مذاکره‌کنندگان درباره "اراک" بسیار حساب شده رفتار کردند

محمد سعیدی در سخنانی در نشست بررسی پیشنهادهای جدید برای حل پرونده هسته‌ای ایران که امروز توسط موسسه دیپلماسی ایران برگزار شد، گفت: تمام مواد، فعالیت‌ها و تجهیزات و تاسیسات هسته‌ای ایران تحت نظارت دقیق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد. تمام مواد هسته‌ای ایران از جمله 500 تن مواد هسته‌ای اولیه‌ای که از آفریقای جنوبی وارد کردیم و آنها که خودمان در کشور تولید کرده‌ایم در چارچوب نظارت دقیق آژانس قرار دارد بنابراین برنامه هسته‌ای ایران شفاف است.

معاون رییس پیشین سازمان انرژی اتمی درباره راکتور آب سنگین اراک و بحث‌هایی که در رابطه با آن در مذاکرات مطرح است، گفت: راکتور تحقیقاتی 40 مگاواتی اراک مقدار مشخص و قابل توجهی از رادیوایزوتوپ و رادیودارو را برای کشور تولید می‌کند و برنامه‌ریزی و طراحی آن به شکلی بوده است که بتواند نه تنها نیاز داخلی ما بلکه نیاز کل خاورمیانه را تامین کند.

هزینه فعالیت‌های هسته‌ای

وی گفت: هزینه‌ای که تاکنون برای فعالیت‌های هسته‌ای ایران در کشور صورت گرفته به غیر از نیروگاه بوشهر کمتر از دو میلیارد دلار است که این میزان تا قبل از یکی دو سال اخیر است که البته در این چند سال هم تاسیسات و فعالیت‌های ما توسعه آنچنانی نداشته است و برخلاف آنچه که از سوی برخی افراد و یا رسانه‌ها مطرح می‌شود این هزینه بسیار کم بوده است.

معاون رییس پیشین سازمان انرژی اتمی ادامه داد: یکی از موضوعاتی که ایران با آژانس، سه کشور اروپایی و 1+5 همواره داشته است وجود یک داور بین‌المللی در موضوع هسته‌ای بوده است که آژانس برای این کار پذیرفته شد. آژانس با همه ابزاری که داشته است بر برنامه هسته‌ای ایران نظارت کرده و هم‌اکنون نیز کد اصلاحی 3.1 ترتیبات فرعی نیز با وجود آنکه ایران تعهدی برای اجرای آن ندارد عملا اجرا می‌شود و ایران به طور کلی در تمامی سال‌های گذشته سعی کرده با همکاری با آژانس هیچ نقطه ابهامی را در فعالیت‌ها و برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای‌اش باقی نگذارد.

وی در ادامه با اشاره به مدالیته حل و فصل مسائل باقیمانده که در زمان علی لاریجانی به دست آمد و در پی آن شش سوال مهم آژانس درباره فعالیت‌های هسته‌ای گذشته ایران برطرف شد، افزود: این سوالات بسیار اهمیت داشتند و ما توانستیم گام به گام با آژانس آنها را حل و فصل کنیم و ذهنیت‌های منفی را از بین ببریم و تنها بحث ابعاد احتمالی نظامی باقی ماند. البته به این مسائل هم در 117 صفحه پاسخ دادیم و اجازه دادیم بازدید و مصاحبه با برخی افراد و از برخی مکان‌ها از سوی آژانس درباره این مسائل صورت گیرد اما به خاطر تغییر مدیریتی یا مسائل دیگر موضوع ابعاد احتمالی نظامی به یک مساله اصلی تبدیل شد.

پاسخ به سوالات آژانس

معاون رییس پیشین سازمان انرژی اتمی ادامه داد: در این مدت دوستان ما در سازمان انرژی اتمی کارهای خوبی انجام دادند و بخش قابل توجهی از سوالات در چارچوب ابعاد احتمالی نظامی پاسخ داده شد و در چند موضوع باقیمانده صددرصد معتقدم این مسائل هم حل می‌شود و آژانس متقاعد می‌شود که ایران در بخش نظامی نیز انحرافی نداشته است.

سعیدی در خصوص تاکید آژانس بر باقی گذاشتن ابعاد احتمالی نظامی و دشواری حل و فصل سوالات مربوطه، گفت: اگر این موضوع حل شود آژانس باید برنامه هسته‌ای ایران را عادی اعلام کند و در این صورت دیگر نیازی به مذاکرات سیاسی هم نخواهد بود.

معاون رییس پیشین سازمان انرژی اتمی گفت: در همه سال‌ها نگاه ما این بود که آژانس را مرجع حل و فصل مساله هسته‌ای بدانیم و بعد از آن سعی کنیم دنیا را متقاعد کنیم که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است و برای همین وارد مذاکره سیاسی شدیم و الان در مرحله‌ای هستیم که آنها از موضوعات اساسی از جمله اصل غنی سازی گذشته و بحث گریز هسته‌ای را مطرح می‌کنند.

وی ادامه داد: سوال این است وقتی آژانس همه سیستم‌های نظارتی‌اش را درباره برنامه هسته‌ای ایران به کار گرفته دیگر بحث گریز هسته‌ای مفهومی ندارد. اگر این بحث برای ایران مطرح است برای ژاپن هم باید مطرح شود چرا که الان ژاپن منابع زیادی از پلوتونیوم دارد اما آمریکا نه خواسته که این مواد تحویل داده شود و نه بازرسی ویژه‌ای بر روی آنها ایجاد کرده است. با توجه به سابقه جنگ‌های بین‌المللی که ژاپن داشته باید این نگرانی برای آنها بیشتر باشد.

پیشنهادهای ناصر هادیان

معاون رییس پیشین سازمان انرژی اتمی با اشاره به پیشنهادهای ناصر هادیان که در این نشست سخنرانی داشت مبنی بر اینکه در برابر هر خواسته طرف مقابل ایران چه اقداماتی باید انجام دهد، گفت: من هر دو پیشنهاد آقای هادیان را مناسب می‌دانم. اگر آنها لغو کامل تحریم‌ها علیه ایران را انجام دادند ما هم پروتکل الحاقی را بپذیریم اما خارج از این شرایط و خارج از پروتکل الحاقی پذیرش هر نوع مقررات ویژه امری پذیرفته شده نیست چرا که اساسا چنین مقررات و قوانینی برای دسترسی مدیریت شده و یا بازرسی ویژه تعریف نشده است و تبدیل آن به یک مدل جدید کار یک سال و دو سال نیست. ممکن است این یک بازی باشد و ما را به سمتی ببرد که گرفتاری ایجاد کند. این در حالی است که شیوه کار اروپا و آمریکا را می‌دانیم که در بحث‌های حقوقی و فنی سخت به توافق می‌رسند.

وی درباره تعداد سانتریفیوژها، گفت: تعداد سانتریفیوژها باید نسبت به هدفی که از نصب و راه‌اندازی آنها داریم تعیین شود. اگر برنامه هسته‌ای ما برای تولید سوخت نیروگاه‌های کشور است باید تعداد سانتریفیوژهایمان هم این توجیه را داشته باشد چرا که با 10 یا 15 هزار سانتریفیوژ نمی‌توان سوخت تولید کرد و چندین سال طول می‌کشد تا سوخت یک سال نیروگاه را تولید کنیم بنابراین در پایان هر توافقی و بعد از هر چند سالی که باشد باید این محدودیت برای تولید سوخت و تعداد سانتریفیوژها برداشته شود.

معاون رییس پیشین سازمان انرژی اتمی درباره راکتور اراک، گفت: مذاکره‌کنندگان خیلی دقیق و حساب شده در این خصوص رفتار کردند و توانستند راکتور را با همین ساختار نگه دارند. چنانچه طرف مقابل پیشنهاد ساخت راکتور تحقیقاتی آب سبک 40 مگاواتی به ایران دهد و آن را برای ما بسازد و تحویل ما دهد در آن صورت می‌توانیم نسبت به راکتور اراک تصمیم‌گیری کنیم اما در غیر این صورت نباید این راکتور و در حالیکه تنها 10 درصد از تکمیل آن باقی مانده است از دور خارج شود.

وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه ما برنامه هسته‌ای‌مان را از آنجایی که هیچ کشوری حاضر به همکاری با ما نبود در تمام ابعادش پیش بردیم، گفت: چینی‌ها می‌خواستند برای ما UCF اصفهان را بسازند اما پس از مدتی زیر قول‌شان زدند با این حال ما از آنها غرامت گرفتیم که حدود 62 میلیون دلار بود و با همان پول UCF را ساختیم. (ایسنا)