این بخش از حیث ساختار شعری و فصلبندی فرمی به سه بخش تقسیم میشود: غزل، شعر نو و ترانه که ضمن تنوع ژانری و فرمی، رویکرد و فرصت مناسبی برای معرفی شاعر در اولین دفتر شعرش است و به مخاطب کمک میکند با جهان شاعرانه مولف در قالبهای مختلف شعری آشنا شود. ضمن اینکه فضاسازی و لحن و درونمایه اشعار نیز مبین یک نوع جوانگرایی در سرودههاست، به این معنی که در غزلها سعی شده از عروض به روزتر استفاده شود تا درک شعرها برای قشر جوان ملموستر باشد (وزن مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن). ضمن اینکه در بخش غزلها میتوان رگههایی از تاثیرپذیری شاعر از سبک و سیاق شعری فاضل نظری را هم ردیابی کرد و گویی جهان شعری بغدادی با جهانبینی شاعرانه فاضل نظری سنخیت و همسویی فرمی و محتوایی دارد. مثلا به بیت اول نخستین غزل این دفتر به نام آوار توجه کنید که میگوید:
زلف را بر روی چون ماهش پریشان کرد و رفت
تا دل سرگشته ما را غزلخوان کرد و رفت
با این حال استقلال ذوقی شاعر و خلاقیتهای کلامیاش در هویتبخشی شخصی به اشعار خود و پرهیز از تقلید صرف را نباید نادیده گرفت. البته تاثیرپذیری از شعرای معاصر دیگر در دفتر زمستان را هم میتوان نشانهشناسی کرد، مثلا در شعر «باران» و «تو بگو» میتوان به اشعار فریدون مشیری (کوچه) اندیشه کرد و نزدیک شد. ضمن اینکه این بخش از کتاب را میتوان نسبت به دو بخش دیگر قابل تاملتر دانست.
زمستان شامل 15 غزل، چهار شعر نوی نیمهبلند و شش ترانه است. البته در بخش شعر نو میتوان شاهد یک نوع تجربه شخصی در ساختار روایی و سویه فرمالیستی اشعار بود که در یک بینامتنیت ادبی صورتبندی میشود و نشانههایی از ترکیب شعرکلاسیک را نیز در خود پرورانده است بخصوص در شعر به نام دل که لحنی حماسی هم دارد و به وزن نیمایی در شعرنو نزدیکتر است تا مثلا شعر سپید شاملویی.
در بخش ترانهها نیز با توجه به آشنایی شاعر با موسیقی، همگی در ریتمهای آشنا مثل4/4 یا 8/6 استفاده شده و با شمایل متعارف ترانهسرایی در موسیقی پاپ امروز متفاوت است. وزنهای کوتاه و ریتم تند ترانهها را میتوان از مهمترین ویژگیهای آن دانست. در مورد فضای کلی اشعار و پیرنگ مفهومی کتاب زمستان میتوان مدعی شد که جهان حسی/ عاطفی اشعار کمی با غم و اندوه آغشته است و عاشقانههایی شبیه عاشقانههای حمید مصدق دارد. عاشقانههایی که انگار از درهم تنیدگی تجربههای ذهنی/ حسی شاعر برآمده و طعم گس آن روایتگر یک تلخی لذتبخشی است که از نوشیدن یک قهوه تجربه میکنیم.
سیدرضا صائمی / جامجم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد