ثبت جهانی ارگ کریمخانی در محاق

از دیگرسو میراث فرهنگی استان فارس نیز اخیرا و در گفت‌وگو با جام‌جم عنوان کرده که این اداره دیگر تصمیمی برای ثبت جهانی ارگ کریم‌خان ندارد و ثبت جهانی پرونده‌های دیگری را در استان دنبال می‌کند.

به گزارش جام‌جم، اوایل اردیبهشت امسال ماموران شهرداری شیراز با حکم قضایی، دو متر و ۲۰ سانتی‌متر از هتل ۱۸ طبقه آسمان شیراز را تخریب کردند؛ حکمی که اجرای آن چندین سال طول کشید و با کش و قوس‌های فراوانی همراه بود.

غلامرضا شهریاری، شهردار منطقه یک شیراز در همان زمان، تخریب یک و نیم طبقه از هتل آسمان را براساس حکم قضایی کمیسیون ماده 100 و به دلیل تخلفات صورت گرفته در مساحت و ارتفاع هتل اعلام کرد.

موید محسن‌نژاد، معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس هم تخریبات صورت گرفته را در بهتر شدن شرایط پرونده ثبت جهانی مجموعه زندیه موثر دانسته و درعین حال بر رعایت حق و حقوق سرمایه‌گذار هتل آسمان تاکید کرد.

چندی قبل‌تر نیز مصیب امیری، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس گفته بود که تعداد طبقات در مجوز اصلی احداث این هتل 14 طبقه بوده، اما هنگام ساخت و ساز مالک هتل به ساخت این هتل در 18 طبقه اقدام کرده است که این موضوع تخلف است و طبقات اضافی باید تخریب شود.

وی با بیان این‌که براساس مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی، مجوز تخریب چهار طبقه از این هتل در شیراز صادر شده، ولی متاسفانه تاکنون این حکم اجرا نشده است، افزود: در ساخت این هتل که در حریم درجه یک مجموعه زندیه قرار دارد، همه ضوابط رعایت نشده و برای ارتفاع غیرمجاز، مجوزهای لازم را از میراث فرهنگی و دستگاه‌های مربوط نداشته است.

حقیقت ماجرا

اما حقیقت ماجرا چیست؟ تخریب چند متر از ارتفاع هتل آسمان، به‌دلیل تخلفات شهری و شهرداری بوده و یا نادیده گرفتن ضوابط میراث فرهنگی و مانع‌تراشی برای ثبت جهانی مجموعه زندیه؟ آیا مالک هتل آسمان سرخود و بدون مجوز به مرتفع کردن هتل خود اقدام کرده یا نهادهایی چون شهرداری و میراث فرهنگی وقت با زیرپا گذاشتن قانون به صدور مجوز برای مالک هتل اقدام کرده‌اند و در نهایت این که اکنون شاکی کیست و این تخریب چه دستاورد و پیامدی به دنبال خواهد داشت؟ اینها از جمله پرسش‌هایی است که این روزها در رابطه با پروژه هتل آسمان مطرح است و پاسخ درست به آنها می‌تواند به جلوگیری از تکرار این‌گونه ماجراها خاتمه دهد.

در واقع پای پرونده هتل آسمان شیراز از حدود سه سال پیش، با انتشار عکس‌هایی که از سایه انداختن اسکلت‌های فلزی بنای هتل بر برج‌های ارگ کریم‌خان حکایت می‌کرد، به رسانه‌ها باز و این موضوع مطرح شد که نماینده یونسکو در بازدید از این بنا اعلام کرده است که ثبت جهانی ارگ کریم‌خان به‌دلیل مخدوش شدن حریم بصری آن توسط هتل آسمان دیگر ممکن نیست. و لوله‌ای در رسانه‌ها برپا شد و پس از بحث و بررسی‌های فراوان آشکار شد که هتل آسمان چهار طبقه بیش از آنچه باید (و قوانین شهری اجازه می‌دهد)، قد کشیده و بالا رفته است و البته خیلی سریع انگشت اتهام از هر سو نیز به سمت مالک هتل نشانه رفت. نهادهایی چون میراث فرهنگی و شهرداری نیز در صدر فهرست شاکیان پرونده هتل آسمان قرار گرفتند. البته ناگفته نماند که این دو نهاد نیز در ابتدای امر تمام ساخت و سازهای صورت گرفته در هتل را با کسب پروانه، قانونی و بدون مشکل اعلام کرده بودند و حتی سیامک بصیری، معاون فنی وقت میراث فرهنگی فارس هم گفته بود: ساخت هتل در محدوده بافت تاریخی نیست و اقدام سازنده غیرقانونی نبوده است.

نتیجه بررسی خبرنگار ما و گفت‌وگو با مالک هتل آسمان نیز حکایت از وجود بیش از 400 صفحه اسنادی دارد که از مجوزهای شهرداری و میراث فرهنگی تا تائیدهای فنی نظام مهندسی و گزارش بازدیدهای نمایندگان دستگاه‌های اجرایی حکایت می‌کند و همه گویای قانونی بودن ساخت هتل آسمان است.

حمید سجادیان، مالک هتل آسمان دراین باره به جام‌جم می‌گوید: از سال 79 با خرید زمین و سرمایه‌ای 200 میلیارد تومانی، برنامه‌ریزی برای ساخت این هتل را آغاز کرده و اخذ مجوزها و تهیه نقشه‌های بنا نیز تا سال 81 زمان برده است.

مدیرکل میراث فرهنگی فارس در گفت‌وگو با جام‌جم و در پاسخ به این پرسش که هتل آسمان چگونه مجوزهای لازم را از میراث فرهنگی وقت گرفته است، می‌گوید: هنگام ارائه مجوزهای این هتل، موضوع ثبت جهانی مجموعه زندیه و ارگ کریم‌خان مطرح نبوده است و زمانی که مقدمات تشکیل پرونده ثبت جهانی مجموعه زندیه آغاز شد و متوجه مخدوش شدن حریم منظری ارگ کریم خان توسط اضافه ارتفاع هتل شدیم، بحث غیرقانونی بودن بخشی از ارتفاع هتل نیز مطرح شد و میراث استان فارس نیز رسیدگی به آن را به نفع ماندگاری آثار تاریخی فارس دنبال کرد، گرچه در این میان رعایت حق و حقوق سرمایه‌گذار نیز از نظر دور نماند.

ثبت جهانی ارگ کریم‌خان منتفی شد

مصیب امیری در عین حال یادآور می‌شود که اداره میراث فرهنگی استان فارس دیگر به‌دنبال ثبت جهانی مجموعه زندیه نیست و در عوض ثبت جهانی مجموعه دوره ساسانی را دنبال می‌کند.

وی دلیل این تصمیم را وجود مشکلات و موانع متعدد دیگری در پرونده مجموعه زندیه عنوان می‌کند که وجود ساختمان اداراتی همچون شهرداری و دادگستری در حریم درجه یک ارگ کریم‌خان و عبور یک زیرگذر و خط متروی شیراز از این محدوده و همچنین وجود واحدهای مسکونی و مغازه‌های بسیار در این محدوده از جمله آنهاست که ثبت جهانی ارگ کریم‌خان در صورتی امکان‌پذیر خواهد بود که تمامی این موارد تملک و تخریب و حرایم ارگ آزادسازی شود.

البته مالک هتل آسمان نیز به این نکته اشاره می‌کند که اگر تنها مانع ثبت جهانی ارگ کریم‌خان، هتل آسمان باشد، خودش آن را داوطلبانه تخریب خواهد کرد؛ چون دوستدار شیراز و تاریخ پرافتخار آن است، اما مساله اینجاست که موانع متعدد دیگری غیر از اضافه ارتفاع هتل وجود دارد که ثبت جهانی ارگ را عملا غیرممکن می‌کند.

در نهایت این‌که بازخوانی و مرور آنچه در سال‌های گذشته در جریان پروژه هتل آسمان گذشته و مشاهده مجوزهای صادرشده غیرقانونی نهادهای مختلف برای ساخت هتل از یک‌سو و تخلفات پنهانی مالک هتل برای اضافه کردن ارتفاع و مساحت هتل (براساس اسناد کمیسیون ماده 5 شهرداری شیراز و ... ) حاکی از این مهم است که مواردی از جمله مشکلات قانونی موجود بر سر اجرای برخی طرح ها، قانون‌گریزی و ناهماهنگی بین نهادها می‌تواند یکی از عوامل مهم ایجاد بحران هتل آسمان باشد که در کنار اتلاف وقت و هزینه بسیار برای رفع این بحران، متاسفانه یکی از مهم‌ترین پیامدهای آن،فراری دادن سرمایه و سرمایه‌گذاران در اجرای طرح‌های شهری و گردشگری و توسعه شهری است که نباید از نظر مسئولان دور بماند.

نارضایتی سرمایه‌گذار هتل

به‌طوری‌که تخریب اخیر طبقات فوقانی هتل آسمان نیز نارضایتی و شکایت مالک آن را در برداشته و وکیل پرونده هتل آسمان در این باره به جام‌جم می‌گوید: پس از شکایت شهرداری شیراز از مالک هتل به کمیسیون ماده 100 قرار می‌شود که ارتفاع هتل به میزان دو متر و 20سانتی متر کاهش یابد که البته رای این کمیسیون تا سه ماه قابل شکایت و رسیدگی در دیوان عدالت اداری است و بر همین اساس و پس از دادخواهی از موکلم دیوان عدالت اداری دستور موقت مبنی بر توقف عملیات اجرایی این رای کمیسیون ماده 100را صادر کرد، اما شهرداری بر خلاف روال قانونی بدون اخطار اجرایی و لحاظ کردن مهلت لازم برای اجرای حکم به وسیله مالک یا اخذ دستور قضایی از دیوان عدالت اداری حکم را در 31 فروردین ابلاغ و با استفاده از فرصت تعطیلات رسمی، تخریب هتل را آغاز می‌کند.

به گفته مهدی فروهی، شهرداری شیراز حتی بیشتر از حکم در حدود شش متر از ارتفاع نهایی هتل را به صورت غیراصولی تخریب می‌کند که این امر نارضایتی شدید مالک را به دنبال داشته است.

گرچه این ادعا توسط علیرضا پاک‌فطرت، شهردار شیراز رد شده و وی در گفت‌وگو با جام‌جم یادآور می‌شود: تخلف‌های متعدد در ساخت این هتل محرز است و شهرداری با رعایت تمام ضوابط فنی و حقوقی این هتل را تخریب کرده است.

احمد علی احمدپور
جام‌جم فارس