بسیار بالا و سرعت قابل توجه به‌وجود آمده که از دقت بالا هم برخوردارند و این امکان را در اختیار گزارشگران قرار می‌دهند که جزئیات و ریزه‌کاری را بخوبی ثبت و ضبط کنند. لنزهای متنوع، وضوح تصویر و جزئیات فنی تسهیل کننده در این دوربین‌ها به خبرنگار یا گزارشگر در انتقال درست و دقیق خبر به مخاطب کمک می‌کند. با این تجهیزات تولید خبر راحت و نسبتا ارزان شده است. ضمن این که در کنار این تجهیزات، تلفن‌های همراه هم به پدیده‌ای با عملکرد گسترده بدل شده است. دوربین تلفن‌های همراه مدام ارتقا پیدا می‌کنند و با قابلیت‌های بهتر و خدمات بیشتر در اختیار کاربران قرار می‌گیرند.امکان دیگری که فناوری اطلاعات در اختیار گروه‌های خبری قرار می‌دهد، تسهیل در امر انتقال خبر از هر نقطه‌ای به اتاق خبر است. در گذشته محتوای خبری مثلا روی کاست ضبط می‌شد و بعد به محل مونتاژ یا ادیت خبر می‌رسید تا سردبیر یا مسئول خبر آن را تدوین و آماده پخش کند. به این ترتیب فاصله بین زمان رویداد و زمان پخش خبر طولانی می‌شد. اگر گزارش یک رویداد ساعت 10 صبح تهیه می‌شد، رسیدن به اتاق خبر و تدوین گزارش آنقدر زمان می‌برد که احتمال داشت برای بخش خبری شبانگاهی آماده شود،اما حالا به مدد فناوری اطلاعات در هر نقطه که خبر تولید می‌شود از همان نقطه براحتی با ابزارهای بسیار ساده و راحت به نیوزروم یا اتاق خبر انتقال می‌یابد و در اختیار کسانی که کار پس تولید را در خبر انجام می‌دهند، مثل تدوینگران یا گویندگان نرشین قرار می‌گیرد.پس از تهیه و تولید خبر یعنی در مرحله نشر نیز فناوری اطلاعات امکاناتی در اختیار مراکز خبری از جمله صدا و سیما، خبرگزاری‌ها و ... قرار می‌دهد. در گذشته اخبار صرفا از طریق استودیوی خبر و از زبان گویندگان به اطلاع مردم می‌رسید که البته هنوز هم این شیوه مرسوم است اما فناوری‌های اطلاعات، رسانه‌های مکمل ایجاد کرده و می‌توان در فضای مجازی، کانال‌ها و گروه‌ها، شبکه‌های اجتماعی، سایت‌ها و مجموعه‌های متکثر که ابزار رسیدن خبر به دست کاربر هستند، خبرها را بازنشر داد. به عبارتی فضای مجازی دایره انتشار خبر را از محدوده فرستنده تلویزیونی و رادیویی یا روزنامه و مجله توسعه داده است.

فناوری اطلاعات پس از انتشار خبر و در زمینه آرشیو‌سازی نیز خدماتی به اهالی خبر و البته همه کاربران می‌دهد که بتوانند به آرشیو اخبار دسترسی داشته باشند و با فراداده‌ای که به خبر اضافه می‌شود این امکان در اختیار کاربران قرار می‌گیرد که اخبار تولید شده درباره یک موضوع مشخص را پیدا کنند.آرشیوسازی اخبار یا با تعریف کلیدواژه صورت می‌گیرد یا با علامت‌گذاری‌هایی مانند هشتک که امکان ارتباط بین اخبار مربوط به یک حادثه را فراهم می‌آورد و بازخوانی، تحلیل، تفسیر یا قیاس اخبار موجود درباره رخدادها را تسهیل می‌کند.این فناوری در زمان‌ بحران نیز خبررسانی را تسریع و تسهیل می‌کند و به واسطه همین سرعت عمل به مجموعه‌ای از نهادها و سازمان‌های موثر در مدیریت بحران مثل هلال احمر، آتش‌نشانی، پدافند غیرعامل، بیمارستان‌ها و ... کمک می‌کند که برآورد صحیحی از حادثه داشته باشند و بتوانند آن را مدیریت کنند. در حوادثی جهانی مانند جنگ‌ها، ترور و... با فناوری اطلاعات هر فردی به یک خبرنگار کوله‌پشتی تبدیل می‌شود که هر زمان در هر نقطه‌ای می‌تواند خبر تولید، بسته‌بندی و ارسال کرده و بازتاب آن را نیز دریافت کند.

دکتر حسن نجفی سولاری - استاد ارتباطات