مدیریت بین‌المللی حج جایگزین ولنگاری مدیریتی آل‌سعود

به گزارش جام جم آنلاین، در لسان قرآن کریم حج دارای منافعی بس عظیم است و به همین دلیل خداوند به پیامبر خود حضرت ابراهیم(ع) می‌فرماید مردم را دعوت به حج کن تا از راه‌های دور و نزدیک به طواف خانه کعبه بیایند (چون) منافع حیات بخشی برای مردم در انجام این امر نهفته است (آیات 26-27و28سوره حج).

اگر این‌گونه باشد که هست، حج به سان کنگره‌ای عظیم از اجتماع مردمان مسلمانی است که با رها کردن علائق دنیوی رو به سوی معبود اصلی نهاده و با خودآگاهی کامل مسیر صحیح زندگی، معرفت و تکامل را طی می‌نمایند.

از این رو باید توجه کرد که چون کنگره عظیم حج سنگ نشانه‌ای است برای گم نشدن راه اصلی، نمی‌توان در اداره آن به تساهل عمل کنیم.

مدیریت اجتماعی عظیم از فرق، شعب و اقوام مختلف انسانی باید به اندازه کافی توانمند و هوشمند باشد که انسان‌های مشتاق به زیارت معبود اصلی را همراهی کند و دشواری‌های سفر را کاهش دهد، و امنیت آنان را تامین کند چرا که حجاج مهمانان خداوندی هستند که آنان را دعوت به خانه خود کرده است.

متاسفانه حوادث حج که هر از گاهی در ایام حج اتفاق می‌افتد، و تاسف بارتر این‌که تعداد آنها نیز اندک نیست، نشان از بی‌کفایتی و بی‌لیاقتی اداره‌کنندگان حج دارد که حتی در صورت خوش‌بینی، شاهد نوعی ولنگاری در مدیریت حجاج می‌باشیم.

فراموش نمی‌کنیم آتش‌سوزی‌های متعدد در سال‌های دور در کاروان حجاج را، کشتار خونین مکه معظمه (1366) و هیچ‌گاه از یاد نخواهد رفت حادثه سقوط جرثقیل سال گذشته و همزمان غمناک‌ترین و بزرگ‌ترین فاجعه تاریخ حج، یعنی فاجعه منا در سال گذشته را که هزاران حاجی بی‌گناه به قربانگاه ناخواسته‌ای وارد شدند که قرار بود در آنجا شیطان را رمی‌ کنند، لیکن به جای آن شیطان‌هایی انسان‌نما شرایط را به گونه‌ای رقم زدند که هزاران حاجی بیگناه جان باختند.

اکنون به نظر می‌رسد که با حوادث پی در پی تاسف‌باری که هراز گاهی در موسم حج به وجود می‌آید مسلمانان را به این نتیجه رسانده که با فوریت پیگیر دو موضوع شوند:

اول تعیین یک هیات بین‌المللی از کارشناسان اسلامی که علل وقوع فاجعه منا در سال گذشته را بررسی کرده و گزارشی بیطرفانه برای مسلمانان و بازماندگان منتشر کنند و سپس با شناسایی و معرفی مقصران حادثه، در خصوص جبران خسارات و مجازات عاملان آن پیشنهاد لازم را ارائه نماید، امری که مشابه آن در اتفاقات جهانی بی‌سابقه نیست. روشی است معمول که مردم جهت حل معضل به وجود آمده آن را خواهند پذیرفت و می‌تواند انتشار این گزارش پاسخی باشد برای هزاران سوال بی‌جواب بازماندگان این واقعه جانگداز. اتفاقی ناگوار که به اندازه کافی شواهد و قرائن کافی برای مسئولیت آل‌سعود وجود دارد و دوم، تلاش برای ارائه طرحی جامع برای مدیریت بین‌المللی حج توسط مسلمانان برای اداره شهرهای مقدس مکه و مدینه مخصوصا هنگام برگزاری مراسم حج. بدیهی است این نظارت و مدیریت دولت‌های اسلامی می‌تواند بدون دخالت در امور داخلی این کشور باشد. نظارت این هیات صرفا راجع به امنیت حجاج، تدارکات و پشتیبانی و فراهم آوردن امکانات لازم حج باشد که به‌طور طبیعی دخالت در امور داخلی و حتی خارجی عربستان نیز نخواهد داشت. علاوه این‌که این هیات هنگام هرگونه تغییر و تحول سیاسی در عربستان ثابت می‌ماند و تاثیرپذیری از هیات حاکمه عربستان نخواهد داشت، چرا که آنان به قول زنده‌یاد جلال، سرشان بد جوری در آخور نفت مشغول است.

ضرورت این موضوع هنگامی دو‌چندان می‌شود که می‌بینیم عربستان امروز به جای حل مسائل داخلی، سر منشأ فتنه‌های گوناگون منطقه‌ای شده است و در ترویج تروریسم درمناطق مختلف نقش اول را بازی می‌کند و با خرید سلاح‌های گوناگون سهمی زیاد در ملتهب کردن منطقه دارد.

دکتر عباسعلی کدخدایی - استاد حقوق دانشگاه تهران

جام سیاست