لوازم خانگی چینی با مارک‌های تقلبی؛ بلای بازار ایران

این در حالی است که برخی محصولات ایرانی در این شاخه صنعتی دارای شهرت جهانی بوده و می‌توانند در راستای افزایش صادرات غیرنفتی خدمات مناسبی ارائه دهند. در این زمینه با سعید قرآنی از تولیدکنندگان لوازم خانگی گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

وضعیت کسادی صنعت تولید لوازم خانگی ادامه دارد؟

بله، اما لازم است به این نکته توجه کنیم که برخی تولیدات این صنعت مثل سینک، اجاق‌گاز توکار و هود ارتباط کاملی با رونق یا عدم رونق در صنعت ساختمان کشورمان دارد. بنابراین تولیدکنندگان این محصولات نه تنها با رکود کلی در بازار دست و پنجه نرم می‌کنند بلکه گرفتار رکود مضاعف به دلیل نزولی شدن ساخت‌وسازها نیز هستند. هرچند یک مشکل اساسی‌تر اکنون برای بسیاری از تولیدکنندگان بخصوص آن بخش از تولید که دارای مزیت رقابتی با کالاهای خارجی هستند، ایجاد شده که مربوط به نرخ سود بانکی در کشورمان است.

سود بانکی چه تاثیری بر صنعت لوازم خانگی دارد؟

در برخی محصولات، تولیدکنندگان ایرانی دارای مزیت رقابتی با کالاهای خارجی هستند و به همین دلیل امکان دستیابی به بازارهای خارجی و صادرات وجود دارد. بنابراین اگر نرخ سود بانکی متعادل و متعارف باشد، تولیدکنندگان این‌گونه کالاها می‌توانند مشکلات اقتصادی خود را با استفاده از بحث صادرات کالا جبران کنند در حالی که اکنون نرخ سود بانکی در ایران به گونه‌ای است که کسی به هیچ وجه علاقه‌ای به تولید نداشته و اغلب صاحبان سرمایه به دنبال سپرده‌گذاری در بانک‌ها برای دریافت سود بالاتر و بدون دردسر هستند.

وابستگی این صنعت به خارج از ایران چقدر است؟

تقریبا همه صنایع با درصدهای متفاوتی به خارج از مرزها وابسته هستند چون برخی مواد اولیه لازم است از کشورهای دیگر خریداری شده و پس از انجام فرآیندی روی آنها محصول نهایی با ارزش‌افزوده بالاتر در بازار فروخته شود. صنعت تولید لوازم خانگی نیز از این قاعده مستثنا نیست. بنابراین لازم است برای تولید محصولات کیفی و حضور در بازارهای بین‌المللی، برخی قطعات از کشورهای ایتالیا و فرانسه وارد شود. مشخصا در بخش تولید لوازم خانگی (اجاق‌گاز توکار، هود و سینک ظرفشویی) 40 درصد وابستگی به خارج از کشور وجود دارد.

دولت برای ارائه تسهیلات به واحدهای تولیدی سامانه‌ای به نام «بهین‌یاب» در نظر گرفته که صاحبان صنایع در آن ثبت‌نام می‌کنند تا از این تسهیلات استفاده کنند. آیا شما نیز در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اید؟

با توجه به این‌که قبلا اشاره کردم نرخ سود وام بانکی در ایران برای تولید بالاست این کار در شرایط اضطراری ممکن است برای تولیدکنندگان لازم باشد، اما فعلا نیازی به این کار نیست. ولی فراموش نکنید بر اساس فرهنگ موجود جامعه ایران، تسهیلات و امتیازها مربوط به برخی نورچشمی‌هاست و آقازاده‌ها از این موارد استفاده می‌کنند و تولیدکنندگان نوپا یا حتی تولیدکنندگان قدیمی بازار از این موارد چیزی به دست نخواهند آورد.

اشتغال‌زایی در صنعت تولید لوازم خانگی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

به‌طور کلی تولید منجر به اشتغال در کشور می‌شود بنابراین هرچه تولید بالاتر باشد بدون تردید اشتغال‌زایی هم بالاتر خواهد رفت، ولی امروز میلی به تولید نیست و در مجموع اشتغال‌زایی شاید در شرایط فعلی بی‌معنی باشد. این در حالی است که در بخش لوازم خانگی اشتغال‌زایی از دو جنبه دارای اهمیت است چون علاوه بر تولید، شما نیازمند تربیت و استفاده از نیروهای متخصص برای ارائه خدمات پس از فروش هستید. بنابراین شاید لوازم خانگی اشتغال‌زایی بالاتری نسبت به دیگر صنایع داشته باشد که باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد و نباید فراموش کنیم اشتغال غیرمستقیم هم داریم.

در بخشی از سخنان خود به صادرات اشاره کردید. اکنون شما صادراتی دارید؟

بله ولی در ابعاد بسیار محدود. بازارهای صادراتی محصولات ما اکنون کشورهای افغانستان، ارمنستان، عراق، آذربایجان و عمان هستند.

با توجه به صادرات محصولات خود آیا جایزه صادراتی نیز دریافت می‌کنید؟

خیر تا امروز که چیزی نبوده است.

نظر شما درباره ورود محصولات چینی در بازار ایران چیست؟

به‌طور کلی محصولات چینی امروز در ابعاد گسترده‌ای در کشور با قیمت‌های پایین عرضه می‌شوند. اما همان‌طور که می‌دانید از لحاظ کیفیت و خدمات پس از فروش قابلیت رقابت بالایی با تولیدات داخلی ندارند. بنابراین امتیاز محصولات ایرانی در این بخش باعث شده سهم بازار زیاد به نفع آنها نباشد. نکته‌ای که امروز باعث بروز مشکل برای خریداران شده و برخی تولیدکنندگان را نیز با چالش مواجه کرده مربوط به تقلب در این تولیدات است چون محصولات بی‌کیفیت چینی با نام و برندهای معتبر ایتالیا و ترکیه فروخته می‌شوند.

چه پیشنهادی برای بهبود شرایط تولید در ایران دارید؟

اولین گزینه مربوط به نرخ سود بانکی است چون سود بانکی اکنون به زیان تولید عمل می‌کند. به عنوان مثال در ترکیه وام با ارز داخلی سودی معادل 6 درصد دارد و وام‌های ارزی برای تولید فقط 2 درصد بهره به خود می‌بیند، اما در کشورمان این ارقام تفاوت حداقل سه برابری دارند. نکته بعدی این است که اساسا تولیدکننده در معادلات اقتصادی کشورمان جایگاهی ندارد در حالی که کشورهای پیشرفته تولیدکننده را در جایگاه بالایی در نظر گرفته و برای آنها ارزش قائل هستند به صورتی که تمام امکانات تولیدی از جمله قوانین، منابع مالی و تسهیلات صادراتی برای آنها فراهم می‌شود ولی در ایران تولیدکننده یعنی کسی که باید با پرداخت مالیات، عوارض، حقوق بیمه و... خزانه دولت را پر کند. خارج از مرزهای ایران تولیدکنندگان از بیشتر این‌گونه هزینه‌ها معاف هستند یا این‌که تنها بخش کوچکی را می‌پردازند چون برای اقتصاد آن منطقه ارزش‌افزوده ایجاد می‌کنند.

مهدیه آخوندزاده - اقتصاد