توجه به مذاهب و قومیت‌‌ها اولویت برنامه‌سازی

با توجه به شرایط اقلیمی و ژئوپولتیک استان آذربایجان غربی، فعالیت رسانه‌های رقیب و معاند بر این منطقه بسیار پررنگ‌تر از دیگر مناطق کشور است. اقوام آذری، کرد، فارس و اقلیت‌های دینی و مذهبی که تفاوت‌های فرهنگی با هم دارند و همه با هم در کنار هم زندگی می‌کنند، بدون شک تولید برنامه در این استان را پیچیده‌تر از دیگر استان‌ها کرده‌اند. با مسعود مجرد مدیرکل صدا و سیمای مرکز آذربایجان غربی درباره مواجهه با این نوع مخاطب و نحوه پاسخگویی به نیاز همه اقوام این استان گفت‌وگو کرده‌ایم.

صدا و سیمای مرکز آذربایجان غربی چه برنامه‌ای برای پاسخگویی به نیاز همه اقوام استان و در عین حال ایجاد وحدت و همدلی بین آنان دارد؟

در این مرکز هر روز برنامه‌هایی به زبان کردی تهیه و پخش می‌شود. روزانه یک ساعت برنامه رادیویی و نیم ساعت برنامه تلویزیونی (با یک نوبت تکرار) تهیه و پخش می‌شود. در این برنامه‌ها محور تمرکز بر تبلیغ وحدت و پرهیز از اختلافات و مسائل تفرقه‌انگیز است. استفاده از ظرفیت علمای دینی و نخبگان فرهنگی و هنری از روحانیون برجسته استان و ماموستاهای اهل سنت نیز در این راستا مورد توجه ویژه است. در تمام مناسبت‌های ملی و مذهبی از بعد زبانی و مذهبی برنامه‌های این شبکه کاملا با رویکرد وحدت و همزیستی برای اعتلای نظام مقدس جمهوری اسلامی تهیه می‌شود. همه روزه یک ساعت برنامه رادیویی به زبان آشوری توسط واحد برون مرزی رادیو برای هموطنان مسیحی و آشوری زبان شنوندگان کشورهای همجوار تهیه و پخش می‌شود. برای پوشش خبری در بیشتر برنامه‌های مرکز از ظرفیت خبرنگاران شهرستان‌های استان بخصوص شهرهای کردنشین و اهل تسنن استان استفاده می‌شود و توجه به مذاهب و قومیت‌ها جزو اولویت اساسی برنامه‌سازی است. حضور در شهرستان‌ها و تهیه برنامه از تمام پتانسیل‌های شهرستان‌ها نوعی ایجاد همدلی و وحدت است که در صدا و سیما توسط برنامه‌سازان صورت می‌گیرد. استفاده از ظرفیت هنری و پتانسیل‌های ادبی و علمی و برجسته‌سازی نخبگان در راستای ایجاد همدلی و وحدت از مقوله‌های دیگری است که در برنامه‌های این رسانه استانی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

چقدر این شبکه پاسخگوی نیازهای مخاطبان است؟

در شرایطی که با تنوع رسانه‌های جمعی روبه رو هستیم، رسانه‌ای موفق است که بتواند نیازهای مخاطبانشان را مرتفع کند. وجود قومیت‌ها و مذاهب متنوع که با وحدت و همدلی در استان آذربایجان غربی زندگی می‌کنند موجب می‌شود شبکه استانی آذربایجان غربی با تنوعی از نیازها و خواسته‌ها روبه‌رو باشد و همین امر وظیفه دست‌اندرکاران شبکه را در تامین خواسته‌های آنها پیچیده‌تر می‌کند. تمرکز بر نیازسنجی و افکارسنجی مخاطبان به برنامه‌ریزی‌هایی منجر شده که از آن جمله می‌توان به طراحی و تولید برنامه‌های فولکلور، طرح مشکلات مردم، سرعت بیشتر در خبررسانی، اطلاع‌رسانی در حوزه‌های بهداشتی و پزشکی، تقویت برنامه‌های کودک و خانواده و ارتقای برنامه‌های معارفی و ارزشی اشاره کرد. تولید آثار نمایشی با زبان آذری و برنامه‌های مفرح و شاد هم از نیاز‌های مخاطبان شبکه به شمار می‌رود که در دستور کار متولیان صدا و سیمای استانی قرار گرفته است.

مهم‌ترین تولیدات نمایشی شما چیست؟

سریال تلویزیونی «حورمت» در 28 قسمت، سریال «دده مالی» 16 قسمت، مستند «پلیکان سفید»، مستند «زندگی در ییلاق»، مستند «راز عاشقی»، مستند «حدیث محدث»، فیلم بلند «زمان از دست رفته»، مستند «بازی‌های عشایر»، مستند «مراکان»، مستند «تخت سلیمان» و مستند «طبیعت شمال غرب» ازجمله تولیدات هنرمندان آذربایجان غربی در صدا و سیماست.

سازندگان آثار نمایشی از نیروها و هنرمندان استانی هستند یا هنرمندان ملی؟

اولویت مرکز در تولید آثار نمایشی بدون شک استفاده از هنرمندان بومی استان است.

برای حفظ و ارتقای کیفی تولیداتتان چه تدابیری اندیشیده‌اید؟

تشکیل اتاق فکر و شورای طرح و برنامه و کمیته ارزیابی به صورت منظم و نظارت روزانه مستمر بر فرآیند برنامه‌ها، استفاده از ظرفیت‌های هنری هنرمندان استان و استفاده از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری استان در امر برنامه‌سازی از مهم‌ترین اقداماتی است که در شبکه تلویزیونی استان در نظر گرفته شده است. در رادیوی استان نیز استفاده از ظرفیت‌های فولکلوریک، فرهنگ بومی و محلی در برنامه‌ای خاص به صورت تخصصی و در سایر برنامه‌ها به صورت آیتمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجا که استان دارای پتانسیل کشاورزی و دارای جمعیت بسیار چشمگیر روستایی است، برنامه روستایی به نام «کندیمیز» درباره کشت و زرع و فعالیت‌های دامی و شیلات به صورت جذاب و فولکلوریک و ترکیبی نمایشی تهیه و پخش می‌شود. همچنین صدای برنامه‌ها در سایت مرکز بارگذاری می‌شود و برنامه‌های رادیویی نیز از سایت مرکز به صورت زنده قابل شنیدن است.

آیا برای تسریع در اولویت‌های سند توسعه استان برنامه‌ریزی خاصی داشته‌اید؟

برای بررسی کارشناسی روند توسعه استان، یک برنامه زنده تلویزیونی در زمینه توسعه و همدلی در سال گذشته تولید و پخش شد که مسائل اساسی و موانع توسعه استان بویژه شاخص‌های توسعه انسانی در استان با حضور مسئولان ارشد و کارشناسان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و بازخورد مناسبی نیز در جامعه بویژه بین نخبگان و دانشگاهیان ایجاد کرد. سایر برنامه‌های اصلی مرکز نیز به این حوزه بی‌تفاوت نبوده و به فراخور اهداف تعریف شده برنامه به موضوعات مهم جامعه در عرصه توسعه توجه کرده‌اند. در شبکه استانی صدا هم برنامه دانشیق رویکرد مشابهی دارد.

از نظر شما خط قرمزی برای بیان مشکلات مردمی وجود دارد؟

خط قرمز مرکز را رعایت انصاف و اخلاق و کرامت افراد و پرهیز از رویکرد سطحی‌نگری و عوامانه و قضاوت‌های جانبدارانه و ایجاد امکان پاسخگویی مسئولان پس از طرح مشکلات در پرداخت به مشکلات مردم تعیین می‌کند که در همین راستا دو برنامه موفق به نام «باخیش» در سیما و «ایستکلر» در صدای استان تولید و پخش می‌شود.

برای محقق کردن برنامه هایتان در صدا و سیمای استان با چه مشکلاتی مواجه هستید؟

ساماندهی نیروهای غیررسمی و برنامه‌ای شاغل در حوزه‌های مختلف مرکز و کمبود نیرو در برخی مشاغل تخصصی، اعتبار و بودجه ناکافی برای تولید برنامه‌های نمایشی، مستند و انیمیشن با رویکرد بومی و منطقه‌ای همچنین استهلاک شدید در تجهیزات تولید و پخش بویژه در استودیوها و واحد سیار تلویزیونی از عمده‌ترین مشکلات ما در صدا و سیمای استان است.

فرشید شکیبا