مراسم رمضوخوانی نیز که با سه هدف خبررسانی برای ماه رمضان، ایجاد شور و نشاط بین مردم و جمعآوری نذورات مردمی برگزار میشود، در شهرها و روستاهای بیرجند، قائن، نهبندان و سربیشه مرسوم است. نحوه اجرای آن نیز به این ترتیب بوده که در شبهای ماه مبارک رمضان پس از نماز و افطار، برخی از پسران نوجوان و جوان در دستههای چهار تا شش نفری به در خانههای همسایهها و بویژه توانگران و اغنیا رفته و به امید گرفتن تنقلات یا وجه نقد، اشعاری خاص میخواندند که به اصطلاح محلی به آن رمضانی یا رمضونی میگویند.
مراسم کفچلزی (کفگیرزنی) یکی از مراسمهایی است که در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان در خراسان جنوبی (مصادف با شب قصاص ابن ملجم مرادی) انجام میشود. کفچلزی به این صورت است که زنان و دختران هرکدام یا دو نفری با هم یک سبد یا قلبیری را که پارچهای درون آن انداخته بودند، برداشته و در آن آیینه، شانه، سرمه دان و قرآن میگذاشتند و یک کفچلز (کفگیر یا ملاقه یا قاشق) به دست دیگر گرفته و به در خانههایی که از پیش در نظر گرفتهاند، میروند؛ درحالی که صورت خود را چنان در چادر پنهان میکنند که دیده و شناخته نشوند. به در هر خانهای که میرسند، با کفچلز چند بار با فواصل کوتاه به در خانه میکوبند و به این وسیله حضور خود را اعلام میکنند. بانوی خانه به دم در آمده، سبد آنها را گرفته و ابتدا برای تبرک شانه را برمیدارد و به موهای خود میکشد. بعد سرمهدان را به دست گرفته و چشمهایش را با سرمه سیاه میکند. آنگاه آیینه را برداشته و چهره خود را در آن نگاه میکند. بعد آنها را با مبلغی پول داخل سبد میگذارد و به صاحبش میدهد.
مراسم «طبلزنی» نیز برای آگاه کردن مومنان هنگام سحر در شهرستان طبس رایج بوده است. طبالان در طبس هنوز منادیان بیرقیب سحرخیزان هستند و با خلوص نیت به این کار عشق میورزند و این مراسم مذهبی را زنده نگه میدارند.
در این ماه مبارک رمضان کودکان نیز سرگرمیهای خود را دارند و یکی از بازیهای مرسوم در میان کودکان و نوجوانان خراسانی، بازی «رمضان الله، الله رمضان» است. این بازی در مناطقی همچون شاهرود، قم، کاشان، یزد، خراسان جنوبی، کرمان، سیستان و بلوچستان و بیشتر روستاها انجام میشود.
مراسم جمعخوانی قرآن کریم (دوره قرآن) در منازل و مساجد با حضور فردی که در خواندن قرآن تبحر دارد، به نام ملا نیز در این استان رایج بوده و هست. معمولا کسی که در این دوره سوره «الرحمن» یا «یس» به وی رسیده باشد، مردم را با خرما یا شیرینی پذیرایی میکند و کسی که به او سوره «توحید (قل هوالله)» رسیده باشد روز عید فطر باید آش درست کند که به آن آش «قل هوالله» میگویند.
محمد قربانی
جامجم خراسان جنوبی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد