یکی از نشانههای نزدیک بودن توافق، موج بهراه افتاده مخالفتها با مذاکرات است؛ مخالفتهایی که چنان از سوی تندروهای غربی پیگیری شده که گاه «خائنانه» ارزیابی میشود. با وجود این حتی کاخ سفید نیز دیگر زیربار ادعاهای افراطیهای مخالف توافق نمیرود.
نگاهی به موج مخالفتها با مذاکرات هستهای که در یک نگاه کلی میتوان آن را به چهار جبهه «صهیونیستی»، «آمریکاییهای تندرو»، «اروپاییهای نگران از توافق مستقیم تهران ـ واشنگتن» و «بخشی از کشورهای عربی» تقسیم کرد، نشان میدهد که پشتپرده این مخالفتها فراتر از امضای توافق هستهای میان ایران و 1+5 بوده و منطقی نیست برای امضای توافقی که شش کشور مدعی نمایندگی «جامعه بینالملل» آن را تائید کردهاند، عدهای از سیاستمداران همین کشورها، رو به تضعیف دولتهای خود آورده و بر طبل جنگطلبی بکوبند.
چنین است که از شدت مخالفت لابیهای تندرو میتوان دریافت، به نتیجه رسیدن مذاکرات هستهای، نه فقط چون به گسترش بیش از پیش قدرت ایران منتهی شده و میتواند به یک معضل جهانی خاتمه دهد برای جنگطلبان «توافق بد» است، بلکه ریشه اصلی این تندرویها این است که آنها میترسند توافق یادشده، الگویی برای حل و فصل دیگر بحرانهای بینالمللی شده و بنابراین، از «دیپلماسی» و «مذاکره»، آلترناتیوی تاثیرگذار در برابر «گزینه جنگ» بسازد.
تندروهای صهیونیست که تنها راه حیات سیاسی خود را، ادامه بحران جنگ و تروریسم در خاورمیانه میدانند یا برخی کشورهای عربی که میلیاردها دلار صرف واردات جنگافزار کردهاند و نیز برخی دیگر از کشورهایی که گسترش سیاست تحریم در قبال «کشورهای ثروتمند» و رقبای بالقوه خود را در جهت منافع اقتصادی خود میدانند، حاضر نیستند افکار عمومی جهان با تکیه بر کارآمدی ابزار دیپلماسی در قبال حل مساله هستهای کشورمان، انتظار داشته باشد سیاستمداران بهجای جنگ، رو به سوی مذاکره بیاورند.
تندروها همچنین نگرانند که دفاع دیپلماتیک ایران از حق هستهای خود، الگویی برای کشورهایی باشد که تاکنون میپنداشتند تنها راه توسعه، وابستگی به قدرتهای بزرگ است.
با توجه به این ملاحظات است که میتوان فهمید چرا در روزهای آخر منتهی به امضای توافق، تندروهای جهان اینچنین شتابزده برای شکست این گفتوگوها تلاش میکنند و نمیخواهند بپذیرند که عصر جنگ و خشونت در حال گذار به دورهای تازه از مذاکره و دیپلماسی است.
مصطفی انتظاری هروی - گروه سیاسی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد