بلای جانتان را از دسترس خارج کنید

حالا فکر کنید در حال رانندگی هستید و می‌خواهید با گوشی هوشمند یا حتی غیرهوشمند ساده‌تان کار کنید. راه گریزی ندارید و ناچار بخش عمده‌ای از حواستان را باید به تلفن همراهتان معطوف کنید، پس شک نکنید در رانندگی شما اختلال ایجاد می‌شود. حتی اگر از سلبریتی‌های اینستاگرام باشید و عکس و ویدئوی سلفی هنگام رانندگی خوراکتان باشد، احتمال تصادف یا حواس‌پرتی از رانندگی برای شما هم زیاد است. اگر تاکنون خودتان هم دچار این مساله نشده‌اید حتما شاهد حواس‌پرتی نزدیکانتان یا حتی راننده تاکسی‌ای که شما را به مقصد می‌رساند، بوده‌اید. اگر هیچ‌کدام از اینها نباشد، لااقل ویدئوی منتشر شده از دو خانم را که موقع سلفی گرفتن و بازخوانی آهنگ تصادف می‌کنند، دیده‌اید. پس خطر استفاده از تلفن همراه را می‌دانید.

در داخل یا خارج از کشور تفاوتی ندارد، بنابر تحقیقات جهانی و ایرانی زیادی که صورت گرفته آمارها دال بر این است که علت اصلی تصادفات این روزها تلفن همراه است.

شاید ذکر این منابع از سوی رسانه‌ها جدی تلقی نشود، اما برای مستندتر بودن این موضوع که استفاده از تلفن همراه برای رانندگان آسیب‌های زیادی به دنبال دارد، سراغ یکی از مسئولان پلیس راهور رفته‌ایم تا از علت تاکید پلیس بر استفاده نکردن از تلفن همراه حین رانندگی بگوید.

سرهنگ عین‌الله جهانی، معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور ناجا در خصوص علت تاکید پلیس بر استفاده نکردن از تلفن همراه حین رانندگی می‌گوید: «بی‌توجهی به جلو که بیشتر ناشی از استفاده تلفن همراه در رانندگی است، عامل مهمی در تصادفات جاده‌ای به شمار می‌رود و طبق برآوردهای ما مکالمه با تلفن همراه احتمال بروز تصادفات را تا 4 درصد و همچنین خواندن یا ارسال پیامک، این خطر را تا 6 درصد افزایش می‌دهد.»

او ایمنی در رانندگی را مستلزم دقت و توجه دانسته و توضیح می‌دهد بی‌توجهی به جلو از مواردی است که نقش قابل توجهی در تصادفات جاده‌ای دارد. امروزه با پیشرفت فناوری و ارتباطات تلفن همراه مانند ارسال پیامک یا حضور در شبکه‌های اجتماعی معضل خطرناک بودن تلفن همراه حین رانندگی برای جامعه اجتناب‌ناپذیر شده تا جایی که دیده می‌شود استفاده از این وسیله در بیشتر مکان‌ها بویژه حین رانندگی و پشت فرمان دردسرساز شده است.

احتیاط شرط اول است

معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور ناجا می‌گوید: «بی‌توجه بودن به جلو که استفاده از تلفن همراه یکی از علل آن است 35 درصد تصادفات رانندگی را به خود اختصاص می‌دهد و صحبت کردن با تلفن همراه هنگام رانندگی بخش زیادی از فعالیت‌های اصلی مورد نیاز برای رانندگی را مختل می‌کند و براساس ماده 180 آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی استفاده از هرگونه وسایل و تجهیزاتی مانند تلفن همراه که باعث انحراف ذهنی و رفتاری راننده می‌شود ممنوع است و رانندگان موظفند در هر حال به طور کامل به جلو توجه داشته باشند.»

سرهنگ جهانی معتقد است: «برخی رانندگان بر این باورند می‌توانند در آن واحد چند عمل متفاوت را انجام دهند و مکالمه با تلفن همراه حین رانندگی اثری در کنترل وسیله نقلیه نخواهد داشت، در حالی که باید بپذیریم راننده فردی است تک‌تکلیفی. بنابراین اگر اقدام دیگری غیر از رانندگی انجام دهد قطعا بخشی از جسم و ذهن او از آن متاثر شده و دچار نابینایی در قدرت و میدان دید خواهد شد و در نقطه بحرانی امکان کنترل وسیله نقلیه میسر نشده و احتمال تصادف افزایش می‌یابد.»

این پلیس راهنمایی و رانندگی توصیه می‌کند احتیاط شرط اول است و غفلت در آن پشیمانی را به دنبال خواهد داشت، پس بهتر است قبل از حرکت، تلفن همراه خود را روی پیامگیر گذاشته یا از دیگر سرنشینان بخواهید پاسخ دهند یا این که پس از توقف در پارکینگ یا در مکان مناسب، به تماس‌هایتان پاسخ دهید. امید است با رعایت دقیق قوانین و مقررات رانندگی، ایمنی، سلامت و نشاط را به خود و دیگران هدیه دهیم.

بسترسازی فکری و فرهنگی

مجید ابهری، آسیب‌شناس اجتماعی هم توصیه‌هایی مبنی بر استفاده نکردن از تلفن همراه حین رانندگی دارد. او می‌گوید از نگاه رفتارشناسی اجتماعی قبل از بروز هر فناوری به جامعه باید بسترسازی فکری و فرهنگی برای آن ایجاد شود، در غیر این صورت عوارض کاربردهای آن بیشتر از سود و امتیازش خواهد بود. یکی از این فرآیندها تلفن همراه است که بیشتر تصادفات به دلیل استفاده از تلفن همراه همچون خواندن یا ارسال پیام رخ می‌دهد.

این جامعه‌شناس با ابراز تاسف از این موضوع که قبل از ورود تلفن همراه به جامعه ما فرهنگ استفاده از آن آموزش داده نشده، معتقد است مهم نیست چقدر از ورود تلفن همراه به ایران گذشته است، باید از این پس رسانه‌ها با فرهنگ‌سازی و آموزش‌های مستقیم و غیرمستقیم استفاده نکردن از تلفن همراه را حین رانندگی به‌عنوان یک رفتار اصلی نهادینه کنند.

ابهری یکی دیگر از راه‌های ترویج فرهنگ استفاده نکردن از تلفن همراه حین رانندگی را رفتارهای درست خانواده می‌داند و می‌گوید: «خانواده‌ها با رفتار خود می‌توانند الگوی تربیتی فرزندان باشند. اگر پدر و مادری در زمان رانندگی استفاده از این وسیله یا هر کار دیگری را که موجب حواس‌پرتی می‌شود ترک کنند، قطعا فرزندان و نسل‌های بعدی نیز این رفتار را خواهند آموخت و در آینده می‌توانیم شاهد رعایت و ترویج این فرهنگ در جامعه باشیم.»

این آسیب‌شناس اجتماعی تاکید می‌کند: «فقط جریمه کردن رانندگانی که از تلفن همراه استفاده می‌کنند، کارساز نیست و باید فرهنگ‌سازی و آموزش با جرایم همسو شود تا بتوانیم نتیجه بهتری بگیریم؛ در غیر این صورت باید شاهد افزایش تصادفات و زیان‌های جانی و مالی به دلیل استفاده از تلفن همراه در زمان رانندگی باشیم.

پریسا رهنما