انتخابات مصر عرصه رویارویی قدرت حاکم و قدرت محکوم

روز گذشته عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر طی یک پیام تلویزیونی از مردم این کشور به‌خصوص جوانان خواست با حضور گسترده خود در پای صندوق‌های رای به نمایندگان دلخواه خود رای دهند. وی با استفاده از موقعیت مصر به عنوان یک عضو غیردائم در شورای امنیت و با تبریک این مساله وعده داد با تشکیل پارلمان جدید مصر، گام‌های بلندی به سوی توسعه و ثبات بردارد. این درحالی است که از چند روز پیش هم گروه‌های مخالف ازجمله طرفداران اخوان‌المسلمین با برگزاری تجمعات در تعدادی از استان‌های کشور به شدت نسبت به برگزاری این انتخابات اعتراض داشته و آن را غیرمشروع دانسته‌اند.

به گزارش شبکه الجزیره در یکی از این تظاهرات شبانه و مخفی مخالفان شعار می‌دادند: «پارلمانی که روی خون شهیدان میدان رابعه تشکیل شود مشروعیت ندارد». تظاهرکنندگان با سردادن شعارهایی این انتخابات را صوری خوانده و نتیجه آن را از قبل به نفع نظام حسنی مبارک، رئیس‌جمهور پیشین مصر و حکومت نظامیان دانستند.

دوران تازه

بعد از برچیدن نظام وابسته حسنی مبارک در مصر، دوران تازه‌ای در این کشور آغاز شد. در مدت کوتاهی دو انتخابات برگزار و طی آن رئیس‌جمهوری وابسته به گروه اخوان‌المسلمین به قدرت رسید . همچنین پارلمان جدید نیز دارای اکثریتی از این گروه یا سایر گروه‌های اسلامگرا بود. اما با اوج گرفتن اختلافات نظامیان به میدان آمده و با یک کودتای خونین محمد مرسی را برکنار و به دنبال آن مجلس الشعب را هم تعطیل کردند.

عبدالفتاح السیسی ابتدا با تعیین یک نقشه راه قصد داشت انتخابات پارلمانی را برگزار کند، اما ترجیح داد ابتدا رئیس‌جمهور تعیین شود. بعد از آن نیز انتخابات پارلمانی چندبار به تعویق افتاد تا این‌که در نهایت زیر بار انتقادها و فشارهای خارجی و داخلی تصمیم بر آن شدکه این انتخابات در روزهای آتی برگزار شود.

سرکوب‌های بی‌حاصل

گفته می‌شود بیش از 55 میلیون مصری دارای شرایط رای دادن هستند. اما برخی نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد میزان مشارکت در این انتخابات پایین‌تر از 30 درصد خواهد بود. درست است که عوامل مختلفی از جمله حضور نامزدهای وابسته به نظام گذشته فقدان رقابت جدی در بین نامزدها، دلسردی عمومی مردم مصر نسبت به اوضاع کشور، سرخوردگی جوانان نسبت به آرمان‌هایی که درانقلاب خود داشتند در این کاهش مشارکت دخیل هستند، اما هر چه باشد کاهش این میزان می‌تواند به نوعی بیانگر قدرت تحریم‌کنندگان باشد؛ گروه‌ها و جریان‌های عمده‌ای که طی دو سال گذشته نظامیان حاکم سعی کردند آنها را به حاشیه برانند یا به کلی از صحنه قدرت در این کشور حذف کنند.

میزان پایین مشارکت‌ها می‌تواند بیانگر این مسأله باشد که همه این تلاش‌ها بی‌نتیجه بوده است و نظام حاکم به جای ادامه سرکوب و فشارها باید رویه دیگری را پی بگیرد و با مخالفان کنار بیاید. طبق قانون اساسی مصر مجلس اختیارات زیادی دارد که یکی از آنها استیضاح رئیس جمهور است. اما این اصل به شرطی می‌تواند موثر و تعیین‌کننده باشد که مجلس آینده مرکب از نمایندگانی از همه طیف‌ها باشد نه تنها یک طیف حاکم.

گزارش‌ها نشان می‌دهد اکثریت مجلس آینده از طرفداران عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور کنونی مصر و از بقایای نظام گذشته خواهند بود که با قدرت اقتصادی خود توانسته اند رای‌ها را به نفع خود به صندوق بریزند. چنین مجلسی طبعا نه نماینده اکثریت جامعه، بلکه نماینده اقلیت حاکم خواهد بود.

اقلیتی که تاریخ 50 سال گذشته مصر نشان می‌دهد کارنامه ارزشمندی نداشته است.

رحیم محمدی

جام‌جم