سم، جان هزار نفر را گرفت

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پزشکی قانونی کشور، در سال گذشته استان های تهران با 267، ‌مازندران با 100 و فارس با 77 فوتی بیشترین و استان‌های بوشهر با سه، خراسان شمالی، کهگیلویه و بویراحمد، مرکزی و یزد هر کدام با چهار و استان‌های سمنان و سیستان و بلوچستان هر کدام با پنج فوتی کمترین آمار تلفات را داشته‌اند ضمن آنکه استان خراسان جنوبی هیچ مرگی بر اثر مسمومیت با سم نداشته است.

61 درصد تلفات مسمومیت مربوط به قرص برنج است

این گزارش می افزاید: طی سال گذشته (1393) در بین سموم آنچه بیشترین سهم را در مرگ افراد داشته قرص برنج است، به نحوی که در این مدت 61.7 درصد از کل تلفات مسمومیت با سم را به خود اختصاص می دهد، پس از آن به ترتیب سموم دفع‌آفات نباتی، الکل، سیانور و جونده‌کش‌ها در رتبه های بعدی مرگ بر اثر مسمومیت با سم قرار می گیرند.

در سال گذشته 636 نفر بر اثر مسمومیت با قرص برنج در کشور جان خود را از دست دادند، این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که آمار تلفات 661 نفر بود، 3.8 درصد کاهش یافته است.

در این مدت 376 مرد و 260 زن بر اثر مصرف قرص برنج جان باخته‌اند این در حالی است که تعداد مردان فوت شده بر اثر مصرف قرص برنج در سال 1392، 382 و تعداد زنان 279 نفر بود.

همچنین در سال گذشته استان‌های تهران با 195،‌ مازندران با 95 و گیلان با 55 فوتی بیشترین تلفات مسمومیت با قرص برنج را داشته‌اند.

یادآور می شود در پنج سال گذشته (1389 تا 1393) بر اساس آمارهای موجود پنج هزار و 230 نفر بر اثر مسمومیت با سم جان خود را از دست داده‌اند که بیشترین آن مربوط به سال 1392 با یکهزار و 101 فوتی و کمترین آن با 991 فوتی مربوط به سال 1390 است.

افزایش تلفات مسمومیت دارویی

اما در این مدت تلفات ناشی از مسمومیت دارویی در کشور با رشد 4.1 درصدی مواجه بوده و این آمار از 747 فوتی در سال 1392 به 778 فوتی(504 مرد و 274 زن) در سال گذشته رسیده است.

در سال گذشته استان‌های تهران با 215، فارس با 158 و کرمانشاه با 57 فوتی بیشترین آمار تلفات ناشی از مسمومیت دارویی را داشته‌اند.

نکات مهم در پیشگیری از بروز مسمومیت ها

عمده ترین موارد مسمومیت در بزرگسالان ناشی از داروهای مسکن، آرامبخش، ضدافسردگی و همچنین محصولات پاک کننده و شیمیایی است که ممکن است عوارض جبران ناپذیری را برای فرد به همراه داشته باشد.

در کودکان نیز مسمومیت‌ها در اثر خوردن مواد شیمیایی و بهداشتی، مواد شوینده، داروها، اجسام قابل بلع مثل باطری و یا گیاهان آپارتمانی به وجود می آید بنابراین لازم است والدین ضمن آگاهی از خطراتی که به دنبال ایجاد مسمومیت، فرزندشان را تهدید می کند، هر گونه موادشوینده، سموم و ‌داروها را از دسترس کودکان دور نگه دارند.

در این بخش ضمن اشاره به برخی از انواع مسمومیت‌ها، نکاتی را برای آگاهی بیشتر و نیز پیشگیری از بروز آن بیان می کنیم.

نکات مورد توجه برای پیشگیری از مسمومیت دارویی:

- با مصرف خودسرانه داروها بدون تجویز پزشک، سلامت خود را به خطر نیندازید.

- مقادیر بالای برخی از داروهای به ظاهر کم خطر، می توانند برای فرد کشنده باشند.

- داروها را دور از دید و دسترس کودکان و در ارتفاع بالا ودر کمد مجهز به قفل نگه داری نمایید.‌

- در هنگام مصرف دارو و یا استفاده از فرآورده های شیمیایی حتماً در نور کافی برچسب روی بسته بندی را مطالعه کرده سپس مصرف نمائید. استفاده از داروها و مواد شیمیایی در تاریکی می تواند خطرناک باشد.

برای پیشگیری از مسمومیت با مواد شیمیایی و شوینده ها توجه کنیم:

- در صورت تماس پوست و یا چشم با مواد اسیدی و یا قلیایی، هرگز از مواد قلیایی و یا اسیدی جهت خنثی سازی استفاده نکنید بلکه پوست و چشم را با مقادیر فراوان آب شستشو داده و مصدوم را به مرکز درمانی منتقل نمایید.

- در صورت بلع مواد با خاصیت خورندگی مانند اسیدها و قلیاها، هرگز بیمار را وادار به استفراغ نکنید. این کار می تواند سبب وخیم شدن وضع بیمار شود.

- قبل از دور انداختن ظروف حاوی مواد شیمیایی و شوینده داخل ظرف زباله، آن را آبکشی نمایید.

- محصولات خانگی خطرناک مانند محلول لوله بازکن، جوهر نمک، محلول سفید کننده و لکه بر، مواد شوینده، گاز پاک کن، داروها و دیگر مواد شیمیایی و همچنین ضد یخ و الکل را در بسته بندی اصلی آن ها و با درب بسته و دور از دسترس کودکان نگه داری نمایید.

- از قرار دادن ظروف حاوی مواد شیمیایی در کنار مواد غذایی خودداری نمایید.

- چنانچه در منزل کودکی دارید، از قرار دادن خمیر دندان، دهان شویه و یا دیگر فرآورده های آرایشی و بهداشتی در دسترس کودکان خودداری نمایید.

- موادی مانند نفت و بنزین را در ظرف اصلی آن ها نگه داری کنید و از ریختن این مواد داخل ظروف مربوط به فرآورده های خوراکی و نوشیدنی مثل نوشابه جداً پرهیز کنید.

- در هنگام استفاده از مواد شیمیایی و فرآورده های شوینده و پاک کننده، پنجره ها را باز کنید تا هوا به خوبی در محیط جریان داشته باشد.

- از اختلاط مواد شیمیایی مانند جوهر نمک با فرآورده های سفید کننده جداً خودداری کنید. بخارات و گازهای ناشی از این اختلاط بسیار سمی و خفه کننده می باشد.

- پس از مصرف مواد شوینده، سفید کننده، جرم بر و لوله بازکن در محیط های دربسته و کوچک مانند دستشویی و حمام، به هیچ عنوان در این مکان ها توقف نکنید چرا که گازهای تولید شده در این محیط خفه کننده و سمی می باشد.

- ضمن استفاده از مواد شیمیایی حتماً از وسایل محافظت کننده مانند دستکش بلند، کفش نفوذ ناپذیر، لباس آستین بلند، شلوار بلند و جوراب استفاده نمایید.

- هرگز سعی نکنید با چشیدن و یا بوییدن یک ماده ناشناخته آن را شناسایی کنید.

مراقبت ویژه از کودکان برای پیشگیری از مسمومیت:

- کودکان زیر 5 سال، پر خطرترین گروه سنی از نظر بروز مسمومیت هستند.

- کودکان خردسال ممکن است هر چیزی را به دهان ببرند. این عمل بخشی از آموزش و درک این گروه سنی از محیط اطرافشان است و می تواند زمینه ساز بروز مسمومیت باشد.

- در هنگام بروز مسائل و مشکلات خانوادگی، بیشتر مراقب کودکان باشید. در این شرایط کودکان در برابر حوادث و مسمومیت اتفاقی آسیب پذیرترند.

- به کودکان بیاموزید هیچ چیزی ننوشند و یا نخورند مگر اینکه با اجازه بزرگسالان باشد.

- خطرات ناشی از مسمومیت در کودکان، خانم های باردار و افراد سالمند می تواند شدیدتر از دیگر افراد باشد.

گیاهان آپارتمانی نیز گاه باعث بروز مسمومیت می شوند پس توصیه می کنیم:

- گل ها و گیاهان آپارتمانی را دور از دسترس کودکان قرار دهید و هنگام بازی کودکان در فضای باز مراقب آن ها باشید تا توسط گل ها و گیاهان سمی، مسموم نشوند.

- نام گیاهان خانگی را به خاطر بسپارید و آن را روی برچسبی کنار آن ها بنویسید. بسیاری از گیاهان و گل های آپارتمانی مانند خرزهره و دیفن باخیا، سمی هستند و تماس پوست با آن ها و یا به دهان بردن آن ها منجر به مسمومیت می شود.

و به طور کلی در صورت بروز هر نوع مسمومیت به یاد داشته باشیم:

- لحظات اولیه پس از بروز مسمومیت، برای نجات فرد مسموم حیاتی است. بلافاصله پس از برخورد با موارد مسمومیت ضمن تماس با اورژانس 115 برای انتقال فرد به مراکز درمانی، می توانید با تلفن 1490 (مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) تماس بگیرید. این مرکز اطلاعات اولیه در مورد برخورد با فرد مسموم را در اختیارتان می گذارد.

- ایجاد استفراغ در فرد مسموم، همیشه بهترین راه خارج کردن سم از بدن نیست و گاهی ممکن است جان بیمار را به خطر بیندازد.

- از خوراندن مایعات به فرد مسمومی که هوشیاری خود را از دست داده است، خودداری کنید.