تولید بنزین در کشور،4/7 درصد افزایش یافت

با توجه به این‌که فیش حقوق‌های نجومی برخی مدیران دولتی در حال منتشر شدن است می‌خواهم سؤال ابتدایی خودم را با این موضوع شروع کنم که چقدر حقوق می‌گیرید؟

من 36 سال است سابقه کار در حوزه نفت دارم و در این مدت هر سال حکم دریافت کردم. ما خودمان حقوقمان را تعیین نمی‌کنیم و حقوق اشخاصی مثل بنده بر اساس احکام صادره تعیین یا اضافه شده است. من به شما اطمینان می‌دهم حقوقم نجومی نیست.

خب وارد بحث اصلی شویم. وضعیت تولید بنزین در سال جاری را تشریح کنید. آیا امسال کاهش تولید داشتیم؟

خیر. در یکصد روز ابتدایی سال جاری حدود 62 میلیون لیتر از 9 پالایشگاه داخلی کشور بنزین تولید شده که نسبت به سال گذشته 4/7 درصد افزایش تولید داشتیم. این افزایش تولید به دلیل اضافه شدن بخش بنزین‌سازی پالایشگاه اصفهان بود که وارد سرویس شده است.

اگر روند تولید بنزین کاهشی نبوده پس چطور واردات افزایش داشته است؟

برنامه‌ای که برای سال جاری داریم این است که روزانه هشت میلیون لیتر بنزین وارد کشور شود که 1/5 میلیون لیتر نسبت به سال گذشته کاهش واردات خواهیم داشت. ولی برنامه شرکت یکساله تعریف شده است. برخی قراردادها در سال 94 و در زمان ارزانی بنزین منعقد شده بود. این 12 میلیونی که اکنون وارد سرویس شده قطعاً در نیمه دوم سال جاری به چهار میلیون کاهش پیدا خواهد کرد به‌طوری که متوسط واردات این فرآورده به هشت میلیون لیتر در روز خواهد رسید.

رهبر معظم انقلاب روی خودکفایی بنزین بسیار تاکید دارند. برنامه‌های شما برای تحقق خودکفایی در این بخش چیست؟

رهبر معظم انقلاب، هم در بحث بنزین و هم در مورد نفت گاز بحق گله کردند. ما تا سال 93 واردکننده نفت گاز هم بودیم. به این معنا که شش میلیون لیتر از پتروشیمی دریافت می‌کردیم و سه میلیون از خارج وارد می‌شد، اما خوشبختانه از سال 94 ضمن این‌که ما از پتروشیمی نفت گاز نمی‌گیریم و واردات هم نداریم، روزانه پنج میلیون لیتر صادر کرده‌ایم و در سال جاری نیز روزانه 15 میلیون لیتر برنامه صادرات این فرآورده را داریم. در این بخش از واردکننده به صادرکننده رسیدیم. در بحث بنزین خوشبختانه پروژه افزایش تولید پالایشگاه بندرعباس را تا اوایل مهرماه راه‌اندازی می‌کنیم که حدود سه میلیون لیتر بنزین به سرویس اضافه می‌کند.

امیدواریم فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس هم تا پایان امسال راه‌اندازی شود و 12 میلیون لیتر به ظرفیت تولید بنزین کشور افزوده شود. با راه‌اندازی این فاز شرایط لازم برای صادرات بنزین فراهم خواهد شد.

ما برای اولین بار در طول تاریخ نفت از ابتدای سال 94 به طور پایدار نفت‌گاز، مازوت، سوخت هواپیما و گاز مایع را صادر کردیم. قبلاً نیز برخی از فصول صادر می‌شد اما بالانس منفی بود. از سال گذشته تاکنون بالانس این چهار فرآورده مثبت بوده و تلاش داریم تراز بنزین را هم از 9/5 به هشت میلیون منفی برسانیم و تا پایان سال خودکفا و سال آینده صادرکننده شویم.

به پروژه ستاره خلیج‌فارس اشاره کردید. چرا روند ساخت این پالایشگاه کند شده است؟

ستاره خلیج‌فارس یک پالایشگاه خصوصی است که سهم دولت در آن 18 درصد است. دولت در بخش افزایش سرمایه نمی‌تواند دخالتی داشته باشد. کند شدن پروژه ستاره خلیج‌فارس به دو عامل مهم برمی‌گردد که یکی منابع مالی و دیگری تحریم‌ها برای تجهیز قطعات بود. در بخش منابع مالی دولت توانست 650 میلیون یورو از صندوق توسعه ملی به این پالایشگاه تزریق کند و در بخش تحریم‌ها هم که رفع تحریم‌ها اجرا و این مشکل هم برطرف شد.

جالب است ستاره خلیج‌فارس از سال 89 متوقف شد اما در همان سال‌ها هیچ رسانه‌ای به این موضوع نپرداخت. وقتی دولت یازدهم روی کار آمد و آقای زنگنه وزیر نفت شد، پیگیری‌های زیادی برای این پروژه انجام دادند. اکنون هم به صورت هفتگی به عنوان یک پروژه متعلق به وزارت نفت جلسه تشکیل می‌دهد و این موضوع را مطالبه می‌کند. اکنون این پروژه روند مطلوبی را طی کرده و امیدواریم تا پایان سال یکی از واحدهای بنزین‌سازی فعال شود و در این محصول خودکفا شویم.

برنامه‌های شرکت ملی پالایش و پخش برای کنترل مصرف بنزین چیست؟

خوشبختانه امسال نسبت به سال گذشته تنها یک درصد رشد مصرف داشتیم، در حالی که خودروها افزایش 8 درصدی داشتند. همین آمار و ارقام نشان می‌دهد بنزین کنترل شده و دلیل اصلی نیز قیمت این فرآورده است. تفاوت قیمت بنزین با کشورهای مرزی کاهش پیدا کرده، بنابراین می‌توانیم بگوییم دیگر بنزین قاچاق نداریم و رشد قاچاق نیز در شهرهای مرزی منفی بوده است. دلیل دیگری که مهر تأیید به کنترل مصرف بنزین می‌زند افزایش مصرف سی ان جی است. معادل 24 میلیون لیتر بنزین، سی ان جی مصرف می‌شود که این نتیجه سرمایه‌گذاری‌هایی است که در دو دهه قبل انجام شد. ما سال 85 روزانه 27 میلیون لیتر بنزین هم وارد می‌کردیم، اما اکنون می‌توانیم ادعا کنیم به هشت میلیون لیتر خواهیم رسید.

امسال افزایش نرخ بنزین داریم؟

نرخ‌ها همانند سال گذشته خواهد بود و درباره افزایش نرخ تصمیم‌گیری نشده است.

آیا در واردات بنزین دلالی وجود دارد؟

از زمان ملی شدن نفت تاکنون همه مراودات صادرات و واردات نفتی با امور بین‌الملل وزارت نفت بوده است و بعید می‌دانم بحث دلالی مطرح باشد.

دولت قبل در زمان تحریم‌ها توانست بنزین را خودکفا کند. چرا همان راه دولت قبل را برای ادامه خودکفایی ادامه ندادید؟

کاری که در دولت قبل انجام می‌شد تولید بنزین نبود، بلکه محصولی تولید می‌شد به نام ریفورمیت که محیط‌زیست را با خطری جدی روبه‌رو می‌کرد و برای خرید همان محصول باید دلار پرداخت می‌شد. 10 درصد این محصول بنزن داشت که اکنون در بنزین‌های یورو 4 کمتر از یک درصد است. آن چیزی که به عنوان دستاورد دولت قبل از آن یاد می‌شود ریفورمیت پتروشیمی‌ها بود که بشدت با محیط زیست در تعارض است و دولت با اجرایی کردن یک تصمیم شجاعانه مانع ادامه تولید آن شد. محصولی که به عنوان بنزین پتروشیمی‌ها معرفی می‌شد بنزین نبوده و ریفورمیت بود. این ریفورمیت‌ها 60 درصد آروماتیک داشت، در حالی که استاندارد آن 35 درصد است که هرچه میزان این بخش بیشتر باشد سرطان را افزایش خواهد داد و سلامت جامعه را تهدید می‌کند.

آیا کیفیت بنزین یورو 4 تولید داخل با کشورهای دیگر برابری می‌کند؟

استاندارد بنزنی که در بنزین باید وجود داشته باشد زیر یک درصد است که در بنزین یورو 4 این موضوع صادق است. پتروشیمی بندر امام خمینی (ره) در سال 93 ادعا کرد این پالایشگاه توانسته بنزین یورو 4 تولید کند. از بررسی‌های شش ماهه ما این نتیجه حاصل شد دستگاه‌هایی نصب کردند که بنزن را جذب و حذف می‌کند و محصول خودشان که نفتا بود با پنتان ال‌ان‌جی مخلوط و بنزین را با کیفیت مطلوبی تولید می‌کردند. این محصول دیگر حاصل ریفورمیت نبود و هم خوراک اصلاح شده بود و هم دیگر خطری متوجه سلامت جامعه نبود و ما اکنون از پتروشیمی بنزین یورو 4 دریافت می‌کنیم.

تکلیف بنزین سهمیه‌بندی به کجا رسید؟

این موضوع در لایحه دولت نبود و در هفته پایانی مجلس نهم این موضوع به تصویب رسید که بنزین باید دونرخی شود. ترجیح دولت این است که بنزین با یک نرخ عرضه شود.

با این‌که دولت مایل به ادامه عرضه بنزین تک نرخی است کارت‌های سوخت چه می‌شود؟

با بنزین تک‌نرخی دیگر کارت سوخت معنا ندارد. در زمانی که کارت سوخت تدوین شد تولید بنزین 48 میلیون لیتر در روز بود و سی‌ان‌جی مصرفی نداشت و چون بنزین صد تومان بود انگیزه قاچاق را رشد می‌داد. در سال 85 روزانه 75 میلیون لیتر مصرف بنزین بود، اما اکنون روزانه 72 میلیون لیتر مصرف می‌شود که این موضوع نشان‌دهنده رشد قاچاق در آن زمان بود. کارت سوخت در آن شرایط توجیه داشت اما اکنون خیر.

محمدحسین علی‌اکبری

اقتصاد