تولید و صادرات پسته کرمان کاهش یافته است

تحریم چند ساله اخیر کشورمان،‌ مشکلاتی را هم برای صادرات این محصول همچون بسیاری دیگر از تولیدات ملی ایجاد کرده که امید است پس از اجرای برجام و برداشتن تحریم‌ها، فضای مناسبی برای رشد و توسعه صادرات این محصول فراهم شود. در این باره و همچنین میزان تولید و صادرات امسال پسته با یکی از اعضای انجمن پسته ایران به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

وضعیت تولید و برداشت پسته امسال در کشور و به‌ویژه استان کرمان به چه صورت بوده است؟

برداشت محصول پسته،‌ هرساله در استان کرمان معمولا از اواخر شهریور تا اواخر مهرماه صورت می‌گیرد و برآورد امسال ما از تولید صورت گرفته، حدود 210 تا 220 هزار تن است که البته این آمار دقیق نبوده و برآوردی است که دلیل آن هم وجود خرده‌مالک‌‌های بسیار زیاد در این حوزه است. می‌توان گفت با توجه به تولید سال گذشته ـ که حدود 220 تا 230 هزار تن بود ـ امسال ده هزار تن کاهش تولید داشته‌ایم.

دلیل این کاهش تولید چیست؟

دلیل خاصی نداشته است‌، زیرا در زمینه تولید محصولات کشاورزی، معمولا یک‌سال، سال آورد و سال دیگر ممکن است سال نیاورد محصول باشد، یعنی به طور طبیعی و تحت شرایطی همچون گرما و سرمای هوا و برخی دیگر از عوامل، یک سال شاهد افزایش تولید و سال بعد شاهد کاهش آن هستیم که این مساله در زمینه همه محصولات کشاورزی رخ می‌دهد.

خشکسالی و کم‌آبی به‌ویژه در استان کرمان، روی میزان تولید محصول پسته تاثیر نگذاشته است؟

بحث کمبود و بی‌کیفیتی آب در این خصوص بی‌تاثیر نبوده و به‌ویژه باعث پایین آمدن بسیار زیاد بهره‌وری پسته شده است. به طور مثال میزان بهره‌وری ما در هر هکتار حدود 700 کیلو پسته است، درحالی که میزان تولید پسته در آمریکا در هر هکتار حدود 3500 کیلو است که یکی از دلایل عمده آن، کم‌آبی و شوری و بی‌کیفیتی آب در سراسر کشور و به‌ویژه استان کرمان است.

چقدر از تولید پسته کشور مربوط به استان کرمان و چه میزان مربوط به سایر استان هاست؟

حدود 60 درصد، معادل 115 هزار تن مربوط به استان کرمان و مابقی مربوط به دیگر استان‌ها از جمله خراسان رضوی، یزد، مرکزی، قزوین و سمنان است.

صادرات پسته چه میزان است؟

صادرات پسته از مهرماه و پس از برداشت محصول آغاز می‌شود و تا مهر سال بعد ادامه می‌یابد. امسال و در سه ماهه مهر تا پایان آذر حدود 60 هزار تن صادرات داشتیم، درحالی که این صادرات در مدت مشابه سال گذشته، حدود 90 هزار تن بود که این آمار،‌ نشان‌دهنده کاهش صادرات در یک مدت مشابه است.

دلیل این کاهش چیست؟

عمده صادرات ما به کشور چین صورت می‌گیرد و این کشور ظاهرا هنوز از خرید سال گذشته خود موجودی داشته. به همین دلیل امسال و تاکنون درخواست کمتری برای خرید از ما داشته است. البته صادرات ما تا مهر سال آینده و به‌تدریج ادامه دارد و پیش‌بینی می‌کنیم در این مدت حدود 70 تا 80 هزار تن دیگر صادرات داشته باشیم. در کنار صادرات بحث مصرف داخلی هم هست و حدود 40 هزار تن هم مصرف داخل است که به نظر می‌رسد امسال این میزان بهتر و بیشتر از سال گذشته باشد که دلیل آن هم خرید و مصرف بیشتر در شب یلدا بود که با ایام عزاداری مقارن نشد و مردم خرید بسیار بیشتری داشتند.

مشکل عمده صادرات پسته چیست و نظرتان درباره دوران پساتحریم و آینده بازار پسته ایران چگونه است؟

مهم‌ترین مشکل ما شرایط سخت بازگشت پول فروش پسته به کشور و همچنین تسهیلات با بهره بسیار بالاست که امکان فروش مدت‌دار را از تاجر ایرانی می‌گیرد و بازار را در اختیار رقبایی چون آمریکا قرار می‌دهد که با چنین مشکلاتی مواجه نیستند و از تسهیلاتی با بهره بسیار ناچیز برخوردارند که امکان هرگونه معامله در بازار را به آنها می‌دهد. البته امیدواریم پس از اجرای برجام و برداشتن تحریم‌ها، کارهای تجاری و صادرات روان‌تر شود که هرچه کارها با تسهیل بیشتری صورت گیرد، هزینه‌ها کمتر می‌شود‌، پول راحت‌تر وارد کشور می‌شود و دست ما در خرید و فروش بازتر خواهد شد؛ با این حال نباید غفلت کرد که پسته یک محصول سنتی است که تا حدودی بازار خود را دارد و در باره آن نمی‌توان انتظار معجزه در دوران پساتحریم را داشت.

فاطمه مراد‌زاده