حرف درمانی رکود

وزرای اقتصاد، صنعت، رفاه و دفاع تابستان امسال در نامه‌ای مشترک به رئیس‌جمهور با انتقاد از برخی تصمیمات و سیاست‌های ناهماهنگ دستگاه‌های اجرایی، هشدار دادند اگر تصمیم ضرب‌الاجل اقتصادی گرفته نشود، رکود اقتصادی موجود به بحران تبدیل خواهد شد.

به گزارش جام‌جم ، در نامه مشترک علی طیب‌نیا، محمدرضا نعمت‌زاده، علی ربیعی و حسین دهقان به حسن روحانی که اوایل مهرماه رسانه‌ای شد، نسبت به شرایط نزولی بورس و رکود شدید اقتصادی کشور هشدار داده شده بود.

پس از رسانه‌ای شدن نامه مذکور، دولت تصمیم به اجرای بسته خروج از رکود گرفت که تاکنون فقط بخش مربوط به پرداخت وام 25 میلیون تومانی خودروی آن اجرایی شده و سایر بخش‌های آن به فراموشی سپرده شده است.

رونق بورس، ادامه رکود در سایر بخش‌ها

با توجه به این‌که پس از برجام، بورس دوباره رونق گرفته شاید تصور شود دغدغه‌های وزرا رفع شده باشد، اما نامه مذکور حاوی هشدارهایی نسبت به شرایط بغرنج در بخش‌های دیگر اقتصادی نیز بود که به طور فهرست‌وار به آنها اشاره می‌کنیم:

1ـ تأثیر گران کردن دلار مبادله‌ای توسط بانک مرکزی بر افزایش بهای تمام‌شده محصولات در داخل کشور و کاهش سودآوری تولیدکنندگان

2ـ وضعیت نامناسب تراز حساب‌های بانک‌ها و مؤسسات اعتباری و ناتوانی آنها در هدایت جریان‌های نقدی و ایجاد تحرک در صنایع

3ـ نبود تقاضای کافی برای محصولات تولید داخل و افزایش انباشت موجودی صنایع مختلف از جمله خودرو، فولاد، مس، مسکن، سیمان، کاشی و سرامیک، معدنی‌ها و پتروشیمی

4ـ تأثیر منفی سیاست‌های نامعلوم تعیین نرخ خوراک گاز و همچنین افزایش قیمت دلار مبادله‌ای بر صنایع پتروشیمی

5 ـ کاهش تقاضا در بازار به دلیل انتظار در کاهش قیمت کالاها با اجرای برجام

6 ـ نبود سیاست شفاف درباره ورود رقبای جدید خارجی برای صنایع داخلی

7ـ افزایش هزینه مالی شرکت‌ها و تولیدکنندگان

8 ـ رفع رکود و بحران اقتصادی

از بحران عبور کردیم؟

اما در شرایطی که وضعیت رکود در اقتصاد همچنان ادامه دارد و هنوز هیچ آماری از نرخ رشد اقتصادی امسال اعلام نشده و احتمال منفی بودن آن می‌رود، وزیر اقتصاد روز یکشنبه به تسنیم گفت: همه موارد نامه شهریورماه به رئیس‌جمهور تصمیم‌گیری و اجرایی شد و امروز از بحران خارج شده‌ایم.

وی افزود: هم نرخ سود بانکی را کاهش دادیم و هم اقدامات دیگری انجام شد، البته مجدد باید شرایط بازار را در اوایل سال آینده بررسی کنیم و نسبت به نرخ سود تصمیم جدید بگیریم تا نرخ باز هم کاهش یابد.

وزیر اقتصاد با بیان این‌که به طور یقین از بحران خارج شدیم، بیان کرد: خروج از رکود و ایجاد رونق اقتصادی، برنامه و جهتگیری اصلی و دائمی دولت است و از آن دور نمی‌مانیم و برای افزایش تولید و اصلاح زیرساخت‌ها در پساتحریم برنامه‌ریزی شده است. اکنون با توجه به سخنان وزیر اقتصاد، این پرسش مطرح است که آیا واقعاً از رکود و بحران اقتصادی عبور کرده‌ایم؟

بعید است وزیر اقتصاد چنین حرفی زده باشد

دکتر حسین راغفر، اقتصاددان، در این‌باره به جام‌جم گفت: کشور همچنان در رکود قرار دارد و به نظر می‌رسد وزیر امور اقتصادی و دارایی نگفته که به صورت قطع از رکود خارج شدیم، بلکه عنوان کرده که به سمت رونق اقتصادی و خروج از رکود در حال حرکت هستیم.

وی افزود: زمانی که گفته می‌شود در حال خروج از رکود هستیم، به این معناست که چشم‌انداز اقتصادی ایران روبه پیشرفت است و سرمایه‌گذاری‌ها و فرصت‌های جدید باعث می‌شود تا از بحران رکود عبور کنیم.

راغفر ادامه داد: مشکلات اقتصادی به هم تنیده شده و با توجه به این‌که هنوز تأثیر برجام در اقتصاد مشخص نشده، همچنان کشور در رکود قرار دارد.

استاد دانشگاه الزهرا (س) اضافه کرد: دولت ابتدای سال 94 اعلام کرد که درآمدهای دولت و اقتصاد با مشکلات جدی روبه‌رو است و رفع این مشکلات در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نخواهد بود و قطعا نیاز به همت بیشتر دولتمردان برای برنامه‌های تدوینی دارد.

وی به موضوع توجه دولت به بهبود وضعیت معیشت خانوار در سال آینده اشاره کرد و گفت: در سال آینده شاهد رشد اقتصادی و همچنین رونق نسبت به امسال خواهیم بود و دولت باید بهبود وضعیت معیشت خانوار را در اولویت‌های خود در سال آینده قرار دهد و از این طریق می‌تواند با ایجاد تقاضا، رشد اقتصادی و رونق را در کشور حاکم کند.

راغفر تصریح کرد: اکنون از ظرفیت‌های کشور به صورت حداقلی استفاده می‌شود، در حالی که اگر از حداکثر این ظرفیت‌ها استفاده شود یکی از قدرت‌های اقتصادی منطقه خواهیم بود.

ورود و خروج رکود باید با آمار باشد

دکتر مهدی طغیانی، استاد دانشگاه درباره سخنان وزیر اقتصاد به جام‌جم گفت: ورود به رکود باید با تکیه بر آمار عنوان شود و خروج از رکود نیز باید با استدلال آماری مطرح شود و اگر آقای علی طیب‌نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌گویند که از رکود خارج شدیم، باید مستندات را برای این گفته خود منتشر کنند.

وی افزود: ما نمی‌توانیم افراد اطراف خودمان را مشاهده کنیم و به‌طور کلی بگوییم که تورم بالاست یا پایین است یا بیکاری زیاد شده یا کاهش یافته است.

طغیانی اضافه کرد: هرگونه اظهارنظری باید با اطلاعات و آمار باشد و زمانی که مسئولی صحبت می‌کند، مردم به وی اعتماد می‌کنند و حتماً مسئولان بر اساس پایه‌های اطلاعاتی موضوعی را مطرح می‌کنند، اما ممکن است انتشار آن به تعویق بیفتد و اکنون وزیر اقتصاد باید مستندات خود را درباره اجرای کامل موضوعات مطرح شده در نامه چهار وزیر اعلام کند.

خروج از رکود برنامه می‌خواهد

دکتر لطف‌الله فروزنده، کارشناس اقتصادی درباره اظهارنظر وزیر اقتصاد مبنی بر این‌که از رکود خارج شدیم به جام‌جم گفت: این اظهارنظر آقای وزیر تنها در حد حرف بوده و اگر سری به مردم بزنید حتماً رکود را خواهید دید.

وی افزود: یکی از مطالبات مردم برای انتخابات از نمایندگان مجلس رفع مشکل رکود بود و هنوز کارخانه‌های تولیدی یا کار نمی‌کنند یا با حداقل ظرفیت مشغول کار هستند.

فروزنده تصریح کرد: 950 هزار میلیارد تومان نقدینگی وجود دارد که بخش عمده‌ای از آنها دست بانک‌هاست و بانک‌ها اعتقادی به تولید کشور ندارند و باعث شده تا رکود عمیق‌تر شود. خروج از رکود با حرف درمان نمی‌شود، بلکه نیاز به برنامه عملیاتی دارد.