فضای مجازی؛ ضرورت آگاهی‌بخشی خانواده‌ها

بنابراین بهتر است برای بهبود شرایط، شهروندان را نسبت به پیامدهای استفاده نادرست از فضای مجازی آگاه کرد. باید به گونه‌ای جامعه را در برابر فضای مجازی آماده کرد تا شهروند از نکات مثبت فضای مجازی استفاده کرده و از مسائل منفی دوری کند. این آمادگی نیز با آموزش و اطلاع رسانی به شهروندان ایجاد می‌شود. با این حال به نظر می‌رسد نظام آموزشی ما در این حوزه موفق نبوده، چون رسیدگی به چنین مساله‌ای در اولویت برنامه‌هایشان نیست و هنوز اطلاع‌رسانی درباره آسیب‌های فضای مجازی را تابو می‌داند.

این در حالی است که اگر مساله‌ای تابو شمرده شود ترجیح این است که به آن پرداخته نشود، اما چنین مسائلی باید از حالت تابو خارج شده و خانواده‌ها نسبت به آن آگاهی پیدا کنند، در غیر این صورت زمان مناسب برای کنترل آن از دست می‌رود، به‌عنوان مثال تا مدتی پیش پرداختن به ایدز تابو بود به همین دلیل آمارها به یکباره به شکل نگران‌کننده‌ای رشد کرد.

برای حفظ جامعه و خانواده آموزش در این حوزه باید از سنین پایین در دستور کار قرار بگیرد. در مرحله اول نیز باید معلمان و دبیران آموزش و پرورش آموزش‌های لازم درباره سواد رسانه‌ای را فرا بگیرند، چون معلمان نیز به شکل کامل با جوانب موضوع آشنا نیستند.

در این بین علاوه بر تلاش برای آگاه کردن نوجوانان و جوانان باید برنامه‌ای نیز برای آگاه کردن والدین و افرادی داشت که از نظام آموزشی کشور خارج شده‌اند. برای رسیدن به این مهم نیز رسانه‌ها نقش مهمی دارند؛ زیرا رسانه‌های قوی کشور مانند صدا و سیما یا برخی روزنامه‌ها می‌توانند همانند مدرسه به شهروندان آگاهی بدهند. این در حالی است که برخی براین باورند که باید دراین حوزه از ظرفیت قانونگذاری نیز بهره برد، اما تجربه نشان داده که چنین رویکردی زیاد موثر نیست. برای نمونه زمانی استفاده از ویدئو ممنوع بود،اما راه به جایی نبرد، به همین دلیل بهترین کار برای نجات خانواده‌ها در برابر جرایم دنیای مجازی آگاهی بخشیدن به آنهاست.نباید فراموش کرد که هر کشور برای خود استراتژی رسانه‌ای دارد که براساس منافعش طراحی می‌شود، به همین خاطر کشورمان نیز باید از استراتژی خاص خود پیروی کند تا در تله دیگر کشورها گرفتار نشود.

دکتر‌ علی‌اکبر فرهنگی

استاد دانشگاه تهران