ظهور داعش بومی در افغانستان و پاکستان

داعش و گروه تروریستی لشکر جهنگوی مسئولیت حمله روز گذشته در کویته را به‌عهده گرفته‌اند. با توجه به هدف قرار گرفتن این گروه‌ها طی چند سال اخیر، چرا چنین حمله‌ای با این میزان انجام شد؟

در اینجا دو مساله وجود دارد؛ یکی این‌که داعش اعلام کرده پشت این حمله قرار دارد و دولت انگشت اتهام را به سمت لشکر جهنگوی نشانه گرفته، این مساله چندان با هم تفاوت ندارد. زیرا لشکر جهنگوی اخیرا با داعش اعلام بیعت کرده و گفته رسما زیرمجموعه داعش عمل می‌کند. اما دلیل این‌که چرا در چنین شرایطی این حمله صورت گرفت این است که اقدامات صورت گرفته از سوی ارتش در منطقه وزیرستان شمالی تا حدودی موفقیت‌آمیز بوده است. اخیرا فرمانده ارتش نیز اعلام کرد در وزیرستان‌شمالی مراکز عملیاتی و تدارکاتی گروه‌های مخالف از بین رفته است. دلیلی که آنها در حال حاضر دست به عملیات زده‌اند این است که نمایش قدرت بدهند و بگویند صحبت‌های فرمانده ارتش با واقعیت همخوانی ندارد. بنابراین به نظر می‌رسد گرچه گروه‌های شبه‌نظامی در وزیرستان‌شمالی تحت‌فشار شدید بوده‌اند ولی این الزاما به این معنا نیست که شکست خورده‌اند و شکست را به معنای ذهنی پذیرفته‌اند. به همین دلیل حمله روز گذشته در کویته نمایش قدرتی در مقابل اظهارات فرماندهان و مقامات ارتش بوده است.

با وجود گروه‌های متعدد شبه‌نظامی در مناطق مختلف پاکستان و همچنین اقدامات امنیتی علیه آنها طی دو سال اخیر، داعش تا چه اندازه در پاکستان قدرت پیدا کرده است؟

حقیقت این است که مدت‌ها در افغانستان و پاکستان مساله حضور داعش تکذیب می‌شد. ولی بعد از این‌که این نیروها در چند نقطه از این دو کشور عملیات انجام دادند و اخیرا در منطقه ننگرهار توانستند یک منطقه جغرافیایی را به‌دست آورند، به نظر می‌رسد هم در افغانستان و هم در پاکستان مساله حضور داعش پذیرفته شده است. اما گستردگی داعش بحث دیگری است به این معنا که داعش در این دو کشور یک داعش بومی و منطقه‌ای است و گروه تروریستی نیست که از خاورمیانه و از میان اعراب آمده باشد. ممکن است تعداد محدودی از اعراب مسئولیت آموزشی و تامین تدارکات را بر عهده داشته باشند، ولی گروه‌های محلی هستند که اعلام وفاداری با داعش کرده‌اند و به‌دنبال تحقق خلافت در شبه قاره هند هستند.