چالش‌های جلوگیری از شیوع مالاریا در جنوب‌شرق کشور

به گزارش جام‌جم، همجواری با استان سیستان و بلوچستان که با کشورهای افغانستان و پاکستان مرز مشترک دارد، ورود غیرمجاز مهاجران افغان به کشور در کنار وجود رودخانه‌های فصلی؛ طی سال‌های گذشته این استان‌ها و شهرستان‌های جنوبی استان کرمان را به یکی از کانون‌های شیوع و گسترش بیماری خطرناک مالاریا تبدیل کرده است. این درحالی است که طی یک‌سال گذشته چندین مورد از افراد مبتلا به این بیماری در جنوب کرمان شناسایی شده و تحت درمان قرار گرفته‌اند و برنامه حذف بیماری مالاریا که از سال 1389 در سطح شهرستان‌های جنوبی استان کرمان آغاز شده، تلاش می‌کند تا پایان سال این بیماری را در این منطقه حذف کند اما چالش‌هایی برسرحذف این بیماری وجوددارد؛ چالش‌هایی که وزارت بهداشت و سازمان‌های جهانی نیز از گسترش آن نگرانند.

چالش اتباع بیگانه غیرمجاز

برنامه حذف کامل بیماری مالاریا در حالی در سطح هفت شهرستان جنوبی استان کرمان با جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر ادامه دارد که وجود چالش‌های مختلفی همچون ورود غیرمجاز مهاجران افغان به جنوب کرمان از طریق مرزهای استان سیستان و بلوچستان، حذف کامل این بیماری را دشوار می‌کند. از سوی دیگر قرار داشتن رودخانه‌های فصلی در کنار شهرهایی همچون کهنوج، این شهر را در گذشته به کانون بیماری مالاریا تبدیل کرده بود که ساماندهی رودخانه و سالم‌سازی محیط، موجب کاهش چشمگیر بیماری مالاریا در این منطقه شده است.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جیرفت که هفت شهرستان جنوب کرمان را زیر پوشش دارد، با بیان این که از ابتدای امسال تاکنون یک مورد بیمار مبتلا به بیماری مالاریا در جنوب کرمان شناسایی و درمان شده است، می‌گوید: این بیمار جزو اتباع بیگانه بوده که از کشور افغانستان به این منطقه مهاجرت کرده است.

اسدالله احمدی می‌افزاید: سال گذشته 15 بیمار مبتلا به مالاریا در جنوب کرمان شناسایی شدند که از این تعداد 12 نفر اتباع بیگانه بودند که در کشور خود به این بیماری مبتلا شده بودند و بقیه افراد محلی بودند که هر 15 نفر مبتلا به بیماری مالاریا در سال گذشته درمان شدند .

وی با بیان این که از این تعداد بیمار، هشت نفر در شهرستان جیرفت، سه نفر در شهرستان رودبارجنوب، دو نفر در شهرستان کهنوج و دو نفر در شهرستان عنبرآباد مبتلا شدند و سرمنشا این بیماری، اتباع بیگانه در این مناطق بوده‌اند، تصریح می‌کند: هم مرز بودن جنوب کرمان با استان مرزی سیستان و بلوچستان و تردد اتباع بیگانه در این منطقه، شناسایی و درمان این افراد را بسیار دشوار ساخته است.

وی از کاهش چشمگیر مبتلایان به مالاریا در منطقه جنوب کرمان خبر می‌دهد و می‌گوید: مسئولان و متولیان امر بهداشت و درمان از سال 1389 برنامه حذف بیماری مالاریا را در این منطقه آغاز کردند و پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال به حذف کامل مالاریا در جنوب کرمان دست پیدا کنیم.

هشدار نسبت به همه‌گیری مالاریا

با وجود تمامی اقدامات انجام شده برای حذف کامل بیماری مالاریا در جنوب شرق کشور، هنوز خطر گسترش و همه‌گیری این بیماری خطرناک وجود دارد. تهدیدی که چندی پیش معاون بهداشتی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در همایش روز جهانی مالاریا درباره آن هشدار داد. علی‌اکبر سیاری در این خصوص گفت: بیماری مالاریا در سه استان سیستان و بلوچستان، جنوب کرمان و هرمزگان به صورت آندمیک و همه‌گیری وجود دارد و در دیگر مناطق کشور نیز به صورت موردی، پراکنده، محلی و انتقالی موارد ابتلا به مالاریا گزارش می‌شود.

وی با اشاره به شناسایی 1572 مورد مبتلا به بیماری مالاریا در سال گذشته افزود: براساس گزارش‌ها در 9 شهرستان کشور 178 مورد بیمار مبتلا به مالاریا شناسایی شد و در 23 شهرستان نیز 1394 مورد مالاریای وارده داشتیم.

وی افزود: افزایش تعداد مبتلایان به مالاریا نگران‌کننده است و این هشدار را می‌دهد که امکان گسترش آن وجود دارد.

کانون‌های پاک در معرض خطر

از سوی دیگر سازمان ملل نیز نگران گسترش مالاریا به کانون‌های پاک به علت ورود کارگران مهاجر کشورهای آلوده به بیماری به مرزهای ایران است.

نماینده دفتر توسعه سازمان ملل متحد در ایران در این باره می‌گوید: بزرگ‌ترین چالش پیش روی ما در ایران، خطر بازگشت مالاریا در کانون‌های پاک به دنبال تبادل جمعیتی از طریق مرزهای ایران با کشورهای همه‌گیر همسایه است. بالاسوبرامانیام مورالی، می‌افزاید: خطر بازگشت مالاریا ناشی از ورود کارگران مهاجر از کشورهای همسایه به ایران برای یافتن فرصت‌های کاری مناسب است.

مالاریا؛ مهم‌ترین بیماری انگلی بشر

بیماری مالاریا مهم‌ترین بیماری انگلی بشر است .در قرن حاضر موضوع مهم در مورد این بیماری مقاوم شدن انگل بیماری به داروهای ضدانگل قدیمی و مقاوم شدن پشه آنوفل به حشره‌کش‌هاست. بیماری مالاریا با گزش پشه آنوفل شروع می‌شود. پشه آنوفل ماده شب‌ها خونخواری می‌کند و حین خونخواری از بزاق خود، انگل‌های مالاریا را به داخل خون انسان تزریق می‌کند. این انگل‌ها وارد سلول‌های کبد می‌شوند و شروع به تکثیر سریع می‌کنند، به طوری که از هر یک انگل وارد شده حدود ده هزار انگل تولید می‌شود. به این ترتیب تعداد انگل‌ها در خون بیشتر و بیشتر می‌شود و سیکل تب هر دو یا سه روز تکرار می‌شود؛ یعنی بیمار دو روز تب ندارد و روز سوم تب می‌کند.

حکمت قاسم‌خانی

جام‌جم کرمان