رمضان در مازندران

در بسیاری از روستاهای مازندران زنان روستایی به‌طور دسته‌جمعی به آرد کردن برنج با استفاده از آسیاب دستی، تهیه کشک و پنیر برای تهیه افطار یکماهه خانواده اقدام می‌کنند.

در قدیم به علت نبود امکانات مانند برق، دستگاه‌های رسانه‌ای و خستگی مردم به دلیل کار در شالیزار و فعالیت‌های کشاورزی، ممکن بود که عده‌ای سحر را خواب بمانند، بنابراین بعضی از مومنان با گرفتن حلب خالی با چوب روی آن می‌کوبیدند و با فریاد «سحر برخیز»، «سحر برخیز که صبح صادق آمد»، مردم را برای خوردن سحر و روزه گرفتن از خواب بیدار می‌کردند. در مناطق کوهستانی استان مازندران و در روستاهای دوردست شهرستان سوادکوه و کوه‌های دو هزار شهرستان تنکابن و منطقه بندپی شهرستان بابل و بویژه در چهاردانگه و دودانگه و روستاهای اتو، لاجیم، ولوپی، پیرنعیم، امیرکلا، ولوکش، سی‌پی سوادکوه و روستاهای دیگر، همچنان سنت حسنه سحرخوانی ادامه دارد.

از دیگر آداب و رسوم و اعتقاداتی که مردم در این ماه به آن توجه خاصی دارند، ادای نذورات به طرق مختلف است. افرادی که حاجتی داشته باشند برای برآورده شدن آن، نذر ختم انعام می‌کنند و برای این کار از کسانی که در قرائت قرآن تبحر دارند دعوت می‌کنند و هنگام خواندن قرآن مقداری نمک، چند قرص نان و چند ظرف آب در سینی بزرگی می‌گذارند و در مجلس قرار می‌دهند. پس از خواندن سوره انعام، افراد روزه خود را با غذاهایی که در سینی قرار دارد، باز می‌کنند و نان‌های ‌مانده را به عنوان تبرک در سفره نان قرار می‌دهند تا برکت پیدا کند .

‌قدیم در ساری در زمان افطاری هر کسی که نذر داشت، مجمعی از کل نذورات خود را به‌عنوان افطاری درست می‌کرد و به زندان شهر می‌برد و هم‌اکنون نیز تهیه افطار برای زندانیان، مددجویان بهزیستی و ایتام مورد توجه مردم این ناحیه است.

روزه‌سری یا روزه بندونی از دیگر رسوم به‌جا مانده از قدیم در مازندران است. کسانی که در مازندران برای نخستین بار به سن تکلیف می‌رسند و روزه می‌گیرند تا زمانی که از جانب بزرگ‌ترها به عنوان روزه‌سری هدیه‌ای نگیرند، افطار نمی‌کنند. معمولا این هدایا شامل چادرنماز و طلاجات برای دختران، پول و انواع نقره‌جات قدیمی برای پسران است. در قدیم حتی پسر و دختری که برای اولین بار روزه کامل را گرفته‌اند، گوساله یا گوسفند و حتی تکه زمینی را به نامش می‌کردند تا در این راه یعنی روزه داری اهتمام ورزد. این هدایا در روز عید فطر به بچه‌ها داده می‌شد. امروزه وجه نقد به عنوان روزه سری هدیه داده می‌شود. همچنین در بسیاری از نواحی مردان جهت تشکر از همسرانشان برای پختن غذای گرم سحری، هدیه‌ای تهیه و در روز عید فطر به او اهدا می‌کنند.

مژگان عالیشاه

جام‌جم مازندران