معاینه جنسی و مشکلات تناسلی شیرخواران و کودکان

اطلاعات کلی

نوزادان دختر (مونث)، اغلب طی چند روز پس از تولد براثر محرومیت ناگهانی از هورمون استروژن مادر، دوره کوتاهی از خونریزی یا لکه بینی را را تجربه می‌کنند. این یک مسئله طبیعی است و آمادگی و اطلاع مادران از این موضوع سبب می‌شود تا از هیجان مادران و نیز مراجعات بی‌مورد به بخش اورژانس جلوگیری شود.
تعداد زیادی از کودکان که به علت خونریزی واژینال در سن کمتر از ۲ روز، به بخش اورژانس یکی از بیمارستان‌ها ارجاع داده شده‌اند به همین منظور ویزیت شده‌اند. با آموزش والدین می‌توان ازچنین مراجعاتی به بخش اورژانس جلوگیری نمود.

مشکلات دستگاه تناسلی کودکان

دستگاه تناسلی مبهم

مشاهده عضو تناسلی شیرخواران دختر در زمان تولد، در تشخیص انواع ناهنجاریهای تکاملی و مادرزادی حائزاهمیت است. ناهنجاری‌های کروموزومی، نقائص آنزیمی یا بندرت تماس‌های دارویی، تماماً می‌توانند باعث ناهنجاری‌های تناسلی شوند. علت این مشکلات، همانند بیماریهای جنسی در کودکان بزرگ‌تر، می‌تواند پیچیده باشد.
دستگاه تناسلی مبهم یک اورژانس اجتماعی و طبی بالقوه است که از طریق تیمی متخصص مشتمل بر ارولوژیست، متخصص نوزادان، اندوکرینولوژیست و ژنیکولوژیست اطفال قابل پیگیری است.

ازجمله دیگر فواید مشاهده دستگاه تناسلی نوزاد دختر در زمان تولد، تشخیص زودرس ناهنجاری‌های دستگاه تناسلی مانند پرده بکارت سوراخ نشده، نقایص واژن، تیغه واژن یا ناهنجاری پرده بکارت است. ناهنجاری پرده بکارت درکمتر از یک درصد نوزادان دختر ایجاد می‌گردد. تنوع طبیعی در پرده بکارت مثل برآمدگی‌ها، ستیغ‌ها یا باند‌ها، و همچنین اشکال سوراخ نشده یا متخلخل، نادر است. درصورت وجود هرگونه شکی در مورد باز بودن پرده بکارت کودکتان حتماً باید معاینه شود.

معمولاً بهترین زمان انجام جراحی‌های ترمیم نقایص از زمان شروع بلوغ و تحریک استروژنی مجرا تا قبل از بروز نشانه‌های انسدادی، یعنی در سال اول بلوغ است.

چسبیدن لبهای دستگاه تناسلی به هم

یکی دیگر از مشکلاتی که ممکن است در نوزاد شما دیده شود امکان چسبندگی لبهای کوچک واژن و بسته شدن آنها در نخستین سال‌های زندگی نوزادان است.
درمان این مورد، شامل مصرف کوتاه مدت کرم استروژن [تحت نظر پزشک] به صورت خارجی برای مدت چند هفته است. منطقه بسته شده براثر مصرف داروی مذکور نازک شده و ممکن است به صورت خودبخودی یا با استفاده از ژل لیدوکائین موضعی یا کرم به سهولت در مطب باز شود.
در این زمینه، باید به پیشگیری از چسبندگی‌های بعدی نیز توجه کرد، زیرا این بیماران در معرض خطر عود بیماری قرار دارند.
یکی از راههای انتخابی، استفاده از چرب کننده‌های موضعی از جمله پماد ویتامین A و D است تا از نزدیک شدن لب‌ها به یکدیگر جلوگیری نماید.

در کودک نابالغ، لبهای کوچک نازک است و سوراخ واژن و لبهای کوچک به طور طبیعی کمی قرمز و ممکن است عفونی به نظر برسد. علاوه بر این، آن‌ها کاملاً به محرک‌های شیمیایی (همچون صابون، شورت و...) حساس هستند.
باکتریایهای طبیعی واژن در کودکان بخوبی شناخته نشده است اما قطعاً متفاوت از فلور طبیعی زنان بالغی است که از نظر هورمونی فعال هستند. بستن کهنه و هوا نخوردن به آن ناحیه ممکن است زمینه را برای رشد قارچ کاندیدایی مساعد کند.

ولوواژینیت (عفونت واژن و بیرون واژن) در کودکان

شایع‌ترین مشکلات تناسلی درگروه سنی کودکان، عفونت واژن و اطراف آن است. مجاورت واژن به مقعد می‌تواند باعث افزایش رشد باکتریهای روده شده و ایجاد عفونت اطراف واژن و بعد‌ها خود واژن کند. گاهی اجسام خارجی واژن، منبعی برای افزایش رشد باکتری‌ها می‌شوند، که اغلب با تولید ترشحی خونابه‌ای یا خونی- چرکی مشخص می‌شوند.
شایع‌ترین جسم خارجی در کودکان یک تکه یا تکه‌های کوچکی از کاغذ توالت است. اغلب توصیف مشکلات مربوط به فرج (وولو) توسط بچه‌های کوچک مشکل است. گزارش والدین به این صورت است که کودک درحین ادرار کردن گریه می‌کند، خود را می‌خاراند یا مکرراً به ناحیه مذکور دست می‌زند. اغلب متخصص کودکان، بچه را از نظر احتمال ابتلا به عفونت ادراری و وجود کرم‌های سنجاقی بررسی می‌کند.

مشکلات ولوواژینال ازهرنوع دربچه‌های کوچک باید سریعاً احتمال سوء استفاده جنسی را به ذهن متبادر سازد. پرسش مستقیم و درعین حال با ظرافت از والدین یا سرپرستان و نیز خود کودک بخشی از هر نوع بررسی است. از والدین باید در مورد تغییرات رفتاری قابل توجه کودک (مثلاً شروع اخیر کابوس‌های شبانه) که ممکن است با سوء استفاده جنسی همراه باشد، پرسیده شود. در صورت وجود سابقه مشکوک، جراحات یا یافته‌های فیزیکی، باید به سوء استفاده فکر کرد.

گام اول در درمان ولوواژینیت پیش از بلوغ، توجه به بهداشت عضو تناسلی و اجتناب از محرک‌ها شامل داروهای موضعی، شامپو و اسپری صابون درحین توالت کردن است.
دوره کوتاهی ازآنتی بیوتیک‌های وسیع الطیف می‌تواند رشد بیش ازحد باکتریهای روده را برطرف نماید. کرم موضعی استروژن باعث افزایش شاخی شدن اپی تلیوم واژن شده، آن را در مقابل عفونت مقاوم می‌سازد. در صورتی که عفونت‌های مکرر شایع باشد، توجه به بهداشت لازم است. استفاده هفتگی از صابون ضد باکتری تکرار آن می‌کاهد.

معاینه دستگاه تناسلی کودکان

معاینه دستگاه تناسلی کودک نابالغ کاملاً با معاینه ژنیکولوژیک یک فرد جوان یا بالغ متفاوت است. معاینه طفل نوپا درآغوش مادردرحالیکه مادر پاهای او را بالا گرفته یا مفاصل ران او را باز کرده، معمولاً مفید است.

کودک بزرگ‌تر می‌تواند با پاهای باز شده در آغوش مادر بنشیند، به طوری که مادر کودک را بطورکامل در میان پاهای پوشیده خود بگیرد. درهنگام معاینه از کودک خواسته می‌شود که وانمود کند بادکنکی را باد می‌کند یا شمع‌های تولد خود را فوت می‌کند. این کار امکان مشاهده ۱ تا ۲ سانتی متر ازقسمت پشتی واژن را مهیا می‌سازد.
درکودکی که همکاری دارد، می‌توان از یک اتوسکپ نیز در مشاهده واژن استفاده نمود. البته استفاده از اسپکولوم واژن درمعاینه یک کودک نابالغ در مطب نه مناسب و نه لازم است. (ماماسایت)