مولف دایره المعارف «الغدیر» دیده از جهان فرو بست

28 ربیع الثانی 1390 ه.ق ، شیخ عبدالحسین نجفی تبریزی مشهور به علامه امینی دیده از جهان فرو بست.

کد خبر: ۹۷۶۴۲

پدر علامه امینی که به حجت الاسلام حاج میرزا احمد امینی شهرت داشت ، از ائمه جماعت و علمای مشهور و موجه تبریز بود و از سوی فقهای زمان ، تایید می شد. جد علامه امینی نیز از علما و خطبای تبریز محسوب می شد و «امین الشریعه» شهرت داشت . به همین دلیل شهرت «امینی» در میان این خاندان رواج یافت بنابراین ، علامه امینی در محیط علم و تقوا پرورش یافت و بعد از رسیدن به حد تمیز به دبستان رفت . وی در تبریز به محضر بزرگانی همچون سیدمحمد مولانا (مولف کتاب مصباح السالکین) و سید مرتضی خسروشاهی (مولف معنی حدیث الغدیر) و شیخ حسین (مولف هدایت العوام) رفت و از آنها کسب دانش کرد. بعد از آن علامه امینی رهسپار نجف اشرف شد و در آنجا به تحصیل و پژوهش های فقهی و دینی ادامه داد. وی پس از رسیدن به مرتبه اجتهاد از بزرگانی همچون میرزای نائینی ، سیدابوالحسن اصفهانی ، حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی و شیخ محمدحسین کمپانی غروی اصفهانی جواز اجتهاد گرفت و این بزرگان با خط خود ، ضمن ستایش مراتب فضل و تقوای علامه امینی ، اجتهاد وی را تایید کردند. علاوه بر این اجازه روایت نیز از بزرگان اخذ کرد. علامه امینی پس از آن که از تحصیل فراغت به دست آورد، به تبریز بازگشت و در آنجا ضمن ارشاد مردم به پژوهش های دینی و سلوک معنوی ادامه داد. علاقه شدید علامه امینی به مرکز علمی و معنوی نجف اشرف ، سبب شد که وی بار دیگر به سوی نجف اشرف عزیمت کند و تصمیم بگیرد که به طور دائم در آن شهر اقامت نماید. علامه امینی در نجف اشرف به اهداف خود رسید و توانست آثار ارزنده ای پدید آورد. علامه امینی فقیهی بزرگوار و مولفی پر کار و محدث و خطیبی دانشمند و شیرین گفتار بود. در پرتو ایمان صادق و ملکات فاضله و مواظبت در واجبات و مستحبات مجاهدی شجاع و عالمی عامل و مدافع حق بار آمده بود و عمر خود را وقف اعلای کلمه حق و دفاع از مذهب و پاسخگویی به شبهات و تهمت های مخالفان علیه شیعه امامیه نمود. نخستین تالیف علامه امینی «شهداء الفضیله» نام داشت و در سال 1355 ق در نجف اشرف منتشر شد. بعد از انتشار این اثر ، حوزه علمیه نجف از علامه امینی تقدیر و تشویق بی سابقه به عمل آورد. در این زمان ، علما و مراجعی همچون سیدابوالحسن اصفهانی ، حاج آقا حسین قمی ، شیخ آقا بزرگ تهرانی ، شیخ محمد حسین کمپانی و... هر یک به نحوی از علامه امینی تقدیر و تشویق به عمل آوردند و تلاش وی را ستودند. به عنوان مثال ، مرجع بزرگ سیدابوالحسن اصفهانی درباره علامه امینی که هنوز بیش از 35 سال نداشت ، چنین نوشت : علامه امین ، امینی ، درفش دانش و ادب و مرد تبلیغات دینی است . خدای تعالی او را در جهادی که برای کامیابی امت خود در پیش گرفته و در مبارزه ای که برای حفظ شرف قوم خویش آغاز کرده است ، سلامت و موفق بدارد. گر چه تالیف کتاب «شهداء الفضیله» علامه امینی را به شهرت رساند، ولی وی از تکاپو باز نایستد و در عرصه تالیف ، گامهای بلندتری نیز برداشت . تالیفات دیگر علامه امینی را چنین شمرده اند: تعلیق بر کتاب کامل الزیارات ابن قولویه ؛ ادب الزائر ، اعلام الانام ، ثمرات الاسفار، حاشیه برمکاسب ، رساله حقیقت زیارات ، رساله ای در علم درایه ، رساله ای در نیت ، سیرتنا و سنتنا سیره نبینا و... . مهمترین تالیف علامه امینی کتاب بسیار مشهور «الغدیر فی الکتاب والسنه» است . هنگامی که علامه امینی به فکر تالیف این دایره المعارف بزرگ (الغدیر) افتاد ، متوجه گردید که ابتدا باید منابع و اسناد چنین دایره المعارف عظیمی را گرد آورد. در ایران و عراق در هیچ کتابخانه ای مدارک الغدیر یکجا جمع نبود، بنابراین ابتدا به فکر تاسیس کتابخانه ای در این باره افتاد. وی هر جا ماخذی سراغ می گرفت ، بدان سوعزیمت می کرد تا از آن ماخذ نسخه برداری کند. علاوه بر این ، هر جا نسخه های خطی و چاپی مورد نظر را مشاهده می کرد ، خریداری می نمود. علامه امینی برای تهیه مدارک و ماخذ الغدیر ، رهسپار سرزمین های مختلف از هند تا شام و... شد و کوشش بسیار فوق العاده ای در این زمینه از خود نشان داد. وی پس از تلاشی چشمگیر ، سرانجام کتاب 4516 صفحه ای الغدیر را پدید آورد. علامه امینی علاوه بر تالیف کتاب ، با سلاح نیرومند زبان نیز وارد عرصه جهاد فرهنگی شد. گفتار شیرین و جذاب و پربار علامه امینی که با منطق قوی همراه بود ، چنان در شنوندگان تاثیر می نهاد که در همه سرزمین های اسلامی مخاطبانی برای خود داشت . علامه امینی به شهرها و سرزمین های مختلف اسلامی سفر می کرد و از مسلمانان می خواست هوشیار باشند و راه تفرقه نپیمایند. وی منادی وحدت مسلمانان بود و در هر جا آثار اختلاف مشاهده می کرد ، به شدت غمگین می شد. سرانجام ، این عالم مجاهد و مولف پر کار در 28 ربیع الثانی 1390 ق دیده از جهان فرو بست .