پاسخ ظریف به 47 سناتور تندرو

محمد جواد ظریف دیروز در واکنش به نامه سرگشاده ۴۷ سناتور جمهوری‌خواه آمریکا که هشدار داده بودند هر توافقی با باراک اوباما امضا شود، فقط تا پایان دوره ریاست جمهوری او دوام خواهد داشت، این نامه را فاقد ارزش حقوقی و صرفا اقدامی تبلیغاتی خواند .سناتورهای آمریکایی در نامه خود که با لحنی دلسوزانه به نگارش درآمده بود خطاب به مسئولان ایرانی نوشته‌اند: «ممکن است شما به طور کامل سیستم قانونی ما را نشناسید. اما هرچه که به تصویب کنگره نرسیده باشد، یک توافق ریاستی با ضمانت اجرایی کامل به شمار نمی‌آید.» بنابراین این جمهوریخواهان مخالف توافق، نتیجه گرفته‌اند: «توافقی که به تصویب کنگره نرسیده باشد، می‌تواند فقط با یک حرکت قلم رئیس‌جمهور بعدی باطل شود و کنگره آینده هم هر زمان لازم دید، قادر است موارد توافق را تغییر دهد.»

به گزارش ایرنا، محمدجواد ظریف در واکنش به این نامه اظهار کرد: در حالی که مذاکرات هنوز به نتیجه نرسیده و توافقی حاصل نشده، گروه‌های فشار در آمریکا آن چنان نگران شده‌اند که با توسل به شیوه‌های غیرمتعارف بیش از هر چیز نشان می‌دهند که همانند نتانیاهو با هر نوع توافقی مخالفند.

ظریف با اظهار تعجب از این‌که چگونه ممکن است برخی نمایندگان مجلس یک کشور علیه رئیس‌جمهور و دولت خود به رهبران کشور دیگری نامه بنویسند، اظهار کرد: نامه سناتورهای مزبور نشان می‌دهد که آنها نه تنها با مقررات حقوق بین‌الملل بیگانه‌اند، بلکه حتی به طور کامل با ریزه‌کاری‌های قانون اساسی خود در مورد اختیارات رئیس‌جمهور آمریکا در اجرای سیاست خارجی نیز آشنا نیستند.

وی افزود: این سناتورها باید بدانند که دنیا معادل آمریکا نیست و روابط بین‌الملل بر اساس موازین حقوق بین‌الملل و تعهدات و تکالیف بین‌المللی دولت‌ها تنظیم می‌شود، نه بر اساس قوانین داخلی ایالات متحده. ممکن است سناتورهای امضاکننده این نامه به صورت کامل آگاه نباشند که در حقوق بین‌الملل، دولت‌ها نماینده کل حاکمیت و مسئول روابط خارجی کشور خود و ملزم به اجرای تعهداتی هستند که در روابط با دیگر دولت‌ها می‌پذیرند و نمی‌توانند به بهانه مقررات داخلی از اجرای تعهدات بین‌المللی خود سرباز زنند.

وزیر امور خارجه گفت: تغییر دولت در هیچ کشوری به معنای منتفی شدن تعهدات بین‌المللی آن کشور نیست و بنابراین هر دولتی در آمریکا ملزم به اجرای تعهداتی است که دولت فعلی آن کشور در یک توافق احتمالی هسته‌ای می‌پذیرد و اگر رئیس‌جمهور بعدی به تعبیر سناتورهای مزبور با یک گردش قلم تعهدات بین‌المللی ایالات متحده را منتفی نماید، مرتکب نقض آشکار حقوق بین‌الملل شده است. بویژه آن‌که این تعهدات در قالب یک قطعنامه لازم‌الاجرای شورای امنیت و حاصل مذاکره و توافق با حضور پنج کشور دیگر از جمله تمامی اعضای دائم شورای امنیت باشد.

ظریف افزود: خوب است این سناتورها بدانند که بر اساس حقوق بین‌الملل کنگره نیز در آینده نمی‌تواند مفاد توافق را تغییر دهد و بدیهی است که هر اقدام کنگره در جلوگیری از اجرای توافق احتمالی دولت آمریکا به مثابه نقض تعهدات بین‌المللی آن دولت خواهد بود. وزیر امور خارجه به سناتورهای امضاکننده نامه یادآور شد که بیشترین توافقات بین‌المللی ایالات متحده در دهه‌های اخیر از نوع توافقات اجرایی ونه معاهدات تصویب شده توسط سنا بوده و نامه این سناتورها به معنی بی‌اعتماد کردن دنیا به اعتبار هزاران توافق اجرایی گذشته، حال و آینده ایالات متحده است.

ظریف تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران با حسن‌نیت و اراده کامل سیاسی وارد این مذاکرات شده است و ضروری است که طرف‌های مقابل نیز حسن‌نیت و اراده سیاسی خود را برای رسیدن به توافق و اجرای آن به اثبات برسانند.

اختلافات داخلی در واشنگتن

اگرچه همان‌طور که وزیر خارجه کشورمان گفته نامه سناتورهای آمریکایی فاقد ارزش حقوقی است اما نگارش این نامه نشان می‌دهد اختلافات داخلی در واشنگتن در ارتباط با مذاکرات هسته‌ای تا چه اندازه جدی است. اختلافاتی که حالا بیش از آن ‌که جنبه بحث در حوزه سیاست خارجی داشته باشد، وارد سیاست داخلی آمریکا شده است.غربی‌ها که زمانی مدعی بودند، ایران انسجام داخلی کافی برای پیشبرد مذاکرات ندارد، حالا نه فقط اسیر وحدت و همگرایی گروه‌های داخلی در ایران در قبال حمایت از تیم مذاکره‌کننده کشورمان شده‌اند، بلکه با نشان دادن اختلافات داخلی خود، تلاش می‌کنند با نامه‌نگاری و طرح ادعاهایی به‌ظاهر همدلانه با منافع تهران(!) ایران را در امضای توافق نهایی دچار تردید کنند. جمهوریخواهانی که هفته گذشته با تشویق ممتد و پیاپی نتانیاهو، نشان دادند تا چه اندازه نگران قدرت ایران هستند، می‌خواهند با مخاطب قراردادن مقامات کشورمان، همزمان با دلسرد کردن ایران از نتیجه‌بخش بودن توافق، موقعیت دولت اوباما را در جریان گفت‌وگوهای در حال انجام تضعیف کنند.

اوباما و ناتوانی در مدیریت اختلافات داخلی

به این ترتیب هرچند نامه اخیر سناتورهای تندرو به مقامات کشورمان حاوی نکات تازه‌ای نیست، ولی نشان می‌دهد که اختلافات داخلی در واشنگتن چگونه به مذاکرات هسته‌ای سرریز کرده و دولت اوباما را از مدیریت این اختلافات ناتوان ساخته است. تردیدی نباید داشت که هرگونه تلاش تندروهای غربی برای برهم زدن توافق هسته‌ای ایران و 1+5، ضمن نشان دادن چهره واقعی این تندروها در مخالفت با هرگونه صلح و ثبات جهانی، اثبات‌کننده حقانیت کشورمان در اجرای برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای است. با وجود این انتظار می‌رود دولت اوباما برای دفاع از اعتبار خود هم که شده، جلوی سنگ‌اندازی‌های بی‌وقفه افراطیون آمریکایی در برابر مذاکرات را گرفته و نگذارد تنها دستاورد احتمالی سیاست خارجی اوباما در شش سال گذشته، به‌واسطه شیطنت‌های وابستگان به لابی‌های عبری و عربی از دست رفته و ماجرای دوازده ساله پرونده هسته‌ای کشورمان به «نقطه صفر» بازگردد.