سقف توقعات جامعه از شوراها کجاست؟

تردیدی نیست که یکایک افراد جامعه ایرانی آرای خود را برای تشکیل سازوکاری مقتدر، تاثیرگذار و عملگرا و به امید ایجاد محیط‌زیست شهری قابل قبول در مقیاس امروزی، به صندوق‌ها خواهند سپرد. اما نباید فراموش کرد که تصمیم‌گیری‌ها در یک نظام شورایی مبتنی بر کسب بیشینه آرا و هنر تعامل با سایرین برای اجماع و اقناع برای همگام‌سازی دیگران با ایده‌های پیشنهادی است؛ موضوعی که مانند پاک کردن هوای تهران از دود و آلودگی، در ادعاهای فردی و نطق‌های انتخاباتی براحتی قابل بیان است، اما تحقق آن در عمل آسان نخواهد بود.

حمایتی که در کنار درخواست‌های روزافزون اجتماعی در اختیار اعضای یک شورا قرار می‌گیرند، می‌توانند امیدبخش باشند، اما با رویکردی واقع‌بینانه و منصفانه باید انتظارات از منتخبان شوراها را حتی پیش از نشستن آنها بر کرسی‌های تصمیم‌گیری متعادل کرد.

شاید این ایراد گرفته شود که این تنظیم انتظارات یک «گام بعد از رای دادن» شمرده می‌شود، اما باید توجه داشت برای آن که مردم لذت مشارکت شان را در انتخابات حس کنند،‌ برگزیدگان باید همگونی میان توقعات و توانایی‌های خود ایجاد کنند. آن زمان که موعد ارزیابی عملکرد و سنجش توفیق منتخبان فرامی‌رسد، این‌که شهروندی که رای خود را داده و چشمداشت معجزه از نمایندگان خود داشته، نه به بهبود اوضاع کمکی می‌کند و نه ادامه همراهی و مشارکت مردم را به همراه خواهد داشت. محیط‌زیست کشور این خطای راهبردی را در دو دهه اخیر بارها تجربه کرده که وعده‌های غیر عملی و ایجاد توقعات غیر اجرایی در میان جامعه، به‌جز این‌که تاریخ مصرف کوتاهی دارد، توفیقات احتمالی آینده را هم در چشم مردم بی‌ارزش جلوه خواهد داد.

در طول چند سال گذشته، رویکرد رسانه‌ها برای افزایش مشارکت اجتماعی در حوزه محیط‌زیست با ارتقای آگاهی‌های فردی و عمومی، تشویق به پرسشگری و مطالبه توقعات منطقی و معقول، نتایج مثبتی را به دنبال داشته که می‌تواند برای شوراها نیز الگو قرار گیرد. باید بدانیم روز جمعه به افرادی از جامعه رای می‌دهیم که شبیه خودمان هستند؛ نه عصای جادویی برای حل یک‌شبه همه مشکلات دارند و نه بال برای پریدن! ما به آنها اعتماد خواهیم کرد تا با هم زیست بومی سالم برای یک زندگی اجتماعی پویا و رو به رشد داشته باشیم.

اصغر محمدی‌فاضل - کارشناس محیط‌ زیست