تشکیل «شورای سیاسی» پاسخی به مطالبات مشروع ملت یمن

در شرایط کنونی مذاکرات یمنی ـ یمنی بدون دخالت و نفوذ کشورهای خارجی مجددا در این کشور در راستای دستیابی به استقرار نظام سیاسی موقت که هم نیاز‌های فوری را پاسخ دهد و هم مقدمات تشکیل یک نظام دائمی را فراهم آورد، احیا شده و این مساله مورد استقبال و پشتیبانی ملت یمن هم قرار گرفته است چراکه روند دولت‌سازی را نباید به دست قدرت‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای سپرد. باید به این نکته مهم توجه داشت که هدف مهم از مجموع مذاکراتی که در حین جنگ در ژنو و بعد از آن در عمان جریان داشت و سرانجام در کویت به شکست انجامید، همه در راستای تشکیل ساختار سیاسی و دولتی بود که مطابق خواست برخی کشورهای منطقه و قدرت‌های غربی عمل کند و این مساله با منافع ملی و اراده مردم یمن در تضاد بود. به همین جهت است جنبش انصارالله و کنگره مردمی یمن تصمیم به تشکیل شورای عالی سیاسی گرفتند و این اقدام بسرعت مورد استقبال گروه‌ها و حتی بخشی از مخالفان قرار گرفت.

این کشور جمعیتی حدود 27 میلیونی دارد و امور روزمره زندگی؛ شامل آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، امنیت و تدبیر وضعیت جنگی و تامین نیازهای مترتب بر آن معطل مانده است و به طور خلاصه این شورا که به تعبیری می‌توان گفت نقش قوه مجریه را دارد متکفل دو امر مهم است، یکی تدبیر و تمشیت امور روزمره مردم که در بالا ذکر شد و دیگری تدوین قانون اساسی متناسب با شرایط و فرهنگ یمن و برگزاری تشکیل نظام دائمی سیاسی مطابق با خواست، تمایل و اراده عمومی ملت.

در هفته گذشته شورای امنیت در پی تصویب بیانیه‌ای بود که تشکیل «شورای سیاسی»، برای مدتی به تعویق بیفتد و در واقع حق انصارالله و کنگره مردمی در برپایی آن نادیده انگاشته شود که خوشبختانه با وتوی روسیه به شکست انجامید.

متاسفانه باید تاکید کرد مواضع و جهت‌گیری‌های سازمان ملل در یک سال و نیم گذشته همسو با سیاست‌های عربستان بوده؛ در این جهت که با مداخلات خود ضرورت تشکیل یک نظام سیاسی متناسب با منافع ملی یمن را نادیده گرفته است. گروه‌ها و احزابی از جمله انصارالله در یمن هستند که تمایل دارند قانون اساسی جدیدی نوشته شود و این قانون را به همه‌پرسی مردم بگذارند و در عرصه عمل هم ثابت کرده‌اند رویه تمامیت‌خواهی و دیکتاتوری را در پیش نگرفته‌اند. سازمان ملل باید مطابق با منشور این نهاد بین‌المللی، خود و دیگر کشورها را برای کمک به مردم و گروه‌های سیاسی در روند برقراری ساختار سیاسی ترغیب کند. فقط در یک صورت این سازمان مطابق با فصل هفت منشور می‌تواند دخالت مستقیم به عمل آورد، آن هم در وضعیتی است که این گروه‌های یمنی مطابق با منافع خود با روشی جنگ‌سالارانه در صدد کسب قدرت باشند. اما در عمل این سازمان جانب کشورهایی را گرفته که یمن را مورد تهاجم نظامی قرار داده‌اند و در پی دخالت در ترکیب نظام آینده این کشور هستند.

عربستان با مشکلات مختلفی از جمله شرایط نامساعد اقتصادی، اجتماعی در داخل خود روبه‌رو است و با توجه به شکست‌های نظامی که در جنگ یمن با آن مواجه شده است در صدد پایان بخشیدن به این جنگ است، اما مشکل بزرگ در این مسیر این است که نظام پادشاهی این کشور تشکیل یک دموکراسی را در همجوار مرزهای خود تحمل نمی‌کند. ما شاهد هستیم در تاریخ 7 مرداد که شورای عالی سیاسی در یمن تشکیل شد، حملات عربستان به این کشور شدت پیدا کرد.

واضح است که حاکمیت سعودی، دموکراسی نیم‌بند اخوانی در مصر را هزاران کیلومتر آن‌طرف‌تر از مرزهای خود و شعار انتخابات «هر نفر، یک رای» را در عراق نتوانست بپذیرد. در پایان لازم به ذکر است که با وجود ناتوانی عربستان برای ادامه جنگ اما به دلیل تهدید نظام این کشور از برقراری یک نظام مردم‌سالار در مرزهای جنوبی خود، مجبور است که به ادامه راه گذشته اقدام کند.

جعفر قنادباشی

کارشناس مسائل غرب آسیا