آمین، یک تریلر واقعی

به گزارش جام جم سیما ، این سریال با وجود آن که در ابتدا توسط یک کارگردان و در نیمه راه توسط کارگردان دیگری ساخته شد، توانسته به واسطه کشش دراماتیکی که به وجود می‌آورد تا حدودی در جذب مخاطب موفق عمل کند.

شخصیت‌های آمین

این که شخصیت چه علایق و سلیقه‌ای دارد یا چگونه حرف می‌زند بخشی از شخصیت ظاهری در شخصیت‌پردازی است چراکه در ساختار درام شخصیت حقیقی آنجایی برملا می‌شود که شخصیت دست به اقدام دراماتیک می‌زند.

شخصیت در موقعیت خاصی قرار گرفته و باید انتخاب کند، تصمیمی که می‌تواند به معنای پایان یافتن جان عشقش یا خودش تمام شود، اما در عوض او به وظیفه‌اش عمل کرده و جامعه‌ای را نجات داده است.

این به مراتب فراتر از آن است که بدانیم شخصیت چه غذایی دوست دارد یا چگونه راه می‌رود هرچند که این ظرایف ظاهری نیز در رشد و شناخت هرچه بیشتر شخصیت موثر هستند.

با این نگاه آمین مثل بسیاری دیگر از آثار ژانر پلیسی یک شخصیت اصلی و کلی به نام پلیس و نیروی انتظامی دارد.

این که می‌دانیم در نهایت این شخصیت است که به پیروزی می‌رسد اصلی است که از همان تیتراژ قسمت ابتدایی مشخص بوده است.

تریلر

سریال آمین وامدار تریلرهای نسل جدید سینما و تلویزیون است که آخرین و بهترین نمونه‌ای از این نوع که در ایران هم بسیار طرفدار دارد سریالtrue detective (کارآگاهان واقعی) است.

این را از همان تیتراژ ابتدایی فیلم متوجه می‌شویم. در تریلر عناصر اصلی تعلیق، کشش و هیجان هستند.

تریلر زیرگونه‌ای از ژانر جنایی است که آلفرد هیچکاک استاد این گونه لقب داده شده است، اما از آنجا که اصولا بسیاری از تریلرهای بعد از سال 1995 تحت تاثیر فیلم «هفت» ساخته دیوید فینچر هستند آمین نیز چنین تعلقی را در سر می‌پروراند.

انتخاب داریوش فرهنگ با آن طراحی چهره‌‌پردازی این احساس را به وجود می‌آورد که سازندگان آمین نگاهی به کارآگاه موآم با بازی مورگان فریمن داشته‌اند.

البته که چنین رفتاری در عالم سینما و تلویزیون و حتی موسیقی بسیار مرسوم است که به یک شخصیت ویایک اثر ادای دین می‌شود، اما این تنها شواهد کار است چراکه اگر خود مورگان را فریمن را هم بیاوریم.

اما این شخصیت در فیلمنامه کنش و تصمیمات تاثیرگذار نداشته باشد از یک تصویر دوبعدی فراتر نخواهد رفت.

شخصیت سعید سلیم با بازی داریوش فرهنگ یک درجه‌دار بلندمرتبه نیروی انتظامی است که درگیری‌هایی دارد. او برادرش را در راه مبارزه با بی‌قانونی از دست داده است و حالا مسئولیت جان برادرزاده‌اش که برای ادامه دادن راه پدرش پلیس شده را به عهده دارد.

او از طرفی به سارا برادرزاده‌اش نیز قول داده تا نگذارد جان همسرش بردیا با بازی امین حیایی به خطر بیفتد.

این شخصیت پر از دغدغه‌های این‌گونه است و پتانسیل لازم را برای حرکت در داستان دارد، اما چه تصمیماتی می‌گیرد.

او با این طراحی شخصیت باید در این شرایط آزمایش شود که میان قولش و وظیفه‌اش کدام را انتخاب خواهد کرد؟!

عالی است و به تنهایی می‌تواند یک داستان کامل باشد، اما چنین شخصیتی در درگیری‌اش با یک سیستم تبهکاری قدرتمند تصمیماتی بسیار عادی و کلیشه‌ای می‌گیرد مانند طراحی صحنه فرار تمدن با بازی کاظم بلوچی توسط بردیا.

در واقع اینها تصمیمات مهمی نیستند چراکه به جای سرهنگ سلیم اگر سروان آریا هم بود می‌توانست همین کار را انجام بدهد.

بنشیند پشت شیشه و علامت بدهد. در واقع تصمیماتی که او می‌گیرد نه در راستای طراحی شخصیتی که انجام شده که کارهایی بسیار عادی برای اداره پلیس است.

شاید این همان بزرگ‌ترین مشکل سریالی مثل آمین باشد که زیادی درگیر ظاهر شده است و طبیعی است اگر در دام کلیشه‌پردازی در ساختار روایت و شخصیت‌پردازی شود.

سارا و بردیا به عنوان دو شخصیت مهم مثبت دیگر سریال نیز تقریبا چنین وضعیتی دارند. این که سارا پدرش را که پلیس بوده از دست داده و حالا شوهرش هم پلیسی است که هر لحظه جانش در خطر است یک موقعیت است.

اما شخصیت سارا زمانی برملا شده و نگرانی و همدلی مخاطب را برمی‌انگیزد که بخواهیم بدانیم او چه خواهد کرد و چه آینده‌ای پیش‌رو خواهد داشت.

این‌که او برای شوهرش قلیه ماهی درست می‌کند ممکن است به معنای عشق او به شوهرش باشد، اما هیچ کمکی به رشد شخصیت نمی‌کند و اگر شخصیت پویا نباشد، ایستا باشد و هیچ اقدام موثر و مهمی نکند برای مخاطب ارزشی نخواهد داشت.

البته این به معنای منفعل بودن شخصیت‌های آمین نیست چراکه مثلا سارا در چنگ تبهکاران است و اعتراف نمی‌کند در حالی که ممکن است کشته شود که ناگهان سروکله بردیا همسرش که نفوذی در میان تبهکاران است به همراه آدم بدها پیدا می‌شود.

اما تصمیماتی که سارا می‌گیرد سطحی و غیرموثر هستند و هیچ کمکی به داستان نمی‌کنند.

قطب‌های منفی این داستان نیز مثل شخصیت‌های مثبت پیش داستان و زندگینامه دارند، اما این کافی نیست و آنها باید به قدری قدرتمند باشند که ما بتوانیم قدرت واقعی پلیس را نشان بدهیم.

اما شخصیت منفی نیز دچار همان مشکل هستند از نظر ظاهری بسیار شبیه کاراکترهایی هستند که قرار است با تصمیمات مهمشان داستان را پیش ببرند، اما در عمل آنها نیز بعد ندارند.

شخصیت‌های منفی طبق روال و عرف سریال‌ها و فیلم‌های وطنی به کرات سفره دلشان را پیش هر کس و ناکسی می‌گشایند و از کودکی وحشتناک‌شان می‌گویند.

این در حالی است که در این گونه بهترین فرصت برای این است که شخصیت‌های منفی عامل اتفاقات مهم و بزرگ فیزیکی باشند.

هرچند شاید در سریال پلیسی رسانه ملی نتوان شخصیت‌های منفی را شخصیت‌هایی واقعی و دوست‌داشتنی طراحی کرد، اما می‌توان شخصیت‌هایی بی‌رحم، اما تاثیرگذار در روند داستانی خلق کرد.

شخصیت‌های آمین امروز بیشتر شخصیت‌هایی تزئینی هستند و ظاهری جالب از نظر بصری برای این سریال به وجود آورده‌اند، اما این کافی نیست.

امید ذاکری‌نیا

ضمیمه قاب کوچک