پاسخ به 100 پرسش درباره منازعه میان اسرائیل و فلسطین

در کتاب «چالش اعراب و اسرائیل، صد پرسش و پاسخ» که با نوشتاری از دکتر شهریار نیازی همراه است 100پرسش درباره موضوع منازعه اسرائیل و فلسطین مطرح شده که نویسنده در کتاب به آن پاسخ داده است. برخی از این پرسش‌ها عبارتند از آیا تمام یهودیان، مشروعیت صهیونیست را تایید می‌کنند؟ چه زمانی حس میهن‌پرستی فلسطینی‌ها برانگیخته شد؟ واژه نکبت در کلام فلسطینی‌ها به چه معنا است؟ چرا فلسطینی‌ها دست به خشونت زدند؟ چه کسی حکومت فلسطین را اداره می‌کند؟ آیا اقدامات شهادت طلبانه، مانعی بر سر راه سازش است؟ چرا حضور ایران در چالش بین اعراب و اسرائیل بارز است؟ آیا امکان سازش و همزیستی بین اسرائیل و فلسطین وجود دارد؟ و چند ده سوال دیگر که پاسخ آنها در این کتاب داده شده است.

قضیه فلسطین صرفا اشغال یک سرزمین عربی نیست که با ایجاد دو دولت یهودی و فلسطینی قابل حل باشد. آنچه در فلسطین اتفاق افتاده است، توطئه‌ای بین‌المللی است که قدرت‌های پیروز جهان در جنگ جهانی اول و دوم جهانی در آن دست داشته‌اند تا جهان اسلام را درهم شکنند و نظم نوینی را در خاورمیانه اسلامی به وجود آورند؛ طرح قدیمی برای سلطه‌جویی ناشی از ائتلاف صهیونیسم و اربابان زر و زور و تزویر که همواره برای حذف اسلام از صحنه، وجود داشته است.

پدرو بریگر عرب زبان نیست اما از منظر اهمیتی که کتاب دارد، «مرکز داراسات الوحده العربیه» به عنوان یک موسسه معتبر پژوهشی و انتشار در جهان عرب، به ترجمه آن به زبان عربی همت گماشته و آن را ترجمه کرده است اما از آنجا که کتاب از منظر یک پژوهشگر آرژانتینی نوشته شده است، لزوما حاوی نظرات شایع در جهان اسلام و عرب نیست اما پرداختن به مساله فلسطین تکراری نیست، بلکه تکرار این مساله و زنده نگه داشتن موضوع فلسطین یک ضرورت است.

منازعه اعراب و اسرائیل عواطف افراد مختلف با آن را برمی‌انگیزد

کتاب ثمره گفت‌وگوهای شخصی نویسنده با اشخاصی است که در رسیدن به پاسخ سوالات بسیار، انجام گرفته است و در این رابطه می‌گوید: «کتاب حاوی جواب‌های ساده برای سوال‌های پیچیده است و امثال این گونه کتاب‌ها شامل برخی مفاهیم کلیدی هستند که کمک شایانی به برطرف نمودن تردیدهای رایج می‌کند... این کتاب به طور کلی به مساله خاورمیانه نمی‌پردازد بلکه فقط در مورد مساله نزاع اسرائیل و فلسطین است؛ پس صد سوال نمی‌تواند همه ابعاد این درگیری را شامل شود. منازعه اعراب و اسرائیل عواطف افراد مختلف با آن را برمی‌انگیزد. من از سی و پنج سال پیش در بطن این منازعه هستم و از آن تاثیر پذیرفته و به بررسی آن پرداخته‌ام؛ بدون در نظر گرفتن توجیه رفتار یک طرف نزاع علیه دیگری، سخت می‌توان به شاخه‌های مختلف این درگیری پی برد، به همین منظور خواهید دید که کتاب از مسائل جزئی دوری می‌کند، چون این مسائل به توضیح کلی کمک نکرده و پاسخگوی سوالات مثبت و منفی نیستند و همین‌طور مشخص نمی‌کنند که حق با کدام طرف است.» صفحه 15

ریشه تاریخ یهود در خاورمیانه نهفته است

بریگر در پاسخ به این پرسش که چرا یهودیان، فلسطین را برای ایجاد دولت یهود برگزیدند؟ می‌گوید: «وقتی بنیانگذاران صهیونیست به فکر ایجاد دولت یهود در خارج از مرزهای اروپا افتادند، این سوال پیش آمد، کجا می‌توان این رویا را تحقق بخشید؟ زیرا که تاریخ یهود ارتباط قوی با دین و انجیل و کتاب مقدس دارد و ریشه این تاریخ در خاورمیانه نهفته است. در اواخر قرن نوزدهم، تصمیم گرفتند که این مکان، فلسطین باشد، به رغم اینکه این منطقه تحت سیطره امپراطوری عثمانی بود و صهیونیست‌ها اطلاع کافی از آن نداشتند. آنان در فکر بازگشت به سرزمین اجدادی خود بودند، سرزمینی که در انجیل، تحت عنوان سرزمین اسرائیل، نام برده شده است.» صفحه 27

چرا فلسطینیان دست به خشونت زدند؟

نویسنده در جای دیگری از کتاب در پاسخ به این‌که چرا فلسطینیان دست به خشونت زدند؟ آورده است: «بعد از پایان جنگ 1949-1948، بسیاری از فلسطینیان تلاش کردند که به سرزمین اجدادی خود بازگردند. ولی صهیونیست‌ها مانع این کار شدند. از دست دادن زمین و هویت، فلسطینیان را واداشت که به تاسیس سازمان‌های سیاسی در اردوگاه‌ها اقدام کنند و سازمان آزادی‌بخش، فعالیت‌های خود را به عنوان جنبش‌های آزادی بخش ملی آغاز کردند و هزاران نفر از کسانی که دارایی خود را از دست داده بودند، به این سازمان‌ها پیوستند. سختی و مشکلات فلسطینیان در اردوگاه‌ها، آنان را به سمت اتخاذ روش‌های خشونت‌آمیز برد. فلسطینیان اردوگاه‌نشین، زمانی که گزینه‌های دیگری پیش رویشان نبود، به سازمان‌های آزادی‌بخش پیوستند و احساسات وطن‌دوستی، آن‌ها را به سمت میل به آزادسازی زمین‌هایشان از چنگال اشغالگران سوق داد. بین این فلسطینیان تشتت آراء فکری و اجتماعی نیز وجود داشت. هدف اصلی آنها متمرکز بر بازگشت به کشورشان بدون عقب نشینی از خواسته‌هایشان بود؛ فارغ از اینکه بر سر این هدف چه تعداد از آنها قربانی شود.» صفحه 70

اندیشه همزیستی مسالمت‌آمیز بین اسرائیل و فلسطین بعید است

نویسنده در پاسخ پرسش پایانی کتاب با این مضمون که آیا امکان سازش و همزیستی بین اسرائیل و فلسطین وجود دارد؟ می‌نویسد: «این سوالی است که میلیون‌ها نفر پاسخی برای آن ندارند که چطور می‌توان بین منافع و خواسته‌ها و حقوق متضاد بین دو ملت توافق حاصل کرد؟ آنچه که در زمان حاضر بیشتر نمود دارد، خشونت در سرزمین‌های اشغالی است و از لحاظ عملی اندیشه همزیستی مسالمت‌آمیز بین دو ملت بعید به نظر می‌رسد. پیمان‌های صلح در سال 1993 پنجره امیدی باز کردند، اما طولی نکشید که این امر نیز به علل مختلفی تحقق پیدا نکرد، این اتفاق در بحبوحه‌ی کج‌خلقی‌های دو طرف در مورد شکست پیمان‌ها رخ داد. همچنان اصل منازعه بر سر مسئله ملی‌گرای می‌باشد، زیرا که در این سرزمین دو ملت متفاوت هستند که هر یک، این سرزمین را برای خود می‌خواهد.» صفحه 140

چاپ نخست کتاب «چالش اعراب و اسرائیل، صد پرسش و پاسخ» در 141 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای 10 هزار تومان توسط انتشارات ایده ‌نو منتشر شده است.