یارانه؛ گمشده تولید

به گزارش خبرنگار جام‌جم، دولتمردان یازدهم در زمانی که در مقام کارشناس در بیرون قوه مجریه بودند، همواره از نپرداختن سهم تولید از درآمد هدفمندی یارانه‌ها به عنوان بزرگ‌ترین اشتباه دولت دراجرای قانون هدفمندی یاد می‌کردند.

به گفته آنان دولت وقت تمام درآمد خود از محل هدفمندی را به علاوه استقراض از بانک مرکزی صرف پرداخت یارانه نقدی کرده و چیزی برای تولید باقی نگذاشته است.

به همین علت تولیدکنندگان از محل افزایش قیمت حامل‌ های انرژی و رشد هزینه تولید ناشی از آن در برابر ثابت نگهداشته شدن دستوری قیمت‌ها، چنان آسیبی دیدند که اکنون اقتصاد در رکود تورمی فرورفته است. مدیران امروز و کارشناسان دیروز وعده می‌دادند که شیوه نادرست اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها را اصلاح کنند.

اکنون که نزدیک به دو سال از عمر دولت یازدهم می‌گذرد، زمان عمل به آن وعده‌ها و اظهارات کارشناسی فرارسیده است. با این حال کمتر، نشانه‌هایی از اجرا به چشم می‌خورد.

به طوری که بنا به گفته سخنگوی دولت، دولت یازدهم در سال آغازین فعالیت خود موفق به پرداخت سهم تولید از درآمد هدفمندی نشده و همه درآمد را به علاوه استقراضی مختصر از بانک مرکزی به پرداخت یارانه نقدی اختصاص داده است.

این درحالی است که قرار بوده و هست دولت از محل حذف یارانه ثروتمندان صرفه‌جویی در این بودجه به عمل آورد و از محل صرفه‌جویی یارانه تولید را بپردازد.

بااین حال سال گذشته بجزپرداخت مبالغی به بخش بهداشت و درمان سهم دیگر بخش‌ها از هدفمندی یارانه‌ها پرداخت نشد.

این گزارش می‌افزاید: اما ماجرا به این پرداخت نشدن محدود نشد، چراکه بخشی از دولت اصرار دارد که سهم تولید از هدفمندی را به گونه‌ای دیگر پرداخته است. اما بخشی دیگر از دولت این حرف را قبول ندارد واین چنین است که از سال گذشته تولیدکنندگان در عین بی‌پولی و محرومیت از دریافت سهمشان از یارانه تولید، شاهد اختلافات و کشمکش‌هایی میان معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و وزیر رک‌گوی صنعت، معدن و تجارت بودند؛ کشمکش‌هایی که گاه به تلخی و تندی گراییده است.

این در حالی است که کشمکش نوبخت -نعمت‌زاده امسال نیز ادامه دارد و جلوه‌های جدیدی یافته است.

درآخرین اظهارنظر، محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت تصریح کرد: ما هر بار گفتیم یارانه تولید، آقای نوبخت با خنده از کنارش گذشت یا این‌که سهم تولید را یارانه نقدی بلعیده است. دست آخر این‌که دولت مشکل بودجه دارد و به همین علت یارانه تولید نقد نشده است.

وی افزود: تولیدکننده‌ها قرار نیست یارانه بگیرند وچیزی هم نیست! یک مقدارپول در بودجه امسال دیده شد که به بخش صنعت کمک شود. درواقع دولت 1200 میلیارد تومان برای کمک به تولید تصویب کرد اما هنوز تامین نشده است اما درمقابل بخشی از دولت زیر بار پیاده کردن اقشار مرفه از قطار یارانه نقدی نرفته ودرمقابل اصرار دارد یارانه تولید پرداخت شده است آن هم در قالب یارانه تسهیلات بانکی.

محمدباقر نوبخت رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در پاسخ به انتقادهای وزیر صنعت، معدن و تجارت، محقق نشدن یارانه تولید را نه قصور دولت بلکه کوتاهی وزارت صنعت در معرفی واحدهای تولیدی عنوان کرده بود.

وی تصریح کرد: برای یارانه تولید رقم مناسبی را اختصاص دادیم اما چون یارانه تولید را به صورت یارانه تسهیلات بانکی پرداخت خواهیم کرد، این یارانه در همان روز اول پرداخت نمی‌شود بلکه دستگاه‌ها و واحدهای تولیدی از این محل تسهیلات می‌گیرند و در موقع بازپرداخت بخشی از سودشان را به صورت یارانه گاه پرداخت می‌کنیم.

وی افزود: 5400 میلیارد تومان نیز برای این کار در نظر گرفته شده است که همراه مساله بهبود اشتغال و بهبود وضعیت حمل و نقل این تعهد انجام می‌شود.

با این حال وزیر صنعت، معدن و تجارت زیر بار این اظهارات نمی‌رود و تصریح کرد: از یارانه‌ای که امسال در بودجه به پای تولید نوشته شده است تا حالا چیزی دست ما را نگرفته است.

وی افزود: در فاز نخست هدفمند کردن یارانه‌ها تصمیم بر این بود که 30 درصد از یارانه یا وجوهی که وصول می‌شود در اختیار تولید قرار گیرد، متاسفانه یک ریال هم تحقق پیدا نکرد.

ته کاسه چیزی نماند

نعمت زاده گفت: خود ما به عنوان عضو دولت تصویب کردیم که یارانه تولید داده شود اما چون کل دریافتی دولت از این محل از نفت، گاز، برق و دیگر زمینه‌هایی که افزایش قیمت داده شده بود، معلوم بود بنابراین چیزی ته کاسه نماند، نه این‌که ما عرضه نداشته باشیم بگیریم اصلا چیزی نبود که بگیریم.

وی تصریح کرد: بالاخره دکتر نوبخت مکلف شد که امسال پول حمایت از تولید را به صورت یارانه تسهیلات به صنایع بدهد.

وی در سال جاری نامه‌ای به بانک صنعت و معدن نوشت که این را وام بدهند. اما بانک اعتماد ندارد و می‌گوید که من نمی‌توانم به مردم وام بدهم و بعد گرفتار شوم. اگر شما یارانه سود تسهیلات را به من ندادید چه؟ من چه کنم؟

گلایه وزیر صنعت، معدن و تجارت دوباره با مخالفت نوبخت مواجه شد و وی در نشست خبری سه‌شنبه هفته جاری با رسانه‌ها دراین باره گفت: امسال ما برای تولید 400 میلیارد تومان یارانه تخصیص دادیم که گفته شد وزیر صنعت آن را تائید نکرد در حالی که من نامه وزیر را مبنی بر تخصیص یارانه تولید دارم و در این خصوص سوء تفاهمی پیش آمده بود.

وی تصریح کرد: من برای خوداعتباری قائل هستم و به خاطر حیثیت دولت حرف خلاف واقع نمی‌گویم و نخواهم گفت؛ لذا اظهارات ما مبتنی بر واقعیت و سند است.

سرگردانی تولیدکنندگان

باوجود این اختلافات اما ماجرا اینجاست که تولید کنندگان هنوز هیچ پولی بابت یارانه یا یارانه سود تسهیلات دریافت نکرده‌اند.

مسعود دانشمند، دبیرکل خانه اقتصاد ایران در این باره به جام‌جم گفت: تولیدکنندگان میان اختلافات یارانه‌ای دولت سرگردان هستند، اما هیچ پولی دریافت نکرده‌اند.

وی افزود: مگر شاه‌بیت اقتصاد مقاومتی حمایت از تولید ملی نیست؟ اگر هست پس کوحمایت؟ ما که حمایت زبانی نمی‌خواهیم، ما حمایت واقعی می‌خواهیم لذا انتظار ما از دولت این است که به‌جای شعار دادن فکری برای تامین منابع مالی تولید بکند. چراکه اکنون هم راه بانک بسته است و هم راه کمک‌های یارانه‌ای.

دکتر بیژن عبدی، اقتصاددان نیز در این باره به جام‌جم گفت: دولت مستقر با نپرداختن سهم تولید از درآمد هدفمندی یارانه‌ها درحال تکراراشتباه دولت قبل است و این راه به تحقق اقتصاد مقاومتی نمی‌انجامد.

وی افزود: حفظ دستاورددولت درکاهش تورم درصورت تداوم بی‌اعتنایی به مشکلات تولید ملی دشوار ودرخطر است. اما نمی‌فهمم چرا دولتمردان به‌جای حل اصلی مشکل به دنبال اثبات حرف خود به دیگر طرف ماجرا هستند.

وی تصریح کرد: بخش تولید حمایت واقعی می‌خواهد و این امر با حذف یارانه ثروتمندان و تخصیص وجه حاصله به تولید کنندگان امکان پذیر است، لذا دولت بهتر است بیش ازاین دربرابر حذف یارانه ثروتمندان محافظه‌کاری نکند، چراکه استقراض بیش از حد از بانک مرکزی برای پرداخت به تولید باز هم تکرار اشتباه دولت قبل خواهدبود.

گروه اقتصاد - روزنامه جام جم