سینماگران هم در این میان، بخشی از بار این مبارزه و مقابله نفسگیر را به دوش کشیدند و با قلم و دوربینشان، پا به پای مردم مظلوم و آزادیخواه دویدند و فریاد عدالتخواهی و عدلپروری سر دادند. البته پرواضح است که این راهی پرخطر بود و هست و گفتن از حق و حقیقت و مبارزه در راه خدا و ایمان و اعتقادات، بدون تاوان و تبعات و سنگاندازی نیست و چه بسیار هنرمندان و سینماگرانی که جانشان را سر این اعتقاد راسخ از دست دادند.
در ایران بهدلیل پیروزی انقلاب اسلامی و شکلگیری نظام جمهوری اسلامی ایران، بهصورت طبیعی فضا برای فعالیت فیلمسازان متعهد و ارزشمند و انقلابی فراهم شد و دغدغهمندان این عرصه توانستند در قالب ساخت آثار مستند و داستانی انقلابی و دفاع مقدسی، با مردم همراهی کنند، هرچند بویژه در سالهای اخیر، طیف مخالفخوانی هستند که انگار دوست ندارند دلسوختههای نظام و انقلاب در عرصه هنرهای نمایشی از جمله سینما، از باورهای مردم بگویند. با این حال همچنان فیلمسازانی چون ابراهیم حاتمیکیا، جمال شورجه، پرویز شیخطادی، ابوالقاسم طالبی و نادر طالبزاده هستند که با همه دشواریها، بخواهند با زبان سینما و هنر از حق و حقیقت و انقلاب بگویند.
زندهیاد فرجالله سلحشور هم از جمله چهرههای سرشناسی بود که تا آخرین روزهای حیات هم از این موضوع غافل نبود و از سینما به عنوان ابزاری برای بیان حرفهای قرآنی و انقلابی استفاده میکرد.
در سینمای جهان، اما به دلیل سلطه بیچون و چرای نظام استکباری، فضا به هیچوجه برای فیلمسازان آزادیخواه و مبارز و عدالتطلب، مناسب نیست و آنها در محدودیت و فشار و منگنه رسانهای، قرار دارند. به همین دلیل، حرف زدن و فیلم ساختن درباره مظلومیت یک کودک فلسطینی، سوری و یا بیپناهی یک سیاهپوست در آمریکا، عملی تقریبا غیرممکن است یا در صورت اتفاق، فیلمساز و عوامل فیلم باید منتظر هر تاوان و عقوبتی باشند.
آن چیزی که در این میان می تواند نظمی به جریان مبارزه علیه ظلم و بیعدالتی و سیستم استکباری و استعماری بویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی در عرصه فرهنگ و هنر و خاصه سینما بدهد، اتحاد و تعامل و همکاری فیلمسازان آزادیخواه و مبارز و متعهد سراسر دنیاست. اتفاقی که میتواند به میزبانی ایران بیفتد و کشور ما به عنوان یک پایگاه سینمایی ضداستکبار جهانی تبدیل شود. رویدادهای سینمایی مثل جشنواره مردمی فیلم عمار و جشنواره بین المللی فیلم مقاومت، میتوانند نقشی تعیینکننده در این خصوص ایفا کنند.
از اینرو، دیدار چهرههایی سینمایی مثل نادر طالبزاده و میگل لیتین، فیلمساز ضدکودتای شیلیایی را میتوان به فال نیک گرفت و امیدوار بود چنین روابط و بده بستانهای سینمایی میان فیلمسازان متعهد و دغدغهمند که همگام با مردم هستند، بیشتر از پیش اتفاق بیفتد تا شاهد جریان مستمر و تاثیرگذاری در سطح جهان باشیم. جریانی که بتواند انحصار و سکوت عمدی رسانهای و سینمایی غرب و نظام سلطه آمریکا و اسرائیل را بشکند و در فضای راحتی، افشاگری کند و از مظلومیت فلسطین، سوریه و دیگر ستمدیده های جهان بگوید.
نادر طالبزاده دیروز در دیدار با لیتین، گفت: از زمان وقوع انقلاب اسلامی و نامگذاری روز قدس توسط امام خمینی(ره)، شمارش معکوس برای نابودی اسرائیل و آزادی فلسطین شروع شده است، اما رسانههای دنیا واقعیت را درباره فلسطین نمیگویند. این یکی از دلایلی است که غرب بواسطه آن، تحریمهایی علیه ایران وضع کرده است.
آنطور که فارس گزارش داده، دبیر جشنواره مردمی فیلم عمار در بخشی از این دیدار هم با اشاره به سریال 13 قسمتی خود درباره حضرت مسیح (ع) گفت: انقلاب اسلامی ایران به تاریخ جهان شتاب داده است، بعد از این انقلاب، آمریکا حوادثی مثل 11 سپتامبر را ایجاد کرد تا به همراه دروغپردازیهای رسانه ای، بهانه ای برای جنگافروزی در افغانستان، عراق و... داشته باشد. لیتین هم در دیدار با طالبزاده، از خطرات ساخت فیلمهای افشاگرانه در کشورهایی مثل شیلی و فلسطین سخن گفت و افزود: فلسطین جزیی از تاریخ من است که سالها درگیر خشونت شده و هر روز در اثر زورگوییهای اسرائیل، کودکان و جوانان کشته میشوند و تانکها مدارس را ویران میکنند.
لیتین همچنین تاکید کرد: سلطه جهانی نمیخواهد ملتها به هم نزدیک شوند، به همین دلیل است که از طریق رسانههایش آگاهی درست را از ما میگیرد، اما ما باید بهدنبال راه و روشی باشیم که بتوانیم ملتها را به هم وصل کنیم.
بیوگرافی یک فیلمساز متعهد
نادر طالبزاده (متولد 1332 تهران) تهیهکننده، مجری برنامههای تلویزیونی، مستندساز و روزنامهنگار است. طالبزاده که از همدورهایهای مرتضی آوینی و ابراهیم حاتمیکیاست.
او دارای مدرک کارشناسی ادبیات انگلیسی از دانشگاه راندولف میکن و کارشناسی ارشد کارگردانی سینما از دانشگاه کلمبیاست. طالبزاده فعالیت هنری را از 1359 در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با ساخت فیلمهای مستند آغاز کرد. از دیگر فعالیتهای او میتوان به تدریس در مرکز اسلامی آموزش فیلمسازی و مدیریت مرکز تحقیقات و مطالعات سینمایی در معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره کرد.
ترور بیولوژیک
طالبزاده این روزها با بیماری جسمی و سرفههای مکرردست و پنجه نرم میکند. پروفسور علی کرمی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات بیولوژی مولکولی دانشگاه علوم پزشکی بقیهالله(عج) درباره جزئیات بیشتر ترور بیولوژیکی نادر طالبزاده عنوان میکند: در دیدارهایی که با آقای نادر طالبزاده داشتم، درحالی که ایشان بشدت کسالت داشت و من نگران وضعیت جسمانی او بودم، به طور اتفاقی صحبتهایی از ترور بیولوژیک به میان آمد؛ سپس آقای طالبزاده، درباره اتفاقهایی که یک سال و نیم پیش برای او در کشور عراق افتاده بود، صحبت کرد. این اتفاق به نظرم بسیار عجیب رسید؛ ترور بیولوژیک بسیار گسترده شده است، درحالی که بسیاری از ترورها بیولوژیک نیستند، بلکه با مواد شیمیایی و سمی انجام میشوند و درون مواد به کار رفته، بحثهایی وجود دارد، اما براساس عادت به همه انواع ترورها واژه بیولوژیک اطلاق میشود و در مورد آقای طالبزاده نیز همین عنوان مطرح شده است.
اسلامهراسی و ایرانهراسی به روایت طالبزاده
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بود که آمریکاییها شروع به ایجاد جریان ساخت فیلمهای ضدایرانی کردند و فیلمهایی ضدایران ساختند. ما پیش از انقلاب اصلا چنین پدیدهای نداشتیم. همه این تحولات مربوط به زمانی است که انقلاب اسلامی به صحنه آمده و آمریکاییها هم تشخیص دادند که این انقلاب، ماندنی و با اهدافی بلند و بسیار خطرناکی برای منافع آنها است. از آن زمان به بعد آمریکا تلاش کرد فیلمهایی هشیارانه برای مردمش بسازد و بگوید ایران، دشمن ماست. البته قبل از اینکه سینمای آمریکا علیه ایران تبلیغات کند، اخبار این کشور بود که علیه ایران جوسازی میکرد. یعنی با ماجرای تسخیر لانه جاسوسی، تجمع بزرگ خبرنگاران آمریکا در ایران شکل گرفت که در هیچ جای دنیا سابقه نداشت. این در واقع اولین اقدام آمریکا درخصوص جوسازی علیه ایران بود.
همان زمان فیلم مستندی در این خصوص برای تلویزیون ساختم که نیمی از آن را هم در نیویورک فیلمبرداری کردم. در این فیلم با خیلی از خبرنگاران شبکههای آمریکا مثل برت کویین گفتوگو کردم که یکی از معروفترین خبرنگاران آن زمان شبکه سی.بی.اس بود. با خبرنگاران دیگری از ان.بی.سی و ای.بی.سی هم مصاحبه کردم. بهطور مستند میگویم اخباری که این خبرنگاران آمریکایی منتشر میکردند، هراسهایی را درباره ایران بوجود میآورد. این درواقع اولین نمونه رسانهای ایرانهراسی و اسلامهراسی بود که در آمریکا اتفاق افتاد.
علی رستگار
فرهنگ وهنر
روشنگر و آگاهیبخش
عزتالله ضرغامی
نادر طالبزاده؛ هنرمند بزرگ و انقلابی کشورمان از بیماری سختی رنج میبرد. آخرین بار که در منزل از او عیادت کردم با آخرین تصویری که مدعی قبل از او دیدم تفاوت زیادی کرده است.از خداوند متعال شفای کامل او را خواهانم. نادر در نوع خود نادره است! او کارگردان؛ مستندساز؛ پژوهشگر و غربشناس برجستهای است که بهدلیل تجربه زیسته خود در آن سو؛ متفاوت از دیگران است. در سال 74 مسئولیت اداره کل پژوهش معاونت سینمایی ارشاد را به او واگذار کردم ولی اعتراف میکنم که شناخت من در آن زمان بسیار محدودتر از سالهای بعد بود. نادر واقعیت غرب را شناخته و با دانشمندان و نظریهپردازان تمدن غرب آشناست و ابزار آنان بویژه در حوزه فیلم؛ مستند و رسانه را به خوبی میشناسد. طالبزاده غرب را بهدرستی تشریح میکند و مورد واکاوی و تبیین صادقانه قرار میدهد؛ روشی که اگر بخوبی انجام گیرد و نتیجه به مخاطب واگذار شود، کار تمام است! او سه دهه است که با اعتقاد و انگیزه بالا این فعالیت را انجام داده و خدمات شایستهای را در حوزه فرهنگ و هنر و رسانه به مردم ایران تقدیم کرده است.
پی نوشت
نادر، جدای از برجستگیهای بالا؛ مبتکر سبک خاصی از گفتوگوست که باید در ایران عزیز ما الگو و سرمشق باشد. آیین گفتوگوی نادر بر اساس اخلاق، صداقت و هدایت بحث به سمت روشنگری و آگاهیبخشی است و این یعنی بالاترین درجه احترام به مردم و مخاطب!
شاید برجستهترین مجموعه گفتوگوی او برنامه «راز» است که از شبکه 4 سیما پخش شده است. نادر، مجاز بود طیف وسیعی از میهمانان را به آن برنامه دعوت کند. بسیاری از آنان کسانی بودند که به دلیل صراحت لهجه و دیدگاههای تند و انتقادیشان، در برنامههای دیگر نمیتوانستند بدرخشند! ولی در این برنامه درخشیدند! چون نادر با هوشمندی آنان را به مسیر اصلی بحث هدایت میکرد تا مخاطب بتواند از داشتهها و توانمندیهای فکری، اطلاعاتی و تجارب آنان بهدرستی استفاده کند و به حاشیه رانده نشود. این خیلی مهم است. تسلط فوقالعاده نادر به نوع سوژهها باعث میشود تا در خلال بحثها، مخاطب از زلال اندیشههای روشنیبخش او بهره فراوان ببرد. نگاه نادر، فراملیتی است. بنابراین بسیاری از میهمانان او شخصیتهای مطرح و برجسته دیگر کشورها هستند. از آمریکا و اروپا گرفته تا جهان اسلام و شرق دور؛ از سیاسیون و هنرمندان گرفته تا شخصیتهای مبارز و آزادیخواه و انقلابی! ویژه برنامه او در مورد «محمدعلی کلی» فوقالعاده بود. یک لحظه نتوانستم چشم از آن بردارم. ارزش چند بار دیدن را دارد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد