درخشش رسانه ملی در جشنواره‌ها

همچنین فیلم «قصه دوچرخه بابام و من» به کارگردانی فیاض موسوی از تولیدات شبکه دوی سیما ـ که در چهاردهمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان بوئنوس‌آیرس حضور داشت ـ موفق به کسب جایزه کایت طلایی به‌عنوان بهترین فیلم شد.

به گزارش جام جم آنلاین، این فیلم که در جشنواره «خروس طلایی و صد گل چین» هم حضور دارد ، ماه آینده در ترکیه به نمایش درخواهد آمد. اداره کل تامین برنامه و رسانه بین‌الملل سیما عرضه بین‌المللی فیلم‌های مذکور را به‌عهده داشت.

این تنها بخش کوچکی از جوایز بین‌المللی تولیدات‌ صدا و سیماست که رتبه‌های متعدد را از آن خود کرده است زیرا تولیدات رسانه ملی در جشنواره‌های داخلی هم درخشش زیادی داشتند که در این باره می‌توان به جشنواره‌های ویدئویی یاس، جشنواره سینما حقیقت (فیلم مستند)، جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان ـ که امسال از یکدیگر تفکیک شده بود ـ و جشنواره فیلم کوتاه تهران ـ که با حمایت انجمن سینمای جوان برگزار شد ـ اشاره کرد.

صاحب‌نظران در کمیته‌های داوری

دکتر عباس ناصری‌طاهری، مدیرکل امور بین‌الملل صدا و سیما و مشاور رئیس سازمان صدا و سیما درباره نحوه انتخاب آثار برای شرکت در جشنواره‌های بین‌المللی به جام‌جم می‌گوید: آثار متناسب با نوع جشنواره انتخاب می‌شود. در واقع پس از مکاتبه جشنواره‌ها با رسانه ملی، ما فراخوان آن را به شبکه‌های داخلی، برون مرزی و معاونت امور مجلس و استان‌های صدا و سیما اعلام می‌کنیم تا بر این اساس آثار مرتبط با جشنواره موردنظر به دست ما برسد.

وی ادامه می‌داد: بعد از جمع‌آوری آثار‌ کمیته داوری به بررسی آنها می‌پردازد تا از میان شان بهترین‌ها برای جشنواره‌ها انتخاب شوند. کمیته داوران هم متشکل از استادان دانشگاه‌، صاحب‌نظران و مدیران است که به قول معروف دستی هم بر آتش دارند.

مدیرکل امور بین‌الملل صدا و سیما عنوان می‌کند: ما برای کمیته داوران از افرادی بهره می‌بریم که خودشان هم سابقه تولید برنامه داشته باشند. مسلما وقتی کسی در کار اجرایی رسانه هم باشد، بهتر می‌تواند قضاوت کند. با این اقدام تلاش می‌کنیم با قضاوت صحیح‌، آثار را گلچین کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا آثار رسانه ملی در همه جشنواره‌های بین‌المللی شرکت می‌کنند یا معیارهایی در این‌باره دارند، توضیح می‌دهد: ما در این باره استانداردی تعریف کرده‌ایم و گروهی از متخصصان اداره امور بین‌الملل صدا و سیما همه جشنواره‌های بین‌المللی را رصد و برمبنای ارزش‌های جهانی‌شان رتبه‌بندی کرده‌اند تا ما بر اساس اولویت‌های تعریف شده، آثار را در آن رویدادها شرکت بدهیم.

دکتر ناصری با اشاره به بودجه سازمان صدا و سیما می‌گوید: مسلما اعزام افراد برگزیده در جشنواره‌های بین‌المللی برای گرفتن جایزه‌شان هزینه‌بر است؛ بنابراین ما نمی‌توانیم در همه جشنواره‌ها شرکت کنیم و طبق اولویت‌ها این کار را انجام می‌دهیم. در مجموع سعی می‌کنیم با دقت و حساسیت خاصی این کار را انجام بدهیم.

فضای تعاملی جشنواره‌ها

مدیرکل امور بین‌الملل صدا و سیما با مثبت ارزیابی کردن آثار رسانه ملی در جشنواره‌های بین‌المللی می‌افزاید: در این سال‌ها در جشنواره‌های متعدد جوایز مختلف کسب کرده‌ایم، ولی آمار مشخصی نداریم که ارائه کنیم ‌. حضور برنامه‌سازان در جشنواره‌های بین المللی و کسب رتبه‌های جهانی، ارتقای کار آنها را در پی دارد. در ضمن فرصتی برای هنرمندان ما ایجاد می‌شود تا با برنامه‌سازان خارجی درباره برنامه‌ها صحبت کنند و با ساختارهای مختلف برنامه‌سازی آشنا شوند. در مجموع فضای تعاملی جشنواره‌ها به نتایج مثبت در کار برنامه‌سازی منجر می‌شود.

یکی از موفقیت‌های رسانه ملی مربوط به تولیدات استانی است که در جشنواره‌های داخلی و خارجی درخشش زیادی داشتند. به‌عنوان نمونه فیلم‌های حبیب آقا و ستاره شرق در جشنواره فیلم ویدئویی یاس حائز رتبه شدند. فیلم فرشته از خراسان رضوی و ستاره شرق هم در جشنواره تولیدات تلویزیونی رضوی برگزیده شدند. مستند تلویزیونی حیات در رگ‌های سرد تولید مرکز ایلام، نجات پلنگ تولید مرکز لرستان و مستند رادیویی کوخت تولید بوشهر هم به مرحله نهایی جشنواره ABU(اتحادیه رادیو وتلویزیون‌های آسیا و اقیانوسیه) راه یافتند. در جشنواره روسیه برنامه فک خزری‌، تولید مازندران جایزه گرفت. در جشنواره تغییرات آب و هوایی ـ که در چین برگزار شد ـ مستند کسی به فکر جنگل‌ها نیست از مازندران جایزه برنز را از آن خود کرد.

روند رو‌به رشد جوایز

عبدالکریم خیامی، رئیس مرکز سیمای استان‌ها نیز با تاکید بر این که موفقیت تولیدات استانی در جشنواره‌های ملی و بین‌المللی روند رو به رشدی را در سال‌های اخیر طی کرده است، توضیح می‌دهد: قبل از تولید هر اثری ما دو سامانه نظارتی داریم. ابتدا صدا و سیمای مراکز، ایده اولیه طرح آثار را مورد ارزیابی قرار می‌دهند و بعد از آن در سیمای استان‌ها با حضور کارشناسان خبره مورد بررسی قرار می‌گیرد.

استفاده از لوکیشن‌های بکر

وی ادامه می‌دهد: همین دو سامانه نظارتی دقیق باعث شده در طول این سال‌ها شاهد افزایش کیفیت آثار استانی باشیم و در ادامه موفقیت این آثار در جشنواره‌های داخلی و خارجی را ببینیم. در مجموع ما نظارت دقیقی از مرحله طرح تا پس از تولید داریم. درضمن از مراکز خواسته‌ایم در آثارشان بیشتر از لوکیشن‌های بکر طبیعت استان استفاده کنند تا با عرضه آثار استانی در جشنواره‌های داخلی و خارجی بتوانیم زیبایی‌های ایران را به تصویر بکشیم.

خیامی با اشاره به مبحث آموزش توضیح می‌دهد: در سال‌های گذشته موضوع آموزش‌های منسجم هم در سیمای استان‌ها پیگیری شده است و سعی کرده‌ایم از عوامل حرفه‌ای و ملی دعوت کنیم تا در کنار عوامل بومی قرار بگیرند و آموخته‌هایشان را به آنها منتقل کنند. همه این عوامل باعث شده از قبل نسبت به همه تولیدات استانی آگاهی لازم را داشته باشیم و وقتی قرار است اثری را در جشنواره‌ای ارائه کنیم بعد از یک رصد نهایی شرکت می‌دهیم.

به گفته رئیس مرکز سیمای استان‌ها، برگزیده شدن آثار برنامه‌سازان در جشنواره‌های داخلی و خارجی به ارتقای کارشان منجر می‌شود. ضمن این که همانند الگو و کارگاه‌ آموزشی برای دیگر برنامه‌سازان خواهد بود. به نظرم شرکت ‌در این جشنواره‌ها رقابت مثبت و سالم میان برنامه‌سازان را فراهم می‌کند و باعث می‌شود همه برای بهتر شدن تلاش بیشتری کنند و همین به ارتقای کارشان می‌افزاید؛ بنابراین آموزش همیشه باید مورد توجه قرار بگیرد.

وی در پایان صحبت‌هایشان می‌گوید: تولیدات استانی در حوزه مستند بیشترین جوایز ملی و بین‌المللی را کسب کرده و بعد از آن در حوزه انیمیشن و فیلم‌های داستانی درخشش فراوانی داشته است.

چراغ روشن جشنواره‌ها

دکتر بهروز رضوی‌نژاد، دبیر سابق جشنواره‌های بین‌المللی رادیو و قائم مقام مدیر رادیو جوان درباره نحوه انتخاب آثار رادیویی در جشنواره‌های بین‌المللی به جام‌جم می‌گوید: تا سال 93 روال این طور بود که فراخوان جشنواره‌ها به مدیر شبکه‌های رادیویی ارائه می‌شد و بعد از آن آثار ارسالی از سوی شبکه‌ها به دفتر جشنواره ارسال می‌شد و بعد از داوری در اختیار بخش بین‌الملل صدا و سیما قرار می‌گرفت؛ اما به لحاظ این که سازمان با مشکلات بودجه رو به رو ست دیگر آثار مستقیم به بخش بین‌الملل صدا و سیما ارائه می‌شود و از آنجا به جشنواره می‌رود.

وی با اشاره به جشنواره‌های کرواسی، URTI فرانسه و ABU می‌گوید: در این جشنواره‌های مهم برنامه‌های رادیویی درخشش زیادی داشتند. حضور برنامه‌سازان و برگزیده شدنشان در جشنواره‌های خارجی باعث می‌شود انگیزه آنها برای دیگر تولیدات‌شان افزایش یابد. با بالا رفتن سطح‌ برنامه‌سازی‌مان به خودباوری خواهیم رسید. در ضمن تعامل با برنامه‌سازان خارجی و حضور در نشست‌های تخصصی کمک زیادی به پیشرفت کاری برنامه‌سازان می‌کند.

رضوی‌نژاد ادامه می‌دهد: حضور در جشنواره‌های داخلی به فراهم شدن فرصت‌های جدید هم منجر می‌شود و برنامه‌سازان با ساختارهای جدید می‌توانند عرض‌اندام کنند. زنده‌یاد مهران دوستی و فاطمه صداقتی در جشنواره‌های خارجی هم جایزه بهترین برنامه شخصیت محور را بردند. به نظر قائم‌مقام مدیر رادیو جوان، جشنواره‌ها به‌هیچ‌وجه تشریفاتی نیستند. اگر اهداف درست تعریف شود، حتما به نتایج تعاملی مثبتی خواهد انجامید. معتقدم با هزینه کمتر می‌توان چراغش را روشن نگه داشت.

موج موفقیت جوانان در جشنواره‌های خارجی و داخلی

رسانه ملی با ظهور توانمندی‌های جوانان در سراسر کشور توانسته موجی از علاقه‌مندان به حوزه‌های مختلف رادیویی و تلویزیونی را نه‌تنها در شبکه‌های سراسری، بلکه در شبکه‌های استانی نیز طراحی و اجرایی کند و این موضوع را می‌توان از موفقیت هنرمندان شبکه‌های استانی سیما درک کرد. از سوی دیگر، تولید آثار با کیفیت و منطبق با معیارهای بین‌المللی به حمایت جدی مسئولان فرهنگی کشور نیازدارد؛ چرا که شکوفایی استعدادهای جوانان هنرمند در سراسر کشور و استفاده از تجربیات هنرمندان برجسته به تنهایی وظیفه صدا و سیما نیست و مدیران فرهنگی کشور باید با مهندسی فرهنگی، برنامه جدی ‌تری را برای تقویت این بخش داشته باشند.

فاطمه عودباشی

رادیو و تلویزیون