پیش از اصلاح آییننامه داخلی مجلس حداقل ده نماینده طرح استیضاح یک وزیر را تهیه میکردند تا هیأت رئیسه ضمن اعلام وصول استیضاح، آن را در دستور کار مجلس قرار دهد؛ اما حالا با اصلاح آییننامه داخلی وقتی طرح استیضاح تحویل هیأترئیسه میشود، این هیأت آن را به کمیسیون مربوط در مجلس ارجاع میدهد تا کمیسیون با حضور نمایندگان متقاضی استیضاح و وزیر، نشستی مشترک در راستای حل مشکلات برگزار کند و اگر بعد از نشست، حداقل ده نماینده بر استیضاح تاکید داشته باشند، آن گاه استیضاح اعلام وصول شود.
با وجود همه این تدابیر و اظهارات صریح برخی اعضا در مورد اینکه تا پایان مجلس نهم استیضاحی نداریم، اما هنوز طبل استیضاح در مجلس کوبیده شده و درخواستهای جدیدی در دست تهیه است.
بهعنوان مثال درخواست استیضاح وزیر اقتصاد بهدلیل آنچه اعمال فشارهای مالیاتی، آمارهای متناقض دولت در حوزه اقتصاد نظیر تورم و به طور کلی بیبرنامگی و بیحساب و کتابی در اقتصاد کشور نامیده میشود، مطرح شده و از دیگر سو درخواست برای استیضاح وزیر ورزش و جوانان با ۴۵ امضا نیز در مجلس کلید خورده است. گویا دخالت در عزل و نصب رؤسای فدراسیونها و اجرا نکردن قانون درخصوص واگذاری سرخابیها محور استیضاح دانسته شده است.
استیضاح وزیر نفت نیز از دیگر درخواستهایی است که هنوز تعدادی از نمایندگان بر آن اصرار دارند و خواهان انجام آن بعد از تعطیلات مجلس هستند. طراحان، عملکرد بیژن زنگنه در زمینه میزان فروش نفت، انتصابهای نامناسب، ضعف در حوزه مدیریت این وزارتخانه، واگذاری دکلهای حفاری دریایی به شرکتهای خارجی چینی و هندی، نبود مواضع اصولی در راستای کاهش قیمت، خامفروشی، توسعه نیافتن پالایشگاهها و حضور تعدادی از مدیران مرتبط با جریان کرسنت در راس شرکتهای مهم نفتی را از جمله دلایل خود برای استیضاح میدانند و همچنان بر نظر خود پافشاری دارند. استیضاح وزرای نیرو، صنعت، معدن و تجارت، راه و شهرسازی یا حتی تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز مدتهاست در صف قرار دارد و بحث برای بررسی و اعلام وصول آن انتقاد درخواستکنندگان از هیأت رئیسه را بهدنبال داشته است؛هیأت رئیسهای که گفته میشود انجام استیضاح در آخرین ماههای کاری مجلس نهم را به صلاح نمیداند.
مصری: هیات رئیسه کمک میکند مشکلات حل شود
عبدالرضا مصری، سخنگوی هیأت رئیسه در همین ارتباط به جامجم میگوید: بیشتر نمایندگان در سال اول کاری دولت به دنبال استیضاح یا سوال از وزرا نیستند، اما در سالهای بعدی از دولت انتظار دارند مشکلات مردم به حداقل برسد و چون این اتفاق معمولا دور از دسترس است بناچار نمایندگان را مجبور میکند از ابزارهای نظارتی خود استفاده کنند.
وی در پاسخ به این که چرا هیات رئیسه در مقابل انجام استیضاح مقاومت نشان میدهد، افزود: هیات رئیسه تلاش دارد سوءتفاهمها را بر طرف و میان نماینده و دولت پلی برقرار کند که مشکلات حل و فصل شود.
احمد امیرآبادی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و نماینده قم نیز با اشاره به درخواست استیضاح وزرا بیان میکند: هر چند وزرای کمکار زیاد داریم و جای انتقاد به آنها هست، اما در شرایط فعلی انجام درخواست استیضاح باید با در نظر گرفتن شرایط کشور صورت گیرد.
اطرافیان برخی وزرا در معرض اتهام
حمیدرضا خصوصی، عضو کمیسیون اقتصادی و نماینده صومعهسرا نیز با بیان این که علاقهمند به انجام هیچ استیضاحی نیست، میگوید: هرچند به خیلی از وزرا انتقادات زیادی وارد است؛ اما بیشتر از اینکه انتقاد به شخص وزیر مطرح باشد اطرافیان و مدیران میانی هستند که باید مورد استیضاح قرار بگیرند. وی با بیان اینکه مشکل مدیریت میانی به بروز برخی مشکلات منجر شده است، میافزاید: با استیضاح وزرا و برکناری آنان، روند طولانی رای اعتماد دیگری شکل میگیرد و همین اقدام زمان زیادی را به خود اختصاص میدهد، ولی مشکلی را حل نمیکند.
سیدناصر موسویلارگانی، نماینده فلاورجان و عضو کمیسیون اقتصادی نیز در گفتوگو با جامجم با بیان این که یکی از مشکلات اصلی کشور مسائل اقتصادی است، یادآور میشود: برخی از وزرا ریاست بسیاری از مجموعهها را بهصورت ناخواسته بهعهده دارند که به علت گستردگی مدیریتها نمیتوانند نظارت دقیقی بر آنها داشته باشند.
وی میافزاید: معمولا سوالات از وزرا مربوط به بسیاری از این زیرمجموعههاست که پاسخگو نبودن وزرا به سوالات، زمینه استیضاح را فراهم میکند.
نماینده فلاورجان با تاکید بر اینکه بسیاری از مشکلات به توانمندی وزیر بازنمیگردد، تاکید میکند: گاهی تعامل میان وزرا با نمایندگان و نبود یک زبان مشترک زمینه استیضاح را فراهم میکند.
عضو کمیسیون اقتصادی خاطرنشان میکند: هر چند مطرح شدن استیضاح به صلاح نیست، اما بهتر است وزرا و نمایندگان با دقت عمل بیشتری به تعاملات کاری خود شکل دهند.
وی در ادامه تاکید میکند: شاید این اطرافیان وزرا هستند که به وزیر ضربه میزنند و زمینه استیضاح را فراهم میکنند.
فاطمه امیری
سیاسی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد