اکنون که تاخیر هواپیماها افزایش یافته و بحث حقوق مسافران مطرح شده است، بازهم تحریم و حواشی آن بهعنوان بهانه مطرح شده است.
اینکه قطعات هواپیما به شرکتهای هوایی بهدلیل تحریمها تعلق نمیگیرد جای بحث دارد، اما زمانی که تاخیر به هر علتی اتفاق میافتد باید شرکت هواپیمایی حقوق مسافر را در نظر بگیرد و خساراتی را نیز پرداخت کند، به این دلیل که به هر حال و با تمام مشکلات، مسئولیت جابهجایی مسافر را قبول کرده است لذا میتوان گفت مهمترین علتی که باعث بروز اشکالاتی مانند تاخیر هواپیماها و عدم رعایت حقوق مسافران هوایی میشود عدم مدیریت مناسب در شرکتهای هوایی و برنامهریزی در این حوزه است.
اکنون بیشتر مسئولان هواپیمایی کشوری علت تاخیرهای پرواز را مشکلات فنی ذکر میکنند اما در واقع چنین موضوعی وجود ندارد. به این دلیل که مشکلاتی مانند نقص فنی برای امروز و دیروز نیست بلکه مشکل ریشهدار و قدیمی است.
نگاهی به 20 سال اخیر بیندازید؛ ناوگان هوایی کشور ما با همین معضلات سالهاست است فعالیت میکند، اما میزان تاخیرها و گلایههای مردم هیچگاه مانند امروز پرشمارنبوده است. لذا باید ضریب اطمینانی وجود داشته باشد و تعدادی هواپیمای رزرو در اختیار خطوط هوایی باشد تا در صورت نیاز از آن بهره ببرند.
اگر همچنین شرایطی فراهم نیست، شرکتها باید نسبت به عملکرد خود در مقابل مسافران پاسخگو باشند و بدانند مردم متولی و ولی نعمت آنان هستند و اگر مسافران هوایی تنها یک روز سفرهای خود را تعلیق کنند صنعت و حمل و نقل هواپیمایی کشور آسیبهای زیادی را متحمل میشود.
از اینرو براساس قوانین جهانی و همچنین عرف اخلاقی و حقوقی ملی، باید حقوق مسافران هوایی حتی در کوران تحریمها و اوج مشکلات رعایت شود و اگر کوتاهی در حق آنها صورت گرفت، حتما سازمان هواپیمایی کشوری وارد موضوع شده و پیگیریهای لازم را انجام دهند.
اگر هم شرکتهای هواپیمایی مشکل اساسی دارند و قادر به تحمل شرایط و تامین حقوق مسافران و ایجاد شرایط لازم نیستند میتوانند تغییر سرمایهگذاری داده و در گوشهای دیگر از اقتصاد به فعالیت بپردازند اما وقتی چنین نمیکنند یعنی با همین وضعیت هم صنعت هوایی سوددهی دارد. لذا باید حقوق مسافران را رعایت کنند.
به نظر میرسد بخش عمدهای از مشکلات صنعت هوایی بویژه تاخیرها به مدیریت ناقص وکم توان صنعت هوایی کشور، چه در بخش دولتی وچه در بخش خصوصی بر میگردد و بهرغم کارشناسان خوبی که در کشور وجود دارد بهرهوری کار ما در این صنعت بسیار پایین است. از اینرو، تحریم ومشکل فنی و امثال آن بیشتر یک بهانه تراشی برای متحمل نشدن هزینههای مالی مسافران در حین تاخیر پروازهاست.
سید مهدی هاشمی - رئیس کمیسیون عمران مجلس
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد