تجربه یک خرید شفاف

شواهد نشان می‌دهد ایران در یک دوره گذار از کسب و کارهای آفلاین به آنلاین است و فارغ از نوع کیفیت خدماتی که این سرویس‌ها ارائه می‌دهند، می‌توان گفت در بحث کمیت کشور را در جایگاه بالا و رو به رشدی قرار می‌دهند. اما مانند هر کسب و کار دیگری،‌ سرویس‌ها و خدمات آنلاین نیز باید تعریف مشخصی از درآمدزایی و سوددهی داشته باشند تا بتوانند به حیات خود ادامه دهند. این مدل درآمدی آنلاین، به بستری قابل اعتماد و مشخص نیاز دارد؛ روشی ساده و قابل اعتماد که کاربر را به انجام معاملات ملی آنلاین ترغیب کند. این دقیقا همان مشکلی است که تاکنون کسب و کارهای در حال توسعه با آن دست و پنجه نرم کرده‌اند. نبود بستر مناسب و روش‌های جدید باعث شده با وجود ظرفیت بالای سرویس‌های اینترنتی در ایران، بازده مشخص و قابل اتکایی شکل نگیرد. این دقیقا همان دغدغه‌ای است که امیرحسین حاج‌محمدی و همکارانش را وا داشت تا سراغ راه‌اندازی استارت‌آپ پی‌بیلینگ بروند؛ استارت‌آپی که به نظر می‌رسد می‌تواند عصای دست دیگر همنوعان خود و کسب و کارهای اینترنتی باشد.

راه دور، روش سخت

یکی از دلایل اصلی تمایل کاربران به استفاده از کسب و کارهای اینترنتی، دسترسی راحت، صرفه‌جویی در زمان و البته نیاز نداشتن به سفرهای درون‌شهری و گاهی برون شهری است، اما نبود فاکتور فیزیکی و بستر مناسب معاملات اینترنتی باعث شده این روش با مشکلاتی برای کاربران همراه باشد. امیرحسین حاج‌محمدی که خود ساکن کرمان است، می‌گوید: از سال 85 که وارد بازار کار شدم، به دلیل حضور در شهرستان مجبور بودم بسیاری از خرید‌های لازم را از راه دور و از پایتخت انجام دهم. یکی از مشکلات همیشگی ما در سال‌های اولیه دریافت فاکتور و پیش‌فاکتور از تهران و پرداخت وجه آنها بود که با قطعی سیستم، عدم امکان پرداخت مبالغ بالا به روش ساده و همچنین مخدوش بودن فاکتورهای ارسالی از طریق فکس و روش‌های مشابه همراه بود. برای همین پیدا کردن روشی بی‌دردسرتر که بتواند هم مشکل دوری راه را حل کند و هم باعث شفافیت بیشتر معاملات از راه دور و آنلاین شود، یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های من بود. برای همین سراغ روشی رفتیم که هم بتوانیم به‌صورت آنلاین امکان صدور پیش‌فاکتورها و فاکتورهای فروش را ایجاد کنیم و هم امکان پرداخت فاکتور‌ها از روش‌های ساده‌تر را به وجود بیاوریم. نتیجه تلاش و کار ما شروع استارت‌آپ پی‌بیلینگ بود که با استفاده از آن هر فرد می‌تواند فاکتور فروش را برای مشتری خود ارسال یا دریافت کند و از طرف دیگر روش‌های پرداخت نیز دستخوش تغییر شده است.

فاکتور در میان ابرها

امیرحسین حاج‌محمدی در مورد عملکرد پی‌بیلینگ می‌گوید: پی‌بیلینگ به فروشنده امکان صدور اینترنتی و ارسال ایمیلی فاکتور را می‌دهد تا پرداخت‌ها، حساب‌ها و مشتریان را در محیطی ساده مدیریت کند. در ایمیلی که برای کاربر ارسال می‌شود او می‌تواند روی لینک پرداخت کلیک کند و از همان طریق پرداخت را انجام دهد. البته این روش اولیه کار با این سامانه است. ما با همکاری‌ای که با روش پرداخت «سیناپس» داشته‌ایم، می‌توانیم در هر فاکتور یک شناسه قبض و شناسه پرداخت قرار دهیم تا دیگر کاربر به حالت آنلاین محدود نباشد و با استفاده از آنها از درگاه بانک، USSD خودپردازها و دستگاه‌های پوز استفاده کند. حتی فروشنده‌ها می‌توانند فاکتورهای بلندمدت و دوره‌ای را نیز به همین روش ارسال کنند. به‌طور مثال اگر قرار باشد مشتری در یک بازه زمانی مشخص و به‌صورت مستمر مبلغی را پرداخت کند، شما می‌توانید یک زمانبندی را در پی‌بیلینگ وارد کرده تا براساس آن برای مشتری ارسال شود.

اما محدودیتی که در مورد اپلیکیشن‌های ایرانی وجود دارد این است که بیشتر توسعه‌دهندگان ایرانی پلتفرم اندروید را برای کار خود انتخاب می‌کنند که باعث می‌شود دسته‌ای از کاربران که از آی‌او‌اس استفاده می‌کنند یا تلفن هوشمند ندارند، از این سرویس یا خدمات محروم شوند. برای همین پی‌بیلینگ با استفاده از سرویس‌های ابری این خدمات را به‌صورت آنلاین ارائه کرده تا بدون محدودیت پلتفرم و دستگاه بتوانند از آن استفاده کنند. موسس این استارت‌آپ اعتقاد دارد: «مبتنی بر وب بودن باعث می‌شود شما به یک دستگاه محدود نشوید و فقط کافیست با هر دستگاهی به مرورگر وب و اینترنت دسترسی داشته باشید. استفاده از سرویس‌های مبتنی بر وب این محدودیت را به‌طور کامل از بین می‌برد.»

تحول پرداخت درون برنامه‌ای

اگر اهل استفاده از اپلیکیشن‌های موبایلی باشید، حتما با برخی از این نرم‌افزارها که بخشی از خدمات خود را به‌صورت پولی و با پرداخت درون برنامه‌ای فعال می‌کنند، آشنا هستید. پرداخت درون برنامه‌ای یکی از اصلی‌ترین روش‌های درآمدزایی برای اپلیکیشن‌ها و استارت‌آپ‌های اینچنینی است. برای مثال شما برای خرید از بازارهای گوگل و اپل فقط کافی است محصول موردنظرتان را انتخاب کنید تا مبلغ موردنظر از حساب کاربری شما کسر شود. این فرآیند در ایران سخت‌تر دنبال می‌شود، چراکه برای پرداخت درون برنامه‌ای باید از اپلیکیشن خارج شده، به درگاه بانک وصل شوید و با وارد کردن اطلاعات کارت بانکی و حساب خود، خرید را انجام دهید. چنین فرایند پردردسری باعث می‌شود تعدادی از کاربران تنها به دلیل سختی کار و نه مبلغ موردنظر، قید خدمات اضافه را بزنند و سراغ پرداخت درون برنامه‌ای نروند. حاج محمدی، استارت‌آپ خود را راهی برای رهایی از این مشکلات می‌داند: «یکی از خدماتی که ما برای توسعه‌دهندگان در نظر گرفته‌ایم، ارائه سرویس به‌صورت API است. با استفاده از این روش توسعه‌دهندگان می‌توانند پرداخت درون برنامه را با کمک USSD امکان‌پذیر کنند. کاربر به محض این‌که سرویس موردنظرش را برای پرداخت انتخاب کند، فاکتور به‌صورت USSD بدون این‌که نیاز به خروج از نرم‌افزار باشد روی تلفن همراه ظاهر شده و می‌تواند از همان روش پرداخت کند.» این روش می‌تواند راه‌حلی مناسب هم برای توسعه‌دهندگان و هم کاربران باشد تا با مشکلات کمتر و حتی بدون نیاز به اینترنت پرسرعت برای وصل شدن به درگاه بانک، معامله خود را انجام دهند. خدمت دیگری که پی‌بیلینگ در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد دسترسی به یک درگاه اختصاصی پرداخت آنلاین برای کسب و کارهای کوچک و خانگی است تا فریلنسرها و این قشر از کاربران نیز بتوانند با مشتریان خود معاملات مالی شفاف‌تر و مطمئن‌تری داشته باشند.

محدودیت‌ها و نقاط ضعف

همان‌طور که ابتدای گزارش گفتیم ایران در دوره گذار از کسب و کار سنتی و آفلاین به معاملات جدید و آنلاین است. این دوره گذار باعث می‌شود کاربری که به روش‌های قدیمی و البته عینی‌تر عادت کرده، اعتماد کمتری به سرویس‌های جدید و آنلاین داشته باشد. حاج محمدی نبود بسترهای مناسب برای ایجاد این اعتماد را بزرگ‌ترین نقطه ضعف استارت‌آپش می‌داند: «در روش‌های جدید کاربران به یک بستر مناسب احتیاج دارند تا بتوانند اعتماد لازم را به سرویس‌های جدید پیدا کنند. برای کسب و کار آنلاین اصلی‌ترین بستر اینترنت همیشگی، قابل اتکا و پرسرعت است. معمولا شاهد آن هستیم که به دلایل مختلف مانند خرابی فیبر نوری، اختلالات داخلی و… اینترنت کشور با مشکلات و قطعی‌هایی همراه می‌شود. در چنین فضایی شاید کاربر تمایل چندانی نداشته باشد که سراغ این بستر بیاید.» البته در سال‌های اخیر و با ورود اینترنت همراه پرسرعت کمی از این مشکلات کاسته شده است، اما هنوز نیاز به تقویت این بسترها و اعتمادسازی بیشتر احساس می‌شود.

امیرحسین حاج‌محمدی، موسس پی بیلینگ

متولد 1366 در شهر کرمان است و در رشته کارشناسی حسابداری شرکت‌های بازرگانی تحصیل‌کرده است. تیم پی‌بیلینگ از چهار نفر تشکیل شده که دو نفر از آنها وظیفه طراحی و یک نفر نقش مشاور را دارد. نفر چهارم این تیم شخصی با تجربه‌تر در زمینه حسابداری است که کار تولید محتوا را انجام می‌دهد تا با ساده‌سازی زبان معادلات مالی کار را برای کاربران آسان کند.

آرش جهانگیری