عقب‌نشینی از کاستلو؛ استراحتگاهی برای گروه‌های مسلح در سوریه

از بدو اعلام آتش‌بس این تردید وجود داشت که آمریکا و مجموعه همپیمانانش درصدد هستند تا استراحتگاهی برای گروه‌های مسلح که در تنگنا بودند ایجاد کنند از این روز بحث جاده کاستلو یکی از مهم‌ترین مباحثی بود برای به گفته خود آنها انتقال کمک‌ها که دولت سوریه قبول کرد بین 300 تا 1500 متر از این جاده فاصله بگیرد به شرطی که کمک‌ها تحت نظارت باشد. ما در فوریه گذشته هم چنین وضعیتی داشتیم به بهانه آتش‌بس اسلحه و مهمات به گروه‌های تروریستی داده شد از این رو این بار از ابتدای امر این شک و تردید وجود داشت آمریکایی‌ها مرتب بهانه‌سازی کنند و امروز همین بهانه را شاهد هستیم. به رغم عقب‌نشینی نیروهای سوریه در برخی موارد تا دو کیلومتر از این جاده آمریکایی‌ها اعلام کردند ما هنوز اطمینان پیدا نکردیم! در حالی که قرار بود گروه‌های تروریستی هم از این جاده عقب‌نشینی کنند که هم طبق اظهارات طرف روسیه و هم به گفته آمریکایی‌ها تروریست‌ها هنوز هیچگونه عقب‌نشینی نکرده‌اند لذا این آتش بس همانطور که از ابتدا معلوم بود پایه و اساسی برای بقا نخواهد داشت بویژه این‌که در مواردی هم توسط گروه‌های مسلح نقض شده است. با توجه به شناختی که خود سوریه و تردیدی که در این کشور وجود دارد دمشق آتش‌بس را فقط به خاطر اتمام‌حجت پذیرفت و می‌خواست با این کار به افکار عمومی در جهان این را نشان دهد که آماده همکاری برای حل و فصل مشکلات است. ولی چون هیچ راه کاری پشت قضیه نیست به نظر می‌رسد گروه‌های تروریستی سعی دارند با سپر قرار دادن مردم عادی موقعیت از دست رفته را حفظ کنند و محاصره‌ای که آزادی حلب را در پی دارد بشکنند تا با این کار بتوانند معادلات کل بحران 5 ساله سوریه را تغییر داده و روند کلی را به عقب بیندازند.

از این رو انتظار نمی رود که آتش‌بس طولانی باشد و حتی روزی که این فرآیند به اتمام می‌رسد بیم آن می‌رود که شرایط به حال اول برگردد.

در این بین البته خود روسیه هم باز نسبت به اظهارات و عملکرد آمریکایی‌ها تردید دارد و رسما این را اعلام کرده‌اند. نکته جالب این‌که این آتش‌بس به بهانه عید قربان صورت گرفته است، اما در پس آن یکسری شبهاتی وجود دارد. کامیون‌های حامل کمک‌ها و بسته‌های کمکی با پرچم سازمان ملل حرکت می‌کنند و طبق توافق و قانون دولت سوریه نمی‌تواند کامیون‌هایی که با پرچم سازمان ملل حرکت می‌کنند را بازرسی کند. اما با این وجود نماینده سازمان ملل در نهایت و پایان کار باید گزارشی از محتوای کمک‌ها را به دولت سوریه ارائه کند.

حال با توجه به این‌که آمریکایی‌ها یا هم‌پیمانانشان از جمله در راس آنها سعودی‌ها، قبلا پیشنیه بدی دارند و به بهانه کمک‌های انساندوستانه به کسانی که در محاصره قرار گرفته‌اند اسلحه و مهمات به تروریست‌ها رسانده‌اند این بار نیز تقریبا این شک و تردید وجود دارد؛ چرا که آنها با نفوذی که در سازمان ملل دارند تحت لوای سازمان ملل می‌توانند از این کار به شیوه‌ای غیرقانونی استفاده ببرند. اما نکته مهم این بار این است که سوریه کاروان‌های کمک‌ها را رصد اطلاعاتی می‌کند که این امر این مورد سوء استفاده را کاهش می‌دهد.

مصیب نعیمی

کارشناس جهان عرب