استخوان این تحریم ها پوک است

به گزارش جام جم آنلاین، روز گذشته باراک اوباما رییس جمهور آمریکا تلویحا از یک واقعیت انکارناپذیر در موضوع تحریم های ضد ایرانی پرده برداشت.

اظهار اوباما درباره رفتار پوتین در خصوص سامانه دفاع موشکی اس 300 با بازتاب گسترده ای در رسانه های جهان روبرو شد و در نوع خود اظهاری عجیب بود که در بطن آن یک اعتراف نهفته است.

اوباما در یک کنفرانس مطبوعاتی روز جمعه گفت که از صبر روسیه در ندادن سامانه اس 300 به ایران شگفت زده شده است.

اوباما تصریح کرد: تعجب کردم که در تمام این مدت با وجود تنش هایی بین آمریکا و روسیه، مسکو سامانه دفاع موشکی را به ایران نداد.

رییس جمهور آمریکا گفت: قرار بود که در سال 2009 قرارداد اعطای سامانه دفاعی به ایران اجرایی شود اما روسیه به خاطر آمریکا عمل به این قرارداد را به تعویق انداخت.

اوباما در حالی این عبارات را بر زبان آورد که ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه روز پنجشنبه از اعطای این سامانه به ایران در پی تحقق پیشرفت هایی در مذاکرات هسته ای با تهران خبر داد.

برخی ناظران، اقدام روسیه را اینگونه تفسیر کردند که روس ها به علت ترس از کاهش تقاضای جهانی به انرژی خود با ورود جدی ایران به بازارهای جهانی، قصد دارند با تحریک کشورهای غربی و حساس کردن آنها به قابلیت های دفاعی ایران، بازی توافق ایران و غرب را به هم بزنند، این در حالی است که برخی معتقدند خود روسیه نیز یکی از طرف های منتفع از رفع تحریم های ایران است و بنابراین برای عقد قراردادهای جدید با ایران مانند خود غربی ها عجله دارد.

بلومبرگ در این باره در گزارشی با عنوان «بازی پوتین بر اوباما ارجحیت دارد» نوشت: تحرکات پوتین از زمان امضای بیانیه توافق بر سر چارچوب توافق هسته ای به وضوح نشان دهنده سبقت گرفتن روسیه از رقبای خود در شراکت با ایران است.

بلومبرگ تصریح می کند که روس ها با رفع تحریم های ضد ایرانی سود قابل توجهی از شراکت با ایران خواهند داشت. این پایگاه خبری – تحلیلی نوشت: گام اول روس ها فروش اسلحه است همانگونه که از پیشگامی آن برای واگذاری اس 300 به ایران مشخص شد. گام دوم روس ها بعد از رفع تحریم، قراردادهای نفتی و تهاتر کالا در برابر نفت ایران خواهد بود.

بلومبرگ تصریح می کند: پوتین تلاش دارد پیش از آنکه رقبا و شرکای غربی جای پایی در ایران باز کنند، زیر پایش را در آن کشور سفت کند و راه روسیه را به سوی بازارهای ایران بگشاید.

واقعیت این است که اکثر تحلیل ها تا کنون روی این موضوع متمرکز شده اند که تحریم ها چگونه و چه زمان می توانند ایران را به زانو درآورند و سازوکارهای موثر در این راه کدام ها هستند. نوع تحریم ها از جمله تحریم های نفتی، بانکی یا تحریم شخصیت ها و همچنین شیوه های اعمال مجازات یا ممانعت از دور زدن تحریم ها و جریمه متخلفان از تحریم های ضد ایرانی در سالیان اخیر، عمده ترین مباحث رسانه ای مربوط به تحریم علیه ایران را تشکیل داده اند، با این حال هر از گاهی اتاق فکرهای غربی و مراکز تحلیلی رسانه ای غربی نمی توانستند از تحلیل معکوس آثار تحریم ها چشم بپوشند و در این بار به جای بررسی آثار منفی تحریم ها بر اقتصاد جمهوری اسلامی ایران، هشدارهایی درباره خسارت بازارهای جهانی در نتیجه محروم ماندن از بازار تعیین کننده ایران و نادیده گرفتن شراکت سودمند با این کشور در اثر تبعیت از سیاست آمریکا می دادند.

غرب به ویژه اتحادیه اروپا، سالیان متمادی است که با دنباله روی از سیاست های واشنگتن خواسته یا ناخواسته درهای خود را به روی بازار مستعد و سرشار ایران بسته و از منافع ملی کشورهای این اتحادیه در تعامل با ایران به سود آمریکا چشم پوشیده است، هر چند اروپایی ها در برهه هایی نیم نگاهی به منافع خود نیز داشتند و هارمونی حاکم بر کنسرت ضد ایرانی واشنگتن را با ساز مخالف به صورتی کاملا موقت به هم می زدند اما در مجموع، اروپایی ها نیز با غفلت از مصالح اصلی ملت هایشان، اولویت آمریکایی را در دستور کار قرار دادند.

به نظر می رسد اروپایی ها خیلی سریعتر از آنچه اراده آن را دارند یا خواست آمریکایی هاست ناچار خواهند شد خود را از مقابل سد در حال شکستن تحریم های ضد ایرانی کنار بکشند.

شاید یکی از علل ابراز خوشبینی های بی سابقه نسبت به توافق و به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای ناشی از همین درک درباره فروپاشی ناگزیر ساختار تحریم ها باشد.

اکنون غرب به دلایل متعدد و در راس آن، ظرفیت بالای تجاری ایران به ویژه در حوزه انرژی، چاره ای جز توافق با ایران ندارد. به شکل خاص، اروپایی ها که هزینه های زیادی را در طول سالیان گذشته به علت تبعیت از آمریکا در سیاست های ضد ایرانی پرداخته اند، دیگر خود را ملزم به تحمل هزینه های بیشتر ناشی از قطع ارتباط باایران نمی بینند.

به نظر می رسد به همین دلیل هم هست که فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز پنجشنبه ابراز اطمینان کرد که قانونگذاران آمریکایی توافق هسته ای نهایی با ایران را تایید خواهند کرد.

موگرینی در حاشیه نشست دو روزه وزیران امور خارجه گروه هفت در «لوبک» آلمان، گفت: اطمینان دارم که آمریکایی ها هم دردولت و هم کنگره آن کشور درک می کنند که این توافق به نفع امنیت همه در منطقه و در سطح جهان است.

اشتیاق اروپایی ها از لحن خانم موگرینی آشکار است. مصداق دیگر این تعجیل اروپایی ها برای ورود به بازارهای ایران گزارش فرانس پرس است که با تیتر «اروپا در رویای گاز ایران» می نویسد: اتحادیه اروپا چشم به منابع سرشار گاز ایران بعد از برداشتن تحریم ها دوخته است و به این می اندیشد که لوله های گاز را از ایران به آذربایجان، ترکیه و سپس اروپا بکشد.

به گزارش فرانس پرس، میگل آریاس کانیتی مذاکره کننده انرژی اروپا روز چهارشنبه گذشته در جمع وزرای اروپایی انرژی با اشاره به اهمیت بالای گاز ایران در تامین انرژی اروپا به صراحت از امکان تزریق سالانه 10 میلیارد مکعب گاز به خطوط انتقال انرژی در بلغارستان و یونان گفت و تاکید کرد: بعد از رفع تحریم های ایران می توانیم به افزایش توان واردات گاز از این کشور تا 40 میلیارد متر مکعب در سال امیدوار باشیم.

اما باراک اوباما با این اظهار –درباره صبر روسیه در ندادن اس 300 به ایران- تلاش کرد اینگونه وانمود کند که حتی روسیه نیز با آمریکا بر سر محدودیت های اعمالی علیه برنامه هسته ای ایران با وجود تنش بین مسکو و واشنگتن همرای است اما این سخنان اعترافی پنهان را نیز در خود داشت؛ این واقعیت که آمریکا نیز می داند ساختار تحریم ها روبه فروپاشی است و نمی تواند از رقبا یا حتی شرکایش انتظار داشته باشد مدت زمان زیادی به تحریم های ضد ایرانی ملتزم باشند و منافع ملی خود را قربانی اهداف سیاسی آمریکا کنند.

جام جم آنلاین- جواد ارشادی